Шымкент. Отбасы – ең алдымен баланың өмір туралы көзқарасы қалыптасатын алғашқы ортасы.

  Отбасы – ең алдымен баланың өмір туралы көзқарасы қалыптасатын алғашқы ортасы. «Тәрбие – тал бесіктен» деген сөз де осы мәнде айтылып отырғандай. Отбасы институтының қоғамдағы ықпалы өте жоғары, әсіресе дәстүрлі қоғам үшін отбасылық тиымдар заңнан да құзыретті болатын тұстары бар. Отбасы күні қарсаңында жазушы, журналист Бекен Қайратұлы мен «Қазақтың жазылмаған психологиясы» атты кітап авторларының бірі, психолог Нұргүл Молдабайқызына отбасы құндылықтары төңірегінде үш сұрақ қойған едік. Екі спикердің де құнды пікірлерін бөліп-жармай толық ұсынып отырмыз. Сонымен қатар кәзіргі таңда Отбасылық мәселе көп жанұя мүшелерінің белгілі бір жағдайда қарама-қарсы пікірде болып, өзара түсініспеуі.

  Отбасындағы әр адамның мінез-құлығының, қызығушылығының түрлі болуынан, мүдделерінің сәйкес келмеуінен проблемалар туындайды. Бұл мәселелер дер кезінде шешілмесе, жағдай одан әрі ушыға түседі. Отбасындағы келіспеушіліктер әр түрлі болуы мүмкін. Әсіресе, ерлі-зайыптылар арасындағы және балалар мен ата-аналар жанжалы жиі кездеседі.

  Кез келген жанжалда бір ғана тарап кінәлі болмайды. Сол үшін мәселені шешуде екі жақ та жауапкершілікті өз мойнына алуға тиіс. Сонда ғана дау-дамай кезінде бір-бірін кінәламай, ой-пікірін, мінез-құлқын қабылдап, өзара түсініседі.Ия әрине отбасылық және гендорлық мәселе ол кәзіргі ел аузында жүрген ахуалы көп мәселдін бір болып келеді мысалға  бірін алсақ ер адам мен әйел адамнын құқығы тең десе бірі әйел адам ер адамнан төмен деп жатады алайда бұл екі ой әр түрлі жастағы адамдардын ойы алайда кәзіргі таңда жастарды алсақ көбі тең деп ойлаиды ол қаншалық ты дұрыс бұрынғының адамдары бір сатты төмен тұрсын деседе кәзіргі жастардын ойлауы мүлдем басқа.Міне, отбасылық және гендерлік саясат осы мақсатта керек. Бұл әлемдегі күрделі мәселе. Осы күрделі мәселемен БҰҰ ашық күресіп келеді. Және ұйымға мүше елдерден гендерлік саясатты заң тұрғысынан бекітуді талап етеді. Өкінішке қарай, патшалар билеген монархиялық елдер БҰҰ-ның бұл ұстанымына құлақ аспай келеді.Отбасы – ең алдымен баланың өмір туралы көзқарасы қалыптасатын алғашқы ортасы. «Тәрбие – тал бесіктен» деген сөз де осы мәнде айтылып отырғандай. Отбасы институтының қоғамдағы ықпалы өте жоғары, әсіресе дәстүрлі қоғам үшін отбасылық тиымдар заңнан да құзыретті болатын тұстары бар. Отбасы күні қарсаңында жазушы, журналист Бекен Қайратұлы мен «Қазақтың жазылмаған психологиясы» атты кітап авторларының бірі, психолог Нұргүл Молдабайқызына отбасы құндылықтары төңірегінде үш сұрақ қойған едік. Екі спикердің де құнды пікірлерін бөліп-жармай толық ұсынып отырмыз. Сонымен қатар кәзіргі таңда Отбасылық мәселе көп жанұя мүшелерінің белгілі бір жағдайда қарама-қарсы пікірде болып, өзара түсініспеуі. 

  Отбасындағы әр адамның мінез-құлығының, қызығушылығының түрлі болуынан, мүдделерінің сәйкес келмеуінен проблемалар туындайды. Бұл мәселелер дер кезінде шешілмесе, жағдай одан әрі ушыға түседі. Отбасындағы келіспеушіліктер әр түрлі болуы мүмкін. Әсіресе, ерлі-зайыптылар арасындағы және балалар мен ата-аналар жанжалы жиі кездеседі.

  Кез келген жанжалда бір ғана тарап кінәлі болмайды. Сол үшін мәселені шешуде екі жақ та жауапкершілікті өз мойнына алуға тиіс. Сонда ғана дау-дамай кезінде бір-бірін кінәламай, ой-пікірін, мінез-құлқын қабылдап, өзара түсініседі.Ия әрине отбасылық және гендорлық мәселе ол кәзіргі ел аузында жүрген ахуалы көп мәселдін бір болып келеді мысалға  бірін алсақ ер адам мен әйел адамнын құқығы тең десе бірі әйел адам ер адамнан төмен деп жатады алайда бұл екі ой әр түрлі жастағы адамдардын ойы алайда кәзіргі таңда жастарды алсақ көбі тең деп ойлаиды ол қаншалық ты дұрыс бұрынғының адамдары бір сатты төмен тұрсын деседе кәзіргі жастардын ойлауы мүлдем басқа.Міне, отбасылық және гендерлік саясат осы мақсатта керек. Бұл әлемдегі күрделі мәселе. Осы күрделі мәселемен БҰҰ ашық күресіп келеді. Және ұйымға мүше елдерден гендерлік саясатты заң тұрғысынан бекітуді талап етеді. Өкінішке қарай, патшалар билеген монархиялық елдер БҰҰ-ның бұл ұстанымына құлақ аспай келеді.Рас, қолға алынып жатқан жоғарыдағы шаралар отбасындағы зорлық-зомбылыққа нақты қарсы тұруға, әйелдерге қатысты кемсітушілік көріністерімен күресуге мүмкіндік береді.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы