Шымкент. Отбасылық және гендерлік саясат – мемлекеттік және қоғамдық өмірдің маңызды аспектілерінің бірі.

Отбасылық және гендерлік саясат – мемлекеттік және қоғамдық өмірдің маңызды аспектілерінің бірі. Бұл саясат отбасының әлеуметтік, экономикалық, мәдени және құқықтық жағдайларын жақсартуға, гендерлік теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған шаралар мен бағдарламалардың жиынтығын қамтиды. Отбасылық саясат азаматтардың өмір сүру сапасын көтеруге, балалар мен жастарды қорғауға, әйелдердің және ерлердің құқықтарын қамтамасыз етуге, сондай-ақ отбасы институтының нығаюына ықпал етеді. Гендерлік саясат болса, әйелдер мен ерлер арасындағы теңдікті нығайту, гендерлік стереотиптерді жою, әйелдердің әлеуметтік, экономикалық және саяси өмірдегі рөлін арттыруды көздейді.

Отбасылық саясаттың мәні мен мақсаты

Отбасылық саясаттың басты мақсаты – отбасылардың жағдайын жақсарту, балалардың құқықтарын қорғау, ата-ананың еңбек және отбасылық міндеттерін үйлестіру. Бұл саясаттың бірнеше негізгі бағыттары бар:

    1.    Отбасы институтын қолдау. Мемлекет отбасыларды қорғау, отбасы мүшелерінің құқықтарын сақтау, отбасылық өмірді қолдау үшін түрлі бағдарламалар әзірлеуі тиіс. Отбасы – қоғамның негізгі тірегі, сондықтан оның нығаюы әлеуметтік тұрақтылыққа әсер етеді.
    2.    Балаларды қорғау. Мемлекет балалардың құқықтарын қорғау, оларды әлеуметтендіру, білім алу және медициналық қызметпен қамту мәселелерін шешуге бағытталған шараларды іске асыруы қажет. Балалардың психоэмоционалдық жағдайын сақтау, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету – отбасылық саясаттың маңызды аспектісі.
    3.    Ата-аналардың еңбек және отбасылық міндеттерін үйлестіру. Бұл бағытта ата-ана жүктемесін жеңілдету, жұмыс пен отбасылық өмірді тиімді үйлестіру үшін арнайы бағдарламалар, жәрдемақылар мен жеңілдіктер әзірлеу маңызды. Ата-аналарға арналған демалыс және жәрдемақыларды қамтамасыз ету отбасылық саясаттың негізгі элементі болып табылады.
    4.    Отбасылық қатынастарды нығайту. Отбасылық білім беру, отбасылық психологтардың көмегін пайдалану, отбасылық құндылықтарды насихаттау арқылы отбасылар арасында түсіністік пен қолдауды арттыру маңызды.

Гендерлік саясаттың мәні мен мақсаты

Гендерлік саясаттың басты мақсаты – гендерлік теңдікті қамтамасыз ету, әйелдер мен ерлердің құқықтарын қорғау, олардың әлеуметтік, экономикалық және саяси саладағы мүмкіндіктерін арттыру. Гендерлік саясаттың негізгі бағыттары:

    1.    Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету. Мемлекет гендерлік теңдік принциптерін заңнамалық түрде бекіту, әйелдер мен ерлердің құқықтарын тең дәрежеде қорғауды қамтамасыз етуі тиіс. Бұл гендерлік стереотиптерді жою және әйелдердің еңбек нарығында, саясатта, білім беру мен денсаулық сақтау салаларында тең мүмкіндіктер алуын қамтамасыз етеді.
    2.    Әйелдердің экономикалық құқықтарын қорғау. Әйелдердің экономикалық өмірдегі рөлін арттыру, олардың еңбек нарығында белсенділігін көтеру, кәсіби даму мүмкіндіктерін қамтамасыз ету гендерлік саясаттың маңызды аспектісі. Мемлекет әйелдер кәсіпкерлігін қолдау, жұмыспен қамту шараларын жүзеге асыру арқылы әйелдердің экономикалық тәуелсіздігін арттыруға бағытталуы керек.
    3.    Әйелдер мен ерлер арасындағы гендерлік стереотиптерді жою. Гендерлік саясаттың аясында білім беру жүйесінде гендерлік теңдікті насихаттау, бұқаралық ақпарат құралдарында гендерлік стереотиптерді жоюға бағытталған науқандар жүргізу қажет.
    4.    Отбасылық міндеттерді тең бөлісу. Гендерлік саясат әйелдер мен ерлердің отбасындағы міндеттерді тең дәрежеде бөлісуін ынталандыруы тиіс. Бұл ата-аналардың балаларына қатысты міндеттерін тең дәрежеде атқаруын қамтамасыз ету, әйелдердің жұмыс пен отбасылық міндеттерді үйлестіруіне көмектесу үшін мемлекеттік қолдау көрсетуге бағытталады.

Отбасылық және гендерлік саясаттың қазіргі проблемалары

Отбасылық және гендерлік саясатты жүзеге асыру барысында бірқатар проблемалар туындауы мүмкін. Олардың ішінде:

    1.    Гендерлік стереотиптер мен дискриминация. Көптеген елдерде әйелдер мен ерлер арасында гендерлік теңдік әлі де орнамаған. Әйелдер жұмысқа орналастыруда, мансаптық өсу мен жалақы бойынша ерлермен салыстырғанда теңсіздікке ұшырайды.
    2.    Отбасылық зорлық-зомбылық. Отбасындағы зорлық-зомбылықтың алдын алу, оған қарсы күресу үшін мемлекеттік саясаттың жеткіліксіздігі отбасылық саясаттың тиімділігін төмендетеді. Бұл мәселені шешу үшін құқық қорғау органдары мен әлеуметтік қызметтер арасында ынтымақтастықты күшейту қажет.
    3.    Отбасылық жәрдемақылар мен жеңілдіктер. Мемлекет тарапынан отбасыларға арналған әлеуметтік қолдаудың жеткіліксіздігі, жәрдемақылардың төмендігі, отбасылық саясатының толыққанды жүзеге аспауына әкеледі. Отбасыларды қолдау бағдарламаларын кеңейту және жәрдемақыларды көбейту қажет.
    4.    Ақпараттық және құқықтық сауаттылық. Халық арасында отбасылық және гендерлік саясат туралы ақпараттың жетіспеушілігі, құқықтық сауаттылықтың төмендігі отбасылық қатынастар мен гендерлік теңдікке қатысты мәселелердің шешімін қиындатады.

Отбасылық және гендерлік саясат – қоғамның тұрақты дамуы мен азаматтардың құқықтарын қорғаудың маңызды аспектісі. Мемлекет, азаматтық қоғам, білім беру жүйесі және бұқаралық ақпарат құралдары бірлесе отырып, отбасылық және гендерлік саясатты дамытуға бағытталған шараларды жүзеге асыруы тиіс. Отбасылардың жағдайын жақсарту, балалар мен әйелдердің құқықтарын қорғау, гендерлік теңдікті қамтамасыз ету – еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуында маңызды рөл атқарады.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы