Әлеуметтік және экономикалық даму – бұл мемлекеттің тұрақты дамуының басты тетігі.

Әлеуметтік және экономикалық даму – бұл мемлекеттің тұрақты дамуының басты тетігі. Әлеуметтік даму адамдардың өмір сапасын жақсартуға бағытталса, экономикалық даму елдің байлығын арттыру, жұмыс орындарын ашу және инфрақұрылымды жетілдіру сияқты мақсаттарды көздейді. Қазақстанда бұл екі бағытқа да ерекше назар аударылады, себебі олар елдің болашағын айқындайды.
Экономикалық даму: тұрақтылық пен өсу

Экономикалық даму – елдегі өндіріс көлемінің ұлғаюы, халықтың табысының өсуі және жұмыс орындарының артуы. Ол халықтың әл-ауқатын арттырудың басты құралы саналады. Қазақстан экономикасының негізін табиғи ресурстар, атап айтқанда, мұнай, газ және пайдалы қазбалар құрайды. Бұл салалар ел бюджетіне үлкен кіріс әкеліп, басқа салаларды дамытуға мүмкіндік береді.

Экономикалық дамудың негізгі бағыттары:
    1.    Шағын және орта бизнесті қолдау:
Кәсіпкерлік – ел экономикасының тірегі. Қазақстанда кәсіпкерлерді қолдау үшін жеңілдетілген несие беру, салық жеңілдіктері сияқты бағдарламалар іске асырылуда.
    2.    Инфрақұрылымды дамыту:
Жолдар, көпірлер, ауруханалар мен мектептер салу экономиканың дамуына оң әсер етеді. “Нұрлы жол” бағдарламасы осы бағытта ауқымды жұмыстар атқаруда.
    3.    Инновациялар мен технологиялар:
Заманауи технологияларды пайдалану өндіріс тиімділігін арттырып, бәсекеге қабілеттілікті күшейтеді.

Әлеуметтік даму: халықтың әл-ауқатын жақсарту

Әлеуметтік даму халықтың тұрмыс деңгейін көтеруге бағытталған. Бұл саланың негізгі мақсаты – әрбір азаматқа сапалы білім, медицина және тұрғын үймен қамтамасыз ету. Әлеуметтік даму елдегі тұрақтылықты сақтап, қоғамның бірлігін нығайтады.

Әлеуметтік дамудың басты бағыттары:
    1.    Білім беру:
Білім сапасы – болашақ ұрпақтың негізі. Қазақстанда жаңа мектептер салу, мұғалімдердің біліктілігін арттыру және оқушыларға заманауи құралдармен қамтамасыз ету сияқты жұмыстар жүргізілуде.
    2.    Денсаулық сақтау:
Халықтың денсаулығы – мемлекеттің ең басты байлығы. Заманауи ауруханалар мен емханалар ашылып, дәрігерлердің біліктілігін арттыру жұмыстары қолға алынған.
    3.    Әлеуметтік көмек:
Әлеуметтік қолдауға мұқтаж жандарға мемлекет түрлі көмектер ұсынады. Бұл көпбалалы отбасыларға, мүгедектігі бар адамдарға және жұмыссыз азаматтарға қолдау көрсету арқылы жүзеге асады.

Қазақстанның жетістіктері

Тәуелсіздік жылдарында Қазақстан әлеуметтік және экономикалық даму бағытында айтарлықтай табыстарға жетті:
    Экономикалық өсу: Мұнай мен газ экспорты ел экономикасының негізгі қозғаушы күшіне айналды.
    Жаңа жұмыс орындары: Индустрияландыру бағдарламасы аясында көптеген жаңа зауыттар мен фабрикалар іске қосылды.
Әлеуметтік бағдарламалар: Халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету, білім беру мен денсаулық сақтау салаларын дамытуда үлкен жетістіктер бар.

Қазіргі мәселелер

Әлеуметтік және экономикалық дамудағы жетістіктерге қарамастан, кейбір мәселелер әлі де өзекті:
    1.    Аймақтық теңсіздік: Қалалар мен ауылдар арасындағы даму деңгейі тең емес. Ауылдық аймақтарда жұмыссыздық пен инфрақұрылымның жеткіліксіздігі байқалады.
    2.    Экономиканың әртараптандырылмауы: Қазақстан экономикасы мұнайға тәуелді, бұл жаһандық нарықтағы өзгерістерге осалдық туғызады.
    3.    Тұрғын үй мәселесі: Баспананың жоғары бағасы жастар мен жас отбасылар үшін қиындық туғызады.
    4.    Жұмыссыздық: Әсіресе жастар арасында жұмыссыздық мәселесі өзекті болып тұр.

Шешу жолдары

Мемлекет осы мәселелерді шешу үшін бірнеше маңызды шараларды қолға алуда:
    1.    Ауылдық аймақтарды дамыту:
Ауылдық жерлерде жаңа мектептер, ауруханалар салу және жолдарды жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Сонымен қатар, ауыл жастарын қолдау үшін арнайы бағдарламалар іске қосылған.
    2.    Экономиканы әртараптандыру:
Қазақстан экономикасын мұнайдан тәуелсіз ету үшін басқа салаларды, мысалы, ауыл шаруашылығы мен туризмді дамытуға ерекше көңіл бөлінуде.
    3.    Жастарды қолдау:
“Жастар практикасы” және “Дипломмен – ауылға” сияқты бағдарламалар арқылы жас мамандарға жұмыс табуға және тәжірибе жинауға мүмкіндік беріледі.

Халықтың рөлі

Мемлекеттің тұрақты дамуына тек үкімет емес, әрбір азамат та үлес қоса алады. Мысалы:
    Кәсіп ашу арқылы экономикаға серпін беру;
    Білім алуға және өзін дамытуға тырысу;

Әлеуметтік бағдарламаларға белсенді қатысу.

Әлеуметтік және экономикалық даму – Қазақстанның тұрақты болашағының кепілі. Елдің жетістіктері мен алға қойған мақсаттары бізді үлкен мүмкіндіктерге жетелейді. Әрбір азаматтың қоғамдағы белсенділігі арқылы бұл даму одан әрі жалғасын табады. Тек бірлескен күш-жігермен ғана біз әлеуметтік және экономикалық тұрақтылыққа қол жеткізе аламыз.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы