Әлеуметтік даму бағытындағы негізгі шаралар

Әлеуметтік және экономикалық даму елдің ұзақ мерзімді тұрақтылығы мен өркендеуінің негізгі тірегі болып табылады. Бұл екі бағыт бір-бірін толықтырып, қоғамның әлеуметтік жағдайын жақсартып, экономикалық көрсеткіштерді арттыруға көмектеседі. Әлеуметтік мәселелерді шешпей экономиканы дамыту мүмкін емес, сол сияқты экономикалық негізсіз әлеуметтік саланы қаржыландыру қиын.

Әлеуметтік даму бағытындағы негізгі шаралар

    1.    Халықтың өмір сүру деңгейін арттыру:
Әлеуметтік даму алдымен халықтың күнделікті өміріне әсер ететін салалардан басталады. Бұған білім, медицина, баспана, еңбек жағдайлары кіреді. Мысалы, Қазақстанда қолжетімді баспана бағдарламалары арқылы көптеген азаматтар өз баспанасына қол жеткізді.
    2.    Жұмыссыздықты төмендету:
Жұмыссыздық – қоғамдағы басты мәселелердің бірі. Әлеуметтік саясаттың маңызды бағыттарының бірі – халықты тұрақты жұмыспен қамту. Мемлекет жастарға арналған гранттар, қайта даярлау курстары және кәсіпкерлікті дамыту бағдарламаларын жүзеге асыру арқылы бұл мәселені шешуде.
    3.    Әлеуметтік теңдікті қамтамасыз ету:
Халықтың барлық топтарына тең мүмкіндік беру үшін түрлі әлеуметтік қолдау бағдарламалары іске асырылуда. Көпбалалы отбасыларға, мүгедектігі бар адамдарға, жетім балаларға арнайы жеңілдіктер мен көмек қарастырылған.
    4.    Денсаулық сақтау:
Медициналық қызметтердің сапасын жақсарту арқылы халықтың өмір сүру ұзақтығын арттыру маңызды. Қазақстанда міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі осы бағытта үлкен қадам болды.

Экономикалық даму бағытындағы шаралар

    1.    Өнеркәсіптің әртараптандырылуы:
Экономиканың тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін шикізатқа тәуелділікті азайту қажет. Индустрияландыру бағдарламасы аясында Қазақстанда өңдеу өнеркәсібі, машина жасау, фармацевтика және IT салалары дамып келеді.
    2.    Ауыл шаруашылығын дамыту:
Агроөнеркәсіп кешенін қолдау ел экономикасының маңызды бөлігі болып табылады. Жаңа технологияларды енгізу, фермерлерге субсидия беру және экспорттық мүмкіндіктерді арттыру ауылдық аймақтардың да экономикалық жағдайын жақсартады.
    3.    Шағын және орта бизнесті дамыту:
ШОБ – экономиканың қозғаушы күші. Мемлекет кәсіпкерлерге салықтық жеңілдіктер, гранттар мен несиелер ұсынып, олардың өз ісін бастауына қолдау көрсетуде.
    4.    Инвестиция тарту:
Қазақстанның экономикалық дамуы үшін шетелдік және отандық инвестицияларды тарту маңызды. Бұл мақсатта арнайы экономикалық аймақтар құрылып, салықтық және әкімшілік жеңілдіктер ұсынылуда.

Әлеуметтік және экономикалық дамудың үйлесімі

Әлеуметтік және экономикалық даму бір-біріне тікелей әсер етеді:
    Экономикалық даму халықтың тұрмыс сапасын жақсартуға қажетті ресурстарды қамтамасыз етеді.
    Әлеуметтік тұрақтылық экономиканың дамуына жағдай жасап, адамдардың еңбекке белсенді араласуына ықпал етеді.

Мысалы:
    Жаңа жұмыс орындары ашылса, жұмыссыздық азаяды, бұл өз кезегінде халықтың табысын арттырады.
    Ал табысы жоғары халық сапалы білім мен медициналық қызметке қол жеткізіп, өмір сүру деңгейін көтереді.

Қазақстандағы әлеуметтік және экономикалық даму бағдарламалары

    1.    “Қазақстан 2050” стратегиясы: Елдің ұзақ мерзімді даму жоспары. Негізгі мақсаты – Қазақстанды әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына қосу.
    2.    “Бизнестің жол картасы – 2025”: Шағын және орта бизнесті қолдауға бағытталған бағдарлама.
    3.    “Нұрлы жол” инфрақұрылымды дамыту бағдарламасы: Елдің көлік-логистикалық әлеуетін арттырып, аймақтарды байланыстыруды көздейді.
    4.    “Жасыл экономика”: Экологияны сақтап, жаңартылатын энергия көздерін пайдалану арқылы тұрақты дамуды қамтамасыз етуге бағытталған жоба.

Болашаққа қадам

Әлеуметтік және экономикалық даму тұрақты әрі әділетті қоғам құру үшін маңызды. Болашақта бұл бағыттарда келесі басымдықтарға мән берілуі қажет:
    Сандық технологияларды кеңінен енгізу.
    Инновациялық өндірістерді дамыту.
    Әлеуметтік теңсіздікті жою.
    Экологиялық таза экономикаға көшу.

Қорытындылай келе, әлеуметтік және экономикалық даму – елдің болашағын анықтайтын негізгі фактор. Бұл бағыттағы жетістіктер тек мемлекет пен азаматтардың бірлескен күш-жігері арқылы жүзеге асады. Тұрақты даму үшін қоғамның әрбір мүшесі өз үлесін қосуы маңызды.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы