Шымкент. Қазақстанның инженерлік инфрақұрылымы мен ТКШ саласы көптеген өзгерістер мен жаңалықтарды қажет ететін бағыттар болып табылады.

Қазақстандағы инженерлік инфрақұрылым және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы (ТКШ) жүйесі тұрғындардың әл-ауқатын арттыруда маңызды рөл атқарады. Бұл салалар елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына тікелей әсер етеді. Сондықтан да соңғы жылдары инженерлік инфрақұрылымды жаңарту мен ТКШ реформаларын жетілдіруге ерекше назар аударылып отыр.

1. Инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласының өзектілігі

Инженерлік инфрақұрылым — бұл қалалар мен ауылдардың тұрақты дамуына мүмкіндік беретін маңызды жүйелердің жиынтығы. Оған жолдар, электр желілері, су құбырлары, кәріз жүйелері, жылу жүйелері, газбен қамтамасыз ету сияқты жүйелер кіреді. Бұл инфрақұрылым халықтың өмір сүру деңгейін арттырып, экономикадағы даму қарқынын тежейтін қиындықтарды шешеді.

Қазақстанда жыл сайын қала инфрақұрылымын жаңарту мен жаңғырту жұмыстарын жандандыру мақсатында мемлекеттік бағдарламалар іске асырылуда. Мысалы, ауылдық жерлерге дейін электр және су құбырларын тарту, жаңа жолдар мен көпірлер салу жұмыстары жүргізілуде. Сонымен қатар, қала ішіндегі ескі үйлердің инженерлік жүйелерін жаңарту, жарық пен жылуды тиімді пайдалану мәселелері күн тәртібінде тұр.

2. ТКШ саласындағы жаңалықтар мен даму бағыттары

Қазақстандағы ТКШ саласы бірнеше жыл бойы шешімін таппай келе жатқан мәселелермен күресуде. Бұл саладағы негізгі қиындықтар ескі тұрғын үй қоры, қолданыстағы инженерлік желілердің тозуы мен қызмет сапасының төмендігі болып табылады. Осы мәселелерді шешу үшін Қазақстан үкіметі арнайы бағдарламалар мен жобаларды жүзеге асыруда.

Мысалы, «Нұрлы Жер» бағдарламасы аясында көпқабатты үйлердің құрылыс жұмыстары басталды. Бұл бағдарлама бойынша тұрғын үй салу мен көпқабатты үйлерді жөндеу жұмыстары қарқынды түрде жүргізіліп жатыр. Ауылдар мен шағын қалалардағы тұрғындардың сапалы тұрғын үймен қамтамасыз етілуін арттыру мақсатында мемлекеттік қолдау көрсетіліп, несиелендіру бағдарламалары іске қосылуда. Сонымен қатар, ескі үйлерді жөндеуге арналған субсидиялар мен бағдарламалар тұрғындарға қолжетімді болып отыр.

3. Су және энергиямен қамтамасыз ету мәселелері

Қазақстанның көптеген өңірлерінде су тапшылығы мен энергетика саласындағы қиындықтар орын алуда. Бұл мәселелер инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласын дамытудағы басты кедергілердің бірі. Су мен энергияның үнемделуі және тиімді пайдаланылуы үшін мемлекет қайта жаңарту жұмыстарын жүргізуде.

Энергетика саласында жаңартылатын энергия көздерін пайдалану мәселесі ерекше маңызға ие. Қазақстанда күн және жел энергиясын өндіретін станциялар салу жоспарлануда. Сонымен қатар, электр қуатын үнемдеу үшін тұрғын үйлерде заманауи технологиялар енгізіліп, «ақылды» жүйелер арқылы тұтынушылардың энергияны тиімді пайдалану мүмкіндігі артып келеді.

Су мәселесі де шешімін табуы тиіс маңызды сала. Су құбырлары мен кәріз жүйелерін жаңарту, таза судың қолжетімділігін арттыру үшін мемлекет көптеген жобалар іске асырып жатыр. Мысалы, Алматы мен Нұр-Сұлтан қалаларында су тазарту станциялары жаңартылып, ауылдардағы су жүйелері жаңғыртылуда.

4. Қалалық инфрақұрылымның жаңаруы

Қазақстандағы қалаларда инженерлік инфрақұрылымның жаңаруы өмір сүру сапасын жақсарту үшін маңызды қадам болып табылады. Қалалардағы жолдар, көпірлер, көлік жүйелері, қоғамдық көлік қызметтері барлығы да инфрақұрылымның маңызды бөліктері болып саналады.

Қазіргі таңда қалаларда қоғамдық көлікті жетілдіру, көлік кептелістерін азайту, жаңа автобус және трамвай маршруттарын енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Сонымен қатар, жолдарды жөндеу, қалалық алаңдарды абаттандыру, көлік қозғалысы мен жаяу жүргіншілер үшін қауіпсіз жағдайлар жасау бағытында да жұмыстар жалғасуда.

Қалалық инфрақұрылымның жаңаруы халықтың өмір сүру деңгейін арттырып, тұрғындардың денсаулығын сақтау үшін маңызды. Жасыл аймақтарды көбейту, қоғамдық кеңістіктерді кеңейту, экологиялық жағдайды жақсарту бағытында да жұмыс жүргізілуде.

5. ТКШ және тұрғын үй саласындағы жаңа бастамалар

ТКШ саласында инновациялық әдістер мен жаңа технологиялар қолданылып, тұрғын үйлердің жағдайын жақсарту үшін түрлі жобалар іске асырылуда. Жаңа «ақылды үйлер» мен көпқабатты ғимараттар құрылысын салу, пәтерлерді басқару жүйелерін автоматтандыру, энергияны үнемдеу үшін экологиялық таза технологияларды енгізу тұрғындар үшін айтарлықтай артықшылықтар береді.

Тұрғын үй мәселесін шешу үшін мемлекет әлеуметтік тұрғын үйлер салуға көңіл бөліп, әр түрлі жеңілдетілген ипотекалық бағдарламаларды жүзеге асырып жатыр. Жаңадан салынған үйлердің тұрғындары үшін тиімді коммуналдық қызметтер мен тұрғын үйді жөндеу жұмыстарының жеңілдіктері ұсынылуда.

Қазақстанның инженерлік инфрақұрылымы мен ТКШ саласы көптеген өзгерістер мен жаңалықтарды қажет ететін бағыттар болып табылады. Бірақ бұл салаларды жаңғырту және дамыту жұмыстарымен қатар, елде халықтың өмір сапасын арттыруға бағытталған жаңа мүмкіндіктер мен тиімді шешімдер енгізілуде. Қазақстандағы даму жоспарлары мен мемлекеттік бағдарламалар елдің даму қарқынын арттыруға, тұрғындардың қажеттіліктерін қамтамасыз етуге бағытталған.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы