Шымкент. Инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласында жаңа технологиялар да белсенді түрде қолданылуда.

Инженерлік инфрақұрылым мен тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы (ТКШ) еліміздің дамуы үшін маңызды салалар болып табылады. Осы салалардың дұрыс жұмыс істеуі халықтың өмір сүру сапасын арттыруға, қалалар мен ауылдардың инфрақұрылымдық мүмкіндіктерін жақсартуға көмектеседі. Қазақстанда бұл салаларда бірқатар реформалар мен жаңашылдықтар енгізілуде.
1. Инженерлік инфрақұрылымның маңызы

Инженерлік инфрақұрылым — бұл түрлі жүйелер мен құрылғылардың жиынтығы, олар қоғамның қажеттіліктерін қамтамасыз етеді. Оған жолдар, көпірлер, электр энергиясы мен су жүйелері, газбен қамтамасыз ету, жылумен қамтамасыз ету және кәріз жүйелері кіреді. Инженерлік инфрақұрылымның дұрыс жұмыс істеуі қалалардың дамуына және халықтың тұрмыс жағдайын жақсартуға негіз болады.

Қазақстанда соңғы жылдары инженерлік инфрақұрылымды жаңғыртуға көп көңіл бөлінуде. Мысалы, елді мекендерде су мен электрмен қамтамасыз ету жүйелері жаңартылып, тұрғындарға сапалы қызмет көрсету мақсатында заманауи технологиялар енгізілуде. Ауылдар мен қалаларда жаңа жолдар салынып, көлік қатынасы жақсартылуда.

2. ТКШ саласындағы реформалар

ТКШ — бұл қалалар мен ауылдардағы тұрғындардың негізгі қызметтерін (су, жарық, жылу, кәріз) қамтамасыз ететін жүйе. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының қызметі тұрғындардың өмір сүру сапасына тікелей әсер етеді. Бұл саладағы проблемалар көбінесе ескі құрылғылар мен жүйелердің жұмыс істемеуі, тарифтердің жоғарылығы және қызмет көрсету сапасының төмендігі болып табылады.

Қазақстанда ТКШ саласында жүргізіліп жатқан реформалар бұл мәселелерді шешуге бағытталған. Бірінші кезекте, ескі тұрғын үй қорын жаңарту, инженерлік желілерді жаңғырту, көпқабатты үйлерге жөндеу жұмыстарын жүргізу қолға алынуда. Мемлекет ескі үйлерді жаңарту үшін арнайы бағдарламалар әзірлеп, қаражат бөлуде.

3. Тұрғын үй құрылысы мен жөндеу жұмыстары

Тұрғын үй саласында да өзгерістер бар. Мемлекет көптеген жаңа тұрғын үй кешендерін салып, халықтың баспанамен қамтамасыз етілуін арттыруға ұмтылуда. Бұл үшін арнайы ипотекалық бағдарламалар, субсидиялар және жеңілдетілген несиелер ұсынылуда. Нәтижесінде, көп адамдардың өз пәтерлеріне қол жеткізу мүмкіндігі артып келеді.

Ескі тұрғын үйлердің жағдайын жақсарту үшін жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Қазақстанда көпқабатты үйлердің көпшілігі 30-50 жыл бұрын салынған және олардың инженерлік жүйелері ескірген. Сондықтан мемлекет пен жергілікті билік органдары осы үйлердің тұрғындары үшін түрлі жөндеу бағдарламаларын іске асыруда.

4. Су және электрмен қамтамасыз ету

Су және электрмен қамтамасыз ету жүйелері де маңызды орын алады. Қазақстанның кейбір аймақтарында судың сапасы мен жеткізілуі проблема туғызуда. Мемлекет осы мәселелерді шешу үшін су құбырлары мен арналарын жаңартуға және су тазарту станцияларын салуға қаржы бөлуге тырысуда. Су мен электр қуатын үнемдеу, жаңартылатын энергия көздерін пайдалану да еліміздің энергиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында қолға алынған шаралар.

Электр қуатының тұрақты жеткізілуі, әсіресе жазда ыстық күндерде ауа температурасының жоғары болуынан электр желілерінің жүктемесі артады. Бұл мәселені шешу үшін жаңа электр станциялары мен трансформаторлар құрылысын жүргізу және ескі желілерді жаңарту қажет.

5. Қалалық инфрақұрылымның дамуы

Қалалардағы инфрақұрылымның дамуы да маңызды. Көпқабатты үйлерді жарықпен, жылумен, сумен қамтамасыз ету үшін қалалық инфрақұрылымның жағдайы жақсаруы керек. Қазақстанның көптеген қалаларында жаңа көпқабатты тұрғын үйлер салынуда, бірақ ескі үйлерде әлі де көптеген мәселелер шешілмеген. Бұл әсіресе Алматы, Нұр-Сұлтан сияқты үлкен қалаларда байқалады.

Қаладағы көлік инфрақұрылымы да маңызды мәселелердің бірі. Қоғамдық көлік қызметтерінің сапасын арттыру, жаңа көлік маршрутын енгізу, жолдарды жөндеу және көлік кептелістерін азайту мақсатында жұмыстар жүргізілуде. Мысалы, Алматыда жаңа трамвайлар мен автобустар іске қосылды.

6. Жаңа технологияларды енгізу

Инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласында жаңа технологиялар да белсенді түрде қолданылуда. Мысалы, энергияны үнемдеу, тұрғын үйге арналған «ақылды» жүйелер енгізілуде. Бұл жүйелер арқылы тұрғындар өз үйлерінде жарық пен жылуды тиімді пайдалану мүмкіндігіне ие болады. Сонымен қатар, «ақылды» үйлер автоматты түрде барлық жүйелерді басқаруға мүмкіндік береді.

Қазіргі таңда интернеттің таралуы да инженерлік инфрақұрылымды дамытуға ықпал етуде. Қала тұрғындары «ақылды» жүйелерді пайдалана отырып, үйлеріндегі барлық құрылғыларды қашықтан басқара алады. Бұл тұрғын үйдің қауіпсіздігі мен энергияны үнемдеуді арттыруға көмектеседі.

Қазақстанда инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласындағы жаңғырту жұмыстары халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға, қалалардың дамуына және экологиялық жағдайдың жақсаруына ықпал етуде. Бұл салаларда әлі де шешімін таппаған мәселелер бар, бірақ мемлекет пен жергілікті билік органдары бұл мәселелерді шешу үшін қажетті шараларды қабылдап, алдағы жылдары нәтижелі нәтижелерге қол жеткізетініне сенім артуға болады.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы