Жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу шарасы: «Достық» мектебі

Жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу шарасы: «Достық»  мектебі

Шымкент қаласында жастар арасында құқық бұзушылық пен қылмыстың алдын алу мақсатында жүйелі жұмыс жүргізілуде. Осы бағыттағы маңызды іс-шаралардың бірі — құқықтық түсіндірме жұмыстары. 2025 жылғы 4 қарашада Шымкент қалалық Полиция департаментінің Абай аудандық полиция басқармасының Криминалдық полиция бөлімінің қызметкерлері «Достық» мектебінде оқушыларға құқықтық түсіндірме жұмыстарын өткізді. Бұл кездесу жасөспірімдерге құқық бұзушылықтың салдары туралы хабардар ету, интернет алаяқтықтың алдын алу және заң мен тәртіпті сақтау мәдениетін қалыптастыруға бағытталған.

Кездесу барысында криминалдық полиция қызметкерлері оқушыларға өздеріне қауіпсіздік ережелерін сақтау керектігін түсіндірді. Әсіресе интернет желісін пайдалану кезінде сақ болу маңызды екенін айтып өтті. Қазіргі уақытта көптеген жасөспірімдер әлеуметтік желі мен онлайн платформаларда белсенді болады, сондықтан олардың санасына қауіпсіздік мәдениетін енгізу аса маңызды. Полиция қызметкерлері нақты мысалдар арқылы интернеттегі алаяқтық, кибербуллинг және құқық бұзушылық салдарын түсіндірді.

Іс-шара барысында құқық бұзушылықтың әртүрлі формалары талқыланды. Оқушыларға интернеттегі қорқыту, қорлау, мазақ ету сияқты әрекеттердің заң бойынша жауапкершілікке тартылатыны айтылды. Бұл әсіресе әлеуметтік желілерде белсенді болып, әртүрлі чаттар мен платформаларды пайдаланатын жасөспірімдер үшін маңызды. Полиция қызметкерлері оқушыларға жеке мәліметтерді жарияламаудың, күмәнді сілтемелерге өтпеудің және бейтаныс адамдарға сенбеудің қажеттілігін ескертті.

Кездесу еркін форматта өтті. Оқушылар полиция қызметкерлеріне өздерін толғандырған сұрақтарын қойып, жан-жақты жауап алды. Мұндай диалог жастардың құқықтық мәдениетін арттыруға, өздерінің қауіпсіздігін сақтау дағдыларын дамытуға және құқық бұзушылықтың алдын алуға ықпал етеді. Оқушылар өздерінің жеке тәжірибелерін айтып, нақты өмірлік мысалдарды талқылады, бұл олардың санасына ақпараттың жақсы сіңуіне мүмкіндік берді.

Криминалдық полицияның мамандары өздерінің тәжірибелерін бөлісіп, жасөспірімдерге заңды білу — өз қауіпсіздігін сақтаудың кепілі екенін жеткізді. Заңға деген құрмет және оны сақтау мәдениеті жас ұрпақтың санасында дұрыс қалыптасса, болашақта құқық бұзушылық пен қылмыстың деңгейін төмендетуге болады. Сонымен қатар, полиция қызметкерлері қоғамдағы тәртіпті сақтау, өзара сыйластық және жауапкершілік сияқты негізгі құндылықтарды жастарға түсіндірді. Бұл құндылықтар жасөспірімдердің жеке тұлға ретінде дамуына және әлеуметтік ортаға бейімделуіне оң әсерін тигізеді.

Іс-шара барысында балалар мен жасөспірімдерге құқықтық білімнің маңыздылығы ерекше атап өтілді. Құқықтық мәдениет — бұл тек қана заңдарды білу емес, сонымен бірге олардың негізінде дұрыс әрекет ету, өзіне және басқа адамдарға зиян келтірмеу қабілеті. Полиция қызметкерлері оқушыларға өз құқықтарын қорғау жолдарын, заңға қайшы әрекеттерден қалай сақтану керектігін түсіндірді. Оқушыларға әлеуметтік желілерде және интернетте кездесетін түрлі қауіптерді қалай тану, оларға қалай әрекет ету керектігі жөнінде практикалық кеңестер берілді.

Кездесу барысында балалар мен жасөспірімдерге нақты мысалдар келтірілді. Мысалы, әлеуметтік желілерде таралған жалған ақпарат, алаяқтық әрекеттер, кибербуллинг және қорқыту жағдайлары талқыланды. Полиция қызметкерлері мұндай әрекеттердің қоғамға және жеке адамға тигізетін зияндарын көрсетті. Оқушыларға құқық бұзушылыққа жол бермеу және қауіпсіздік ережелерін сақтау үшін қандай қадамдар жасау керектігі туралы ақпарат берілді.

Криминалдық полиция жасөспірімдерге өзара сыйластық, достық және жауапкершілік сезімін дамыту қажеттілігін атап өтті. Әрбір жас адам қоғамдағы тәртіп пен қауіпсіздікті сақтау үшін өз үлесін қосуы тиіс. Полиция қызметкерлері сондай-ақ балаларға құқықтық білімді тек мектепте ғана емес, отбасы мен достар ортасында да қолдану маңызды екенін айтты. Бұл жастардың құқықтық мәдениетін қалыптастырып, олардың құқық бұзушылыққа қарсы тұру қабілетін арттырады.

Іс-шара соңында жасөспірімдерге келесі ережелер ескертілді: жеке мәліметтерді интернетте жарияламау, күмәнді сілтемелерге өтпеу, бейтаныс адамдарға сенбеу. Сонымен қатар, әлеуметтік желідегі қорлау, қорқыту немесе мазақ ету — буллингке жатады және заң бойынша жауапкершілік бар екені түсіндірілді. Бұл ережелердің сақталуы жастардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді және құқық бұзушылықтың алдын алады.

Кездесу барысында оқушылар өздерін қызықтырған сұрақтарын қойып, полиция қызметкерлерінен нақты жауап алды. Мұндай формат жастардың белсенділігін арттырады, олардың ой-өрісін кеңейтеді және құқықтық білімін жетілдіреді. Профилактикалық жұмыстар құқықтық мәдениетті қалыптастыруға, жасөспірімдерді ақпараттандыруға және қоғамдағы тәртіпті сақтау мәдениетін нығайтуға бағытталған.

Қорытындылай келе, 4 қараша 2025 жылы «Достық» мектебінде өткен құқықтық түсіндірме жұмыстары жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылық, буллинг пен интернет алаяқтықтың алдын алу бағытындағы маңызды шара болды. Полиция қызметкерлері жастарға қауіпсіздік ережелерін түсіндіріп, құқық бұзушылықтың салдарын нақты мысалдар арқылы көрсетті. Оқушылар өз құқықтарын білу, жауапкершілік пен сыйластықты сақтау, қоғамдағы тәртіпке үлес қосу қажеттілігін түсінді.

Мұндай кездесулер жас ұрпақтың құқықтық мәдениетін арттырып, олардың құқық бұзушылыққа қарсы тұру қабілетін нығайтады. Құқықтық білім — өз қауіпсіздігін сақтаудың кепілі, ал қоғам қауіпсіздігі — әрбір азаматтың ортақ жауапкершілігі болып табылады. Жасөспірімдерге құқықтық түсінік беру, олардың ақпараттандырылуын қамтамасыз ету және қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыру — қоғамдағы тәртіпті нығайтудағы маңызды қадам болып саналады.