Түркісиандағы тарихи және мәдени ескерткіштер

Түркістандағы тарихи және мәдени ескерткіштер: Қала тарихына саяхат

Түркістан – Қазақстанның рухани орталығы, бірегей тарихи және мәдени мұрасы бар қала. Түркістанның көп ғасырлық тарихы еліміздің мәдениеті мен руханиятына үлкен ықпал еткен. Бұл қалада көптеген тарихи ескерткіштер мен мәдени нысандар бар, олар Түркістанның бай мәдени мұрасын әрі тарихи мәнін сақтап келеді. Міне, осы ескерткіштердің кейбірі туралы айта кетейік.

1. Қожа Ахмет Ясауи кесенесі – руханияттың алтын қақпасы

Қожа Ахмет Ясауи кесенесі – Түркістан қаласының басты тарихи және мәдени нысаны. Бұл кесене түркі әлемі үшін ең маңызды діни орындардың бірі болып табылады. Қожа Ахмет Ясауи – Түркістанның ұлы ғұлама ақыны және философы, сондай-ақ қазақ халқының рухани ұстазы ретінде танымал. Кесене XIV ғасырда Әмір Темірдің бұйрығымен салынған және оның сәулеті ерекше көркем. Кесене – ЮНЕСКО-ның әлемдік мұралар тізіміне енгізілген, Қазақстандағы ең үлкен және ең жақсы сақталған сәулет ескерткіштерінің бірі.

2. «Тамшыбұлақ» көне қалашығы – өткен шақтың ізі

Түркістан қаласынан сәл сыртта орналасқан Тамшыбұлақ көне қалашығы – тарихи зерттеулер мен археологиялық қазба жұмыстары үшін маңызды орын. Бұл қалашықтың қалдықтары біздің заманымыздан бұрынғы дәуірлерге, яғни б.з.д. V ғасырларға жататыны белгілі. Бұл жерде қазба жұмыстары кезінде көптеген көне артефактілер, тұрмысқа қажетті заттар мен әшекейлер табылған. Көне қалашықтың орнында жүргенде, сіз Түркістанның ерте тарихының тереңдігін сезінесіз.

3. Бабаджа Хатун кесенесі – ескі Түркістанның мұрасы

Бабаджа Хатун кесенесі – Түркістанның орталық бөлігіне жақын жерде орналасқан тағы бір тарихи ескерткіш. Бұл кесене өзінің архитектурасымен және өзіндік тарихымен ерекшеленеді. Бабаджа Хатун – Қожа Ахмет Ясауидің әкесі, осы кесене оның құрметіне салынған. Кесене қираған ғимараттардың арасында сақталып, қайта жөнделген. Оның ерекше архитектурасы мен сәулеті, сондай-ақ осы жердегі тарихи аңыздар қала тұрғындары мен туристерге қызығушылық тудырады.

4. Шейх Махмуд әл-Қашқари кесенесі – ғылыми мұра

Түркістан қаласындағы Шейх Махмуд әл-Қашқари кесенесі – түркі тілінің грамматикасы мен лексикасын зерттеуші ұлы ғалымға арналған. Әл-Қашқари түркі тілдеріне қатысты ең алғашқы және ең маңызды еңбектердің авторы ретінде танымал. Оның «Диуани лұғат ат-түрк» атты еңбегі түркі тілдерінің сөздігі болып табылады. Кесене осы ғалымның ғылыми мұрасын бағалау мен сақтау үшін салынған, ол өз дәуірінің ұлы тұлғасы болып табылады.

5. Әулие ата мешіті – рухани мәдениеттің символы

Әулие ата мешіті – Түркістан қаласының тағы бір маңызды діни және тарихи нысаны. Бұл мешіт Қожа Ахмет Ясауи мен оның ізбасарларының тарихымен тығыз байланысты. Әулие ата мешіті қаланың ең көне мешіттерінің бірі болып табылады және Түркістанның рухани орталығының белгісі саналады. Мешіттің архитектурасы ерекше, оның ішкі және сыртқы бөліктерінде дәстүрлі исламдық сәндік элементтер сақталған.

Түркістан қаласы тек Қазақстанның ғана емес, бүкіл Түркі әлемінің мәдени және тарихи орталығы болып табылады. Қалада сақталған көптеген ескерткіштер мен архитектуралық нысандар еліміздің бай тарихын көрсетеді. Түркістанға келгенде осы тарихи ескерткіштерді көру, олардың тарихымен танысу – тек саяхатшылар үшін ғана емес, әрбір қазақстандық үшін үлкен мақтаныш болып табылады. 
Тілші: Түймебай Аяжан