Экономикалық даму дегеніміз не?

Әлеуметтік және экономикалық даму – кез келген мемлекеттің өркендеуі мен тұрақтылығының негізі. Бұл екі бағыт бір-бірімен тығыз байланысты: әлеуметтік даму халықтың тұрмыс деңгейін жақсартуды көздесе, экономикалық даму елдің өндірістік әлеуетін арттыруға бағытталады. Қазақстанның даму стратегиясында бұл бағыттарға ерекше көңіл бөлінеді, себебі олар халықтың әл-ауқаты мен елдің жалпы деңгейін анықтайды.

Экономикалық даму дегеніміз не?

Экономикалық даму – бұл елдегі өндіріс көлемінің артуы, жаңа жұмыс орындарының ашылуы, халықтың табысының өсуі және жалпы өмір сапасының жақсаруы. Экономикалық өсім тұрақты болуы үшін бірнеше фактор маңызды:
    1.    Индустрияландыру: Өнеркәсіптің дамуы, жаңа зауыттар мен фабрикалардың ашылуы ел экономикасын нығайтады. Қазақстанда бұл бағытта индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы жүзеге асырылуда.
    2.    Кәсіпкерлікті қолдау: Кәсіпкерлер ел экономикасының қозғаушы күші болып табылады. Оларға қолайлы жағдай жасау арқылы шағын және орта бизнес секторы дамиды.
    3.    Инфрақұрылымның дамуы: Жолдар, байланыс, энергетика және басқа да инфрақұрылымдық жобалар экономиканы алға жылжытады.

Әлеуметтік даму дегеніміз не?

Әлеуметтік даму – бұл халықтың тұрмыс деңгейін жақсартуға бағытталған шаралар кешені. Оның негізгі бағыттары:
    1.    Білім беру және денсаулық сақтау:
Сапалы білім мен медицина – халықтың өмір сапасын арттырудың негізгі шарттары. Қазақстанда мектептер, ауруханалар және басқа да әлеуметтік нысандар салу арқылы халыққа қызмет көрсету деңгейі жақсарып келеді.
    2.    Тұрғын үймен қамтамасыз ету:
Халықтың баспанаға қолжетімділігі – әлеуметтік тұрақтылықтың басты көрсеткіші. Бұл бағытта “Нұрлы жер”, “Бақытты отбасы” сияқты мемлекеттік бағдарламалар жұмыс істейді.
    3.    Әлеуметтік қолдау:
Жұмыссыз азаматтар, көпбалалы отбасылар және мүгедектігі бар адамдар мемлекет тарапынан әртүрлі көмектер алады.

Қазақстанның жетістіктері

Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуы соңғы жылдары айтарлықтай ілгеріледі. Тәуелсіздік алғаннан бері еліміз тұрақты даму жолына түсті:
    Мұнай мен газ секторының дамуы: Бұл сала елдің негізгі табыс көзіне айналып, экономикамызды нығайтты.
    Шағын және орта бизнестің үлесі артуда: Бизнеске арналған жеңілдетілген салық жүйесі мен несиелер кәсіпкерлерді қолдауға көмектесуде.
    Халықтың әл-ауқатының өсуі: Соңғы жылдары халықтың орташа жалақысы өсіп, кедейшілік деңгейі төмендеді.

Шешуді қажет ететін мәселелер

Әлеуметтік және экономикалық даму жолында шешімін табуы тиіс мәселелер де бар:
    1.    Аймақтар арасындағы теңсіздік: Қалалар мен ауылдардың даму деңгейі арасында айырмашылық бар. Қалалық жерде жұмыс орындары көп болса, ауылдарда бұл мәселе әлі де қиын.
    2.    Жастардың жұмыссыздығы: Жас мамандардың жұмыспен қамтылуы – басты мәселенің бірі. Олардың білімі мен тәжірибесі еңбек нарығының талаптарына сәйкес келмей жатады.
    3.    Тұрғын үй мәселесі: Баспана бағасының жоғары болуы халықтың белгілі бір бөлігін қиын жағдайға қалдырады.

Шешім жолдары

Мемлекет әлеуметтік және экономикалық дамуды қолдау үшін келесі шараларды жүзеге асыруда:
    1.    Ауыл аймақтарды дамыту: Ауылдық жерлерде жаңа мектептер мен ауруханалар салып, кәсіпкерлікті дамытуға жағдай жасалуда.
    2.    Инновацияларды енгізу: Заманауи технологияларды пайдалану арқылы өндіріс тиімділігін арттыру және жаңа жұмыс орындарын құру мүмкін болады.
    3.    Білім беру сапасын арттыру: Білім саласындағы реформалар жастарды заманауи еңбек нарығына бейімдеуге бағытталған.

Әлеуметтік және экономикалық даму – елдің болашағын айқындайтын басты факторлар. Қазақстан бұл бағыттарда бірқатар жетістіктерге жеткенімен, әлі де атқарылатын жұмыстар көп. Экономика мен әлеуметтік жағдай тұрақты дамыса, халықтың өмір сүру деңгейі жақсарып, елдің халықаралық аренадағы беделі артады. Әрбір азамат бұл процестерге өз үлесін қосып, қоғамның дамуына ықпал етуі маңызды.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы