Түркістан облысы. Алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар бүкіл әлемде өзекті мәселе болып келеді.

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар бүкіл әлемде өзекті мәселе болып келеді. Қазақстан да бұл мәселеге ерекше назар аударып, халықтың денсаулығын жақсарту және зиянды әдеттерді азайту мақсатында түрлі шаралар қабылдап келеді.

1. Қоғамдық орындарда шылым шегуге тыйым салу

Қазақстанда қоғамдық орындарда шылым шегуге қатаң тыйым салынған. Бұл заңнама арқылы көшелерде, саябақтарда, қоғамдық көліктерде, мейрамханаларда, жұмыс орындарында және басқа да қоғамдық орындарда темекі шегуге шектеу қойылады. Заңды бұзғандарға айыппұл салынады. Мысалы, мейрамханалар мен кафелерде темекі шегуге арналған арнайы аймақтар бар, бірақ жалпы шектеулер кеңейтіліп, шылым шегуді толық жоюға бағытталған.

Мақсаттары:

    •    Қоғамдық орындардағы ауаның сапасын жақсарту.
    •    Темекі түтініне басқа адамдардың ұшырамауын қамтамасыз ету.
    •    Шылым шегетін адамдардың санын азайту арқылы қоғамдық денсаулықты жақсарту.

2. Темекі және алкоголь жарнамасына тыйым салу

Қазақстанда темекі мен алкоголь өнімдерінің жарнамасына толықтай тыйым салынған. Бұл заң әсіресе жастар арасында темекі мен алкогольді тұтынудың алдын алуға бағытталған. Жарнама болмаған жағдайда, өнімнің тартымдылығы төмендеп, жастар арасында оған деген қызығушылық азаяды. Сондай-ақ, алкогольді және темекі өнімдерін сататын орындарда да жарнамалау шектелген.

    •    Жарнамалық материалдар телеарналарда, интернетте, сыртқы жарнамада және басқа да медиа арналарында таратуға тыйым салынады.
    •    Мектептер мен балалар орындарының жанында орналасқан дүкендерде темекі мен алкоголь өнімдерін сатуға шектеулер енгізілген.

3. Алкоголь тұтынуды бақылау

Алкоголь өнімдерінің сату уақытын шектеу — Қазақстандағы маңызды шаралардың бірі. Әр өңірде алкоголь сату уақыты нақты белгіленген. Мысалы, кешкі сағат 21:00-ден кейін және таңғы 12:00-ге дейін алкогольді сатуға тыйым салынады. Бұл шара алкоголь тұтынуды азайтуға, әсіресе жастардың қолжетімділігін шектеуге бағытталған.

    •    Сонымен қатар, жастар арасында алкоголь тұтынуды азайту мақсатында кәмелетке толмағандарға алкоголь сатуға қатаң тыйым салынған. Заңды бұзған сатушыларға айыппұл салынады және лицензияларынан айырылу қаупі бар.
    •    Мерекелік іс-шараларда алкогольді ішімдіктерді сатуға және тұтынуға қатысты қатаң ережелер енгізілген. Ірі шаралар кезінде алкогольді ішімдіктерді тұтыну бақылауда болады.

4. Салауатты өмір салтын насихаттау

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрестің ең тиімді құралдарының бірі — салауатты өмір салтын насихаттау. Қазақстанда бұл бағытта үкімет пен үкіметтік емес ұйымдар бірігіп жұмыс істейді. Спорттық іс-шаралар, жарыстар, флешмобтар және ақпараттық науқандар арқылы темекі мен алкогольге қарсы күрес насихатталады.

    •    Денсаулық сақтау министрлігі халық арасында “Темекі шегуді таста, салауатты өмір салтын таңда” деген ұранмен түрлі акциялар өткізіп, адамдарға темекіден бас тартуға және спортпен айналысуға шақырады.
    •    Жаппай спорттық іс-шаралар, мысалы, марафондар, жүгіру жарыстары, спорт фестивальдері арқылы халықты белсенді өмір сүруге тарту — бұл зиянды әдеттерді азайтудың тиіміді тәсілі болып табылады.
5. Алкоголь мен темекіге қарсы білім беру

Қазақстанда мектептер мен жоғары оқу орындарында темекі шегу мен алкоголь тұтынудың зияны туралы білім беру бағдарламалары енгізілген. Бұл бағдарламалар балалар мен жастардың денсаулығын қорғауға бағытталған. Оқу орындарында арнайы пәндер арқылы оқушыларға темекі мен алкогольдің денсаулыққа, психикаға және әлеуметтік өмірге әсері туралы толық ақпарат беріледі.

Мақсаты:

    •    Жастарды зиянды әдеттерден қорғау және болашақта олардың салауатты өмір салтын ұстануына көмектесу.
    •    Тәуелділік мәселелерінің алдын алу, оқушыларды психологиялық қолдау көрсету.

Мұғалімдер мен денсаулық сақтау саласының мамандарының қатысуымен тәрбие сағаттары және дәрістер ұйымдастырылады, онда алкоголь мен темекі өнімдерін тұтынудың ұзақ мерзімді зияны туралы айтылады. Сонымен қатар, ата-аналармен бірге оқушыларды осы әдеттерден қорғауға бағытталған түрлі науқандар мен семинарлар өткізіледі.

6. Темекі өнімдерінің қаптамасын реттеу

Қазақстанда темекі өнімдерінің қаптамасына қатысты қатаң ережелер енгізілген. Қаптамада темекі шегудің зияны туралы ескертулер үлкен шрифтпен жазылып, қорқынышты суреттер орналастырылады. Бұл ережелер тұтынушылардың, әсіресе жасөспірімдердің, темекі шегуге деген қызығушылығын төмендетуге бағытталған.

    •    Әрбір қорапта темекінің адам ағзасына тигізетін зияны туралы толық мәліметтер беріледі.
    •    Темекі қаптамасындағы жарнамалық элементтер мен түрлі түстердің қолданылуына шектеу қойылған, бұл оны көзге тартымсыз етуге бағытталған.

7. Медициналық және психологиялық көмек көрсету

Алкоголь мен шылымға тәуелді адамдарға медициналық және психологиялық көмек көрсету шаралары да маңызды. Қазақстанда наркологиялық диспансерлер мен орталықтар арқылы тәуелділіктен арылуға арналған бағдарламалар іске қосылған. Бұл орталықтарда адамдарға темекі мен алкогольден бас тартуға көмектесетін арнайы терапиялар мен кеңестер беріледі.

    •    Тәуелділіктен арылу бағдарламалары медициналық емдеу, психотерапия және реабилитация шараларын қамтиды.
    •    Сонымен қатар, халыққа арнап тегін сенім телефондары мен онлайн қызметтер қолжетімді, олар арқылы темекі шегуді немесе алкогольді тастағысы келетіндер көмек ала алады.

Қорытынды

Алкоголь мен темекі шегуге қарсы шаралар Қазақстанда кешенді түрде жүзеге асырылуда. Қоғамдық орындардағы шектеулер, жарнамаға тыйым салу, жастарға арналған білім беру бағдарламалары, салауатты өмір салтын насихаттау және медициналық көмек бұл зиянды әдеттермен күресте маңызды рөл атқарады. Алдағы уақытта да осы шаралар жалғасын тауып, халықтың денсаулығын нығайтуға үлкен үлес қосады.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы