Шымкент. Отбасылық және гендерлік мәселелердің өзектілігі біздің қоғамдағы маңызды өзгерістерден туындайды.

Отбасылық және гендерлік мәселелердің өзектілігі біздің қоғамдағы маңызды өзгерістерден туындайды. Қазіргі заманда отбасындағы дәстүрлі рөлдер едәуір өзгеріске ұшырады. Бұрын ер адамды асыраушы, ал әйелді үй шаруасымен айналысатын деп есептесе, бүгінде екі тараптың да еңбекке қатысуы және баланы тәрбиелеудегі жауапкершіліктің тең бөлінуі күшейіп келеді. Бұл өзгерістер отбасындағы тепе-теңдікті сақтап, өзара құрмет пен түсіністікті арттыруға бағытталған болуы тиіс.

Гендерлік мәселелер тұрғысынан алып қарағанда, әйелдерге тең мүмкіндіктер беру қоғамдағы әділеттілікті қалыптастырады. Әйелдерге жұмыс орнында, саясатта және бизнесте тең құқық беру тек гендерлік теңдікке қол жеткізудің жолы ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік-экономикалық дамуды жеделдетудің маңызды факторы. Гендерлік теңдікке қол жеткізу тек құқықтық мәселе емес, ол мәдениет пен әдет-ғұрыптағы өзгерісті талап ететін ұзақ үдеріс.

Менің ойымша, осы екі тақырып бір-бірімен тығыз байланысты. Отбасындағы рөлдердің теңдігі гендерлік теңдікті қолдау үшін маңызды, ал гендерлік әділеттілік қоғамда әділеттілікті нығайтуға септігін тигізеді. Бұл мәселелердің шешімі білім беру, құқықтық жүйені жетілдіру арқылы мүмкін болады.

Отбасылық және гендерлік мәселелерге қатысты ойымды жалғастырсам, бұл тақырыптар адамзат қоғамындағы өзара қарым-қатынастар мен рөлдерді қайта қарастырудың қажеттілігін көрсетеді. Қазіргі кезде әйелдер мен ерлер арасындағы теңдікке қол жеткізу әлі де күрделі мәселе болып отыр, өйткені әлеуметтік стереотиптер мен гендерлік рөлдер көптеген елдерде терең орнаған. Бұған қоса, тұрмыстық зорлық-зомбылық және жұмыс орнындағы дискриминация сияқты проблемалар қоғамдағы әйелдер мен ерлердің мүмкіндіктерін теңестіруге кедергі жасайды.

Менің ойымша, бұл мәселелерді шешу үшін қоғамдағы тәрбиеден бастап, құқықтық жүйеге дейінгі барлық саланы қамтитын жүйелі өзгерістер қажет. Мысалы, мектептерде гендерлік теңдік туралы білім беру арқылы жаңа буынның көзқарасын өзгертуді бастауға болады. Сонымен бірге, жұмыс орындарында тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету және әйелдердің кәсіби өсуін қолдау маңызды. Қоғамда өзгеріс тек заңмен емес, адамдардың ойлау жүйесімен де келуі керек.

Отбасылық мәселелер тұрғысынан алғанда, ерлі-зайыптылар арасындағы теңдік пен өзара құрмет — мықты отбасын құрудың негізі. Тек қаржылық жағдай емес, сонымен бірге үй шаруасы мен бала тәрбиесінде де тең үлес қосу отбасындағы тепе-теңдікті сақтайды. Отбасы — қоғамның негізі, сондықтан оның іргетасы берік болуы үшін отбасылық құндылықтарды қайта бағалау маңызды.

Әйелдер мен ерлердің тең дәрежеде қоғамға үлес қосуы тек жеке тұлғаға ғана емес, бүкіл қоғамның дамуына да әсер етеді. Қоғамдағы барлық азаматтардың өзара құрмет және теңдік құндылықтарын жалғастыру және бекіту барлық дамыған елдерде бар қағидат. Мемлекет дамуының идеологиялық негізі болып табылатын зайырлылық — осы. Біздің еліміздің жағдайында бірден-бір ыңғайлы, әмбебап әрі тарихи тұрғыдан қалыптасқан мемлекеттік сипаты. Сондықтан оның насихатталуы мен нығаюы қоғам тұрақтылығына сөзсіз игі әсер етеді. Осыдан туындайтын ақпараттық-ағарту жұмыстарының басты мақсаты — қоғам мүшелеріне зайырлылық және дін мәселелері жөнінде сараланған, дұрыс, жүйелі көзқарастар қалыптастыру. Дұрыс ақпаратпен қаруланған қоғам өмірлік бағыт-бағдарын өзі таңдайды.

Халқымыздың заңды құрметтеуі, адам құқығын ардақтауы сонау ерте заманнан қалыптасқан. Ғасырлар бойы келе жатқан әдет-ғұрпына, үлкенге құрмет, кішіге ілтипат, отбасында және қоғамда мәдениетті сөйлеуге айрықша мән берген. Ел басқару ісінде қазақтың билері мен ақсақалдарының айтқан қасиетті сөздері ел арасына кеңінен тарап, конституциялық қағидаттар сияқты бағыт беріп отырған. Біздің Ата Заңымыздың бірінші бабында: «Қазақстан Республикасының ең қымбат қазынасы — адам және адамның өмірі», — деп нақты жазылған. Осы себепті қоғамдағы барлық азаматтардың өзара құрмет және теңдік құндылықтарын жалғастыруға құқығы бар. Еліміздің ең үлкен байлығы — адам және оның өмірі болғандықтан, әрбір адам өз отбасы мен жақындарының өмірі мен денсаулығына жауапкершілікпен қарауы тиіс. Ұлт денсаулығы мемлекет қауіпсіздігінің құрамдас бөлігі болып табылады. Біз халқымыздың үлкенге құрмет көрсетіп, кішіге қамқор болатынына сенуіміз керек. «Адамның күні адаммен», — деп бабаларымыз айтқан.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы