Шымкент қаласындағы ауыз сумен қамтамасыз ету барысы

Жыл соңына дейін 3 магистралді, 11 ішкі орамдық су жүйелерінің құрылыстары аяқталады. Шымкент қаласы бойынша ауыз су мәселесі 2023 жылы толықтай шешіледі, деп хабарлайды JSK.KZ. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев биылғы Жолдауында халықтың 100 пайызын таза ауыз сумен қамтамасыз етуді тапсырды. Бұл міндеттемені жүзеге асыру мақсатында Шымкент қаласында жүйелі жұмыстар жүргізіліп келеді. Халықты сапалы ауыз сумен қамту ең маңызды әлеуметтік проблеманың бірі екенін айтып келетін қала әкімдігі бұл мәселені шешуді күн тәртібен түсірген емес. Қала ауыз суды 5 су көзінен алады. Су қоры қажеттіліктен 3,5 есе көп. Биыл «Көмешбұлақ» магистралі іске қосылады. Нәтижесінде су жүйелері болмаған елді мекендердегі 60 мың тұрғынға ауыз су жеткізіледі. Жалпы, 250 мың халық тұтынатын ауыз су жүйелерінің сапасы артады. Қазір қаладағы 81 елді мекеннің 69-ы су құбырларымен қамтылған. 5 елді мекенге ауыз су кестемен беріледі, 7 елді мекеннің тұрғындары ауыз суды тасымалдап ішеді. Нәтижесінде су тасымалына тәуелді және ауыз суы кестемен берілетін 9 елді мекенге ауыз су беріледі. 

Шымкент қаласындағы ауыз сумен қамтамасыз ету барысы — бұл қаладағы халықтың денсаулығы мен өмір сапасын қамтамасыз ететін маңызды әлеуметтік қызметтердің бірі. Шымкенттің ауыз сумен қамтамасыз ету жүйесі соңғы жылдары едәуір жаңартылды, бірақ әлі де шешуді қажет ететін бірқатар мәселелер бар. Қала халқының санының өсуі, жаңа тұрғын үйлердің салынуы және инфрақұрылымдық даму қажеттілігі ауыз су мәселесінің өзектілігін арттырды.

Шымкент қаласы ауыз сумен негізінен Сырдария өзені, Талас өзені және Шымкент су қоймасы сияқты жергілікті су көздерінен қамтамасыз етіледі. Сонымен қатар, қалаға жақын орналасқан ауылдардан су тасымалдау үшін су құбырлары мен каналдар жүйесі де дамып келеді.
Шымкенттің орталық бөлігінде ауыз су құбырының желісі жақсы дамыған, бірақ қала шетінде және жаңа аудандарда су құбырларының жетіспеушілігі байқалады.

Қаладағы бірнеше су тарату станциялары арқылы ауыз су жүйесі қызмет етеді. Су тазарту процесі жоғары деңгейде ұйымдастырылып, су сапасы үнемі тексеріледі. Су құбырының желісі мен су жинау жүйелері қалдықтарды дұрыс өңдеу және су көздерін ластамау үшін жетілдірілуде. Шымкент қаласында ауыз су сапасы маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Қала тұрғындарына берілетін су сапасы үнемі бақылауда болып, су тазарту қондырғылары арқылы химиялық және механикалық тазалау жүргізіледі. Алайда, кейбір шеткі аудандарда су сапасында ауытқулар байқалып, тұтынушылар судағы зиянды заттар мен минералды құрамды байқап жатыр. Су ресурстарын тиімді пайдалану үшін қалада су үнемдейтін құрылғылар мен технологиялар енгізілуде.
Су тазарту станциялары мен басқа инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыру үшін жаңартылатын энергия көздерін пайдалану қарастырылуда.
Шымкенттегі ауыз су мәселесінің басты қиындықтарының бірі — су тапшылығы. Әсіресе, жаз айларында су тапшылығы байқалады, себебі су көздерінен келетін су көлемі қаладағы барлық тұтынушылардың қажеттіліктерін толық өтей алмайды. Бұл мәселені шешу үшін қосымша су көздерін іздеу және су сақтайтын құрылыстар салу қажет.

Шымкенттің ескі аудандарындағы су құбырларының көп бөлігі ескірген. Бұл құбырлардан су жоғалуы немесе су сапасының төмендеуі байқалады. Қалада су құбырларын ауыстыру бойынша жұмыстар жүргізілуде, бірақ бұл процесс уақытты талап етеді. Қаладағы кейбір аудандарда судың дұрыс таралмауы немесе қысымның төмен болуы сияқты мәселелер де кездеседі. Әсіресе, жаңа тұрғын үйлер мен үлкен құрылыс жобалары іске қосылған аудандарда су тапшылығы жиі кездеседі.

Шымкентте ауыз су сапасын бақылау жүйесі жұмыс істейді, бірақ кейбір аудандарда су құрамында зиянды заттар мен химиялық элементтердің болуы мәселесі орын алуы мүмкін. Бұл әсіресе су тазарту қондырғыларының ескіруіне байланысты кездеседі.

Шымкент қаласында ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесін кешенді шешу үшін бірнеше стратегиялық жоспарлар қабылданған:
Жаңа су тасымалдау және тазарту жобалары: Қалада суды қайта өңдеу және пайдалану бойынша жаңа жобалар іске асырылып, бұл су шығынын төмендетуге және қаланың экологиялық жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді.
Табиғи су көздерін сақтау: Су ресурстарын сақтауға бағытталған экологиялық бағдарламалар қабылданып, су көздерінің ластануы мен тұтынудың азаюы болдырмауға тырысады.
Су үнемдеу мәдениетін қалыптастыру: Халық арасында су ресурстарын үнемді пайдалану жөнінде ақпараттық кампаниялар жүргізіліп, тұрғындарды суды үнемдеуге шақыру шаралары қолға алынған.
Қорытынды: Шымкент қаласындағы ауыз сумен қамтамасыз ету жүйесі соңғы жылдары едәуір жаңартылды, бірақ қала халқының санының өсуі мен инфрақұрылымның қарқынды дамуы ауыз су мәселесін шешуді әлі де өзекті етеді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы