Шымкент. Қазақстандағы гендерлік саясат

Қазақстандағы гендерлік саясат – ерлер мен әйелдердің тең құқықтары мен мүмкіндіктерін қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік саясаттың маңызды бағыты. Гендерлік саясаттың негізгі мақсаты – қоғамымыздағы әйелдер мен ерлердің құқықтар мүмкіндіктерін теңестіру, гендерлік теңсіздікті жою, және барлық азаматтарға өмірдің барлық салаларында тең жағдай жасау. Бұл саясат әлеуметтік, саяси, экономикалық және мәдени саладағы гендерлік теңдікке қол жеткізуге бағытталған.

2009 жылы «Ерлер мен әйелдердің тең құқықтарының және тең мүмкіндіктерінің мемлекеттік кепілдіктері туралы» заң қабылданып, гендерлік теңдік мәселелерін заңнамалық тұрғыдан реттеуге арналған негіз болды. Бұл заң гендерлік теңдікті қамтамасыз ету шараларын анықтап, ерлер мен әйелдердің саяси, әлеуметтік және экономикалық салада тең құқықтары мен мүмкіндіктерін бекітеді.

Саяси саладағы гендерлік теңдік әйелдердің саясатқа қатысуын арттыру үшін мемлекет түрлі шаралар қабылдап келеді. Қазіргі кезде елдегі парламентте және жергілікті басқару органдарында әйелдердің үлесі артып келеді. Алайда, әйелдердің саясатқа белсенді қатысуын одан әрі ынталандыру және олардың басқару деңгейіндегі рөлін күшейту мәселелері өзекті болып отыр.

Әйелдердің экономикалық мүмкіндіктерін кеңейтуі мен жұмыспен қамтылуы, олардың еңбек нарығында тең құқықтары және де жалақыдағы теңсіздіктерді жою мәселелері маңызды орын алады. Әйелдер мен ерлер арасындағы жалақы айырмашылығын азайту, әйелдерді кәсіпкерлікке тарту және олардың еңбек жағдайларын жақсарту – гендерлік саясаттың басты міндеттерінің бірі. Сонымен қатар, Қазақстанда әйелдердің кәсіпкерлігін қолдау және дамыту үшін мемлекеттік бағдарламалар жүзеге асырылып келеді.

Қазақстанда әйелдердің жұмыс пен отбасылық өмірін үйлестіруге жағдай жасау, әсіресе декреттік демалыс, балаларды күтуге байланысты жеңілдіктер және икемді жұмыс кестесі сияқты шаралар қабылдануда. Сонымен қатар, әкелердің де бала тәрбиесіне қатысуын ынталандыру арқылы отбасыдағы гендерлік рөлдерді теңестіру мәселесі көтерілуде. Мемлекет жұмыс берушілерге отбасы жағдайына байланысты әйелдерге және ерлерге тең жағдай жасау қажеттілігін ескертеді.

Гендерлік саясаттың негізгі міндеттерінің бірі – гендерлік зорлық-зомбылықтың алдын алу және онымен күресу. Қазақстанда отбасылық зорлық-зомбылық мәселесі өзекті болып отыр, және оны жою үшін мемлекет бірқатар заңнамалық және практикалық шаралар қабылдауда. «Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу туралы» заң қабылданған, ол әйелдерді және отбасындағы зорлық-зомбылыққа ұшыраған басқа да азаматтарды қорғауды күшейтеді. Сонымен қатар, әйелдерге құқықтық және психологиялық көмек көрсету мақсатында дағдарыс орталықтары жұмыс істейді.
 Қазақстан әйелдер құқығын қорғау бойынша халықаралық келісімдерге қосылып, оларды жүзеге асыруды міндетіне алған.

Қорытынды:
Қазақстандағы гендерлік саясат қоғамдағы ерлер мен әйелдердің теңдігін қамтамасыз етуге бағытталған маңызды үдеріс. Мемлекет заңнамалық базаны жетілдіру, экономикалық және саяси саладағы теңдікті қамтамасыз ету, гендерлік зорлық-зомбылықтың алдын алу арқылы гендерлік теңдікке қол жеткізу үшін бірқатар шаралар қабылдауда. Гендерлік саясаттың одан әрі дамуы елдегі әлеуметтік әділеттілік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуге ықпал етеді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы