Шымкент. Экономикалық даму – бұл елдің экономикалық жүйесін жақсарту, ұлттық байлықты арттыру және халықтың әл-ауқатын жоғарылату үшін жүзеге асырылатын шаралар.

Әлеуметтік және экономикалық даму – елдің тұрақты дамуының негізгі құрамдас бөлігі. Бұл екі бағыт өзара байланысты және бір-бірін толықтырып отырады. Әлеуметтік даму қоғамның барлық мүшелерінің өмір сүру сапасын арттыруға бағытталса, экономикалық даму елдің байлығын көбейтуге және халықтың жұмыс орындары мен табысын ұлғайтуға бағытталған.

1. Әлеуметтік дамудың маңызы

Әлеуметтік даму – бұл адамның әл-ауқатын жақсартуға, өмір сүру деңгейін арттыруға, денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет және басқа да қоғамдық қызметтерді дамытуға бағытталған шаралар жиынтығы. Әлеуметтік салада жүзеге асырылатын маңызды шаралар:

    Білім беру жүйесінің жақсаруы: Елдің болашағы жастардың білім алуына байланысты. Сондықтан мектептер мен жоғары оқу орындарының сапасын арттыру, білімге қолжетімділікті қамтамасыз ету өте маңызды.
    Денсаулық сақтау жүйесі: Қоғамдағы әр адамның денсаулығы мемлекеттің әлеуметтік дамуына тікелей әсер етеді. Денсаулық сақтау жүйесін жақсарту, жаңа ауруханалар мен емханаларды салу, медициналық қызметтердің сапасын арттыру халықтың өмір сүру деңгейін жақсартады.
    Тұрғын үй мен әлеуметтік қолдау: Әлеуметтік көмек көрсету, тұрмысы төмен отбасыларға қолдау білдіру, ардагерлер мен мүгедектерді қорғау мемлекет үшін маңызды. Осы шаралар азаматтардың өмір сүру сапасын арттырады.

2. Экономикалық дамудың бағыттары

Экономикалық даму – бұл елдің экономикалық жүйесін жақсарту, ұлттық байлықты арттыру және халықтың әл-ауқатын жоғарылату үшін жүзеге асырылатын шаралар. Экономикалық дамудың негізгі бағыттары:

    Өндірісті дамыту: Жаңа кәсіпорындарды ашу, өндіріс қуаттарын ұлғайту, технологиялық жаңартулар жасау елдің экономикалық өсіміне үлкен ықпал етеді. Бұл жұмыс орындарын ашуға және халықтың табысын арттыруға мүмкіндік береді.
    Инфрақұрылымды жаңарту: Жолдар, электр желілері, сумен жабдықтау жүйелері, газбен жабдықтау сияқты инфрақұрылымдық жобаларды дамыту экономиканың тиімді жұмыс істеуіне әсер етеді. Бұл тұрғындардың тұрмыс деңгейін арттырады және бизнес үшін тиімді жағдайлар жасайды.
    Кәсіпкерлікті дамыту: Кәсіпкерлік орта – елдің экономикалық дамуының қозғаушы күштерінің бірі. Мемлекет кәсіпкерлерге қолайлы жағдайлар жасап, салық жүйесін жеңілдетіп, кәсіпкерлік қызметті қолдайды.

3. Әлеуметтік және экономикалық дамудың өзара байланысы

Әлеуметтік және экономикалық даму бір-бірімен тығыз байланысты. Экономикалық өсім әлеуметтік салаға әсер етеді. Егер экономика дамыса, онда мемлекет тұрғындарға жақсы әлеуметтік қызмет көрсетуге, білім мен денсаулық сақтау саласын дамытуға қаржы бөлуге мүмкіндік алады. Сонымен қатар, әлеуметтік саясат экономикалық дамуға да әсер етеді. Әлеуметтік мәселелерді шешу, яғни білім, денсаулық сақтау және тұрғын үй мәселелерін шешу қоғамда тұрақтылықты орнатады, бұл өз кезегінде экономикаға оң әсер етеді.

4. Қазіргі жағдай және даму тенденциялары

Қазақстанның әлеуметтік және экономикалық дамуы соңғы жылдары айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Елдегі инфрақұрылымның жаңаруы, жаңа жұмыс орындарының ашылуы және білім мен денсаулық сақтау саласын дамытуға бағытталған жобалар іске асырылуда. Сонымен қатар, ауылдық жерлерде жұмыс орындарын ашу және тұрғындардың өмір сүру жағдайын жақсарту үшін арнайы бағдарламалар қабылданды.

Бүгінде Қазақстанда әлеуметтік қорғау, білім беру, денсаулық сақтау және жұмысқа орналасу салаларындағы реформалар қарқынды жүзеге асырылуда. Әлеуметтік даму бағдарламалары арқылы халықтың өмір сүру деңгейі жоғарылап, жұмыссыздық деңгейі төмендеуде. Экономикалық дамуда да маңызды өзгерістер байқалады: жаңа кәсіпорындар мен жобалар іске қосылып, инфрақұрылым жақсартылуда.

5. Мәселелер мен қиындықтар

Әлеуметтік және экономикалық дамудың алдында тұрған кейбір мәселелер де бар. Олар:

    Қаржы тапшылығы: Мемлекет бюджетінен бөлінетін қаржының шектеулі болуы кейбір әлеуметтік жобаларды іске асыруда қиындықтар тудырады.
    Жұмыссыздық мәселесі: Әсіресе ауылдық жерлерде жұмыссыздық деңгейі әлі де жоғары. Бұл мәселені шешу үшін кәсіпкерлікті қолдау, жаңа жұмыс орындарын ашу және кәсіптік оқыту жүйесін дамыту қажет.
    Кедейшілік: Кейбір тұрғындардың өмір сүру деңгейі төмен болғандықтан, әлеуметтік көмек жүйесі мен қолдау шаралары күшейтілуі керек.

Әлеуметтік және экономикалық даму елдің болашағы үшін маңызды факторлар болып табылады. Мемлекет экономиканы нығайту арқылы халықтың өмір сүру сапасын арттырып, әлеуметтік саладағы проблемаларды шешуге бағытталған шараларды қабылдайды. Бұл бағыттар өзара тығыз байланысты, сондықтан олардың үйлесімді дамуы маңызды.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы