Отбасылық саясат дегеніміз не?

Отбасы – кез келген қоғамның негізгі тірегі. Ұлттың дамуы, әлеуметтік тұрақтылығы мен рухани құндылықтары отбасынан басталады. Ал гендерлік саясат қоғамдағы ерлер мен әйелдердің тең құқығын қамтамасыз етуге бағытталған маңызды бағыт болып табылады. Бұл екі ұғым бір-бірімен тығыз байланысты және елдің әлеуметтік дамуына елеулі әсер етеді.

Отбасылық саясат дегеніміз не?

Отбасылық саясат – бұл мемлекеттің отбасының әлеуметтік, экономикалық және құқықтық жағдайын жақсартуға арналған шаралар жиынтығы. Оның негізгі мақсаты – отбасының тұрақтылығын, балалы болу мүмкіндігін, ата-аналардың жауапкершілігін және балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Отбасылық саясаттың негізгі бағыттары:

    1.    Ана мен баланы қорғау
    Декреттік демалысты қолдау;
    Балаларға медициналық қызмет көрсетуді жақсарту;
    Бала күтімі бойынша жәрдемақыларды ұлғайту.
    2.    Отбасылық құндылықтарды нығайту
    Отбасының рөлін насихаттау;
    Некенің құндылығын дәріптеу және ажырасулардың алдын алу.
    3.    Әлеуметтік қолдау көрсету
    Көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға жәрдемақы беру;
    Баспанамен қамтамасыз ету бағдарламаларын енгізу.
    4.    Балалардың қауіпсіздігі мен құқықтарын қорғау
    Балаларға қарсы зорлық-зомбылықты болдырмау;
    Жетім балалар мен мүмкіндігі шектеулі балаларды қолдау.

Гендерлік саясат дегеніміз не?

Гендерлік саясат – әйелдер мен ерлердің қоғамдағы тең құқықтары мен мүмкіндіктерін қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік шаралар. Оның негізгі мақсаты – гендерлік теңдікті нығайту, яғни әйелдер мен ерлердің тең дәрежеде білім алуына, жұмысқа орналасуына, шешім қабылдау процестеріне қатысуына мүмкіндік беру.

Гендерлік саясаттың негізгі бағыттары:

    1.    Еңбек нарығындағы теңдік
    Ерлер мен әйелдердің бірдей еңбек жағдайлары мен жалақысын қамтамасыз ету.
    2.    Саяси және қоғамдық өмірдегі теңдік
    Әйелдердің мемлекеттік басқару органдарында, саясатта белсенді болуын қолдау.
    3.    Білім беру және кәсіптік даму
    Қыз балалардың сапалы білім алуын қамтамасыз ету;
    Әйелдердің кәсіби деңгейін арттыру бағдарламаларын енгізу.
    4.    Әйелдерге қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу
    Зорлық-зомбылыққа қарсы күрес бағдарламаларын іске асыру;
    Қауіпсіздік орталықтарын құру.

Қазақстандағы отбасылық және гендерлік саясат

Қазақстанда бұл екі бағытта мемлекеттік деңгейде бірқатар шаралар қабылдануда.

Отбасылық саясат саласындағы шаралар:

    Көпбалалы отбасыларды қолдау: Мемлекет көпбалалы отбасыларға арнайы жәрдемақы төлейді, оларды тұрғын үймен қамтамасыз етуге арналған бағдарламалар іске қосылған.
    “Бақытты отбасы” бағдарламасы: Бұл бағдарлама аз қамтылған және көпбалалы отбасыларды баспанамен қамтамасыз етуді көздейді.
    Отбасылық кеңестерді ұйымдастыру: Ажырасулардың алдын алу мақсатында арнайы кеңестер жұмыс істейді.

Гендерлік саясат саласындағы шаралар:

    “Гендерлік теңдік стратегиясы”: Әйелдердің әлеуметтік және саяси өмірдегі рөлін арттыруды мақсат етеді.
    Саяси деңгейде әйелдердің үлесін көбейту: Қазіргі уақытта Қазақстанда әйелдер парламент мүшелерінің 30%-ын құрайды.
    Зорлық-зомбылыққа қарсы күрес бағдарламалары: Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу үшін арнайы заңдар қабылданды және қолдау орталықтары ашылды.

Гендерлік теңдіктің маңыздылығы

    1.    Әлеуметтік әділдікке қол жеткізу
Әйелдер мен ерлердің теңдігі қоғамда әділеттілікті қамтамасыз етеді. Бұл әр адамның қабілеті мен еңбегі ескерілетінін білдіреді.
    2.    Экономикалық даму
Гендерлік теңдік еңбек нарығындағы әртүрлілікті арттырады, бұл елдің экономикалық әлеуетін күшейтеді.
    3.    Қоғамның тұрақтылығы
Теңдікке негізделген қоғамда адамдар өздерін қауіпсіз әрі еркін сезінеді.

Отбасылық және гендерлік саясат – бұл елдің әлеуметтік тұрақтылығын, адам құқықтарының сақталуын және әділдікті қамтамасыз етудің маңызды тетіктері. Қазақстанда бұл бағыттар бойынша нақты нәтижелерге қол жеткізілгенімен, әлі де жұмыс істеу керек мәселелер бар. Мысалы, әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық-зомбылықты жою, көпбалалы отбасыларды әлеуметтік қолдауды күшейту және еңбек нарығындағы гендерлік теңсіздікті жою мәселелері өзекті болып қалуда.

Егер мемлекет пен қоғам бірлесе әрекет етсе, отбасылық құндылықтар мен гендерлік теңдік мәселелері оң шешімін табары анық.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы