Түркістан қаласындағы жемқорлықтың негізгі себептері

Түркістан қаласы — бәрімізге танымал көне естелікке толы қаламыздың бірі екені бәрімізге мәлім. Алайда соңғы жылдары қалада жемқорлықтың деңгейі артып бара жатқаны да бәріне мәлім. Қоғамның әлеуметтік және экономикалық дамуында бірқатар қиындықтар туғызуы да мүмкін. Осының салдарынан қаншама қиындыққа түсіп жатырмыз. Жемқорлық, әсіресе мемлекеттік қызмет көрсету саласында, азаматтардың сенімін жоғалтуға және экономикалық ресурстардың тиімсіз жұмсалуына әкелуде. Түркістанның жемқорлықпен күрес жолында бірқатар маңызды қадамдар жасалуда, бірақ бұл мәселені түбегейлі шешу үшін жаңа тәсілдер мен стратегиялар қажет.

Түркістан қаласындағы жемқорлықтың негізгі себептері арасында мемлекеттік қызметкерлердің жеке мүдделері мен қызметтік міндеттерін шатастыруы, бақылаудың жеткіліксіздігі және жүйелі түрде қатаң жаза қолданбау факторлары бар. Жемқорлықты тыюға бағытталған заңнамалық шаралардың әлсіздігі және бақылау механизмдерінің жеткіліксіздігі де мәселені ушықтырып отыр.
Жемқорлықтың салдары — бюджеттік қаржылардың ысырап болуы, халықтың әл-ауқатының төмендеуі, инвестициялардың тартылмауы, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен халық арасындағы сенімнің жоғалуы. Жемқорлықпен күресу үшін заңнамалық шаралар күшейтілуі тиіс. Құқық қорғау органдары мен сот жүйесінің тәуелсіздігін арттыру, сондай-ақ жемқорлыққа қатысты жазаны қатаңдату қажет. Сонымен қатар, мемлекеттік қызметкерлерді оқыту және оларға этикалық нормаларды түсіндіру үшін арнайы бағдарламалар әзірлеу маңызды.
Қоғамдық бақылаудың маңызы зор. Мемлекеттік органдардың шешімдері мен әрекеттерін бақылау үшін белсенді азаматтық қоғам мен тәуелсіз журналистика қажет. Түркістандағы қоғамдық ұйымдар мен белсенді азаматтар жемқорлыққа қарсы күресте маңызды рөл атқара алады.
Жемқорлықтың алдын алу үшін мемлекеттік қызметтерді цифрландыруды кеңейту керек. Электрондық үкімет жүйесі азаматтарға қызмет көрсету процесін ашық әрі тиімді етеді, бұл сыбайлас жемқорлықтың туындауына жол бермейді. Түркістан қаласында әкімшілік рәсімдерді онлайн жасау жүйесін енгізу жемқорлықтың ықтималдығын азайтады.
Түркістан қаласында жергілікті бюджеттердің жұмсалуы, мемлекеттік сатып алулар мен құрылыс жобаларының мониторингін жүргізетін тәуелсіз бақылаушы органдар құрылуы тиіс. Осылайша, мемлекет қаржысы дұрыс әрі мақсатты түрде жұмсалатынына кепілдік беріледі.
Ендіше кішкене ғана тұжырмдама берсек. Түркістан қаласындағы жемқорлықты жою үшін жүйелі шаралар қажет. Қоғамның белсенді қатысуы, құқықтық тәртіпті нығайту және цифрландыру сияқты қадамдар жемқорлықты азайтуға және қала дамуын жақсартуға мүмкіндік береді.
Сыбайлас жемқорлық — жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдардың, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдардың, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдарға теңестірілген адамдардың, лауазымды адамдардың жеке өзі немесе делдалдар арқылы мүліктік (мүліктік емес) игіліктер алу немесе алу мақсатында өздерінің лауазымдық (қызметтік) өкілеттіктерін және олармен байланысты мүмкіндіктерді заңсыз пайдалануы және немесе үшінші тұлғалар үшін артықшылықтар, сондай-ақ артықшылықтар беру арқылы осы тұлғаларға пара беру.

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының барлық мемлекеттік органдары мен лауазымды адамдары «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өз құзыреті шегінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргізуде. Бұл заң азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін сыбайлас жемқорлық көріністерінен туындайтын қатерлерден тиісті қамтамасыз етуді көздейді. Бұл бағыттағы жұмыстарды жалғастыру және жаңа әдістерді енгізу арқылы Түркістан қаласының болашағын жарқын етуге болады.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы