Түркістанда ірі тоқыма зауыты салынып жатыр

Түркістанда ірі тоқыма зауыты салынып жатыр
Түркістан облысында үлкен әрі ерекше жобалардың бірі – тоқыма өнеркәсібіне қатысты. Қазір “Тұран” арнайы экономикалық аймағында толық циклді текстиль комбинатының құрылысы басталды. Бұл зауыттың басты ерекшелігі – мақта егуден бастап, дайын киімге дейінгі бүкіл өндіріс осы жерде өтетін болады. Жобаға Қытайдың Xinjiang Lihua деп аталатын компаниясы қатысып жатыр. Олар өз қаржылары арқылы бұл комбинатты салып, үлкен жұмыс орындарын ашуды жоспарлауда.Зауыт толық іске қосылған кезде 4 мыңнан аса адам тұрақты жұмыс істейтін болады. Қазірдің өзінде бірнеше цехтың құрылысы басталып кетті. Бұл жоба 2025 жылдың қазан айына дейін аяқталып, алғашқы өнімдерін шығарады деп жоспарланған.
Комбинатта мынандай негізгі бөлімдер болады: мақта өңдейтін цех, жіп иіретін бөлім, мата тоқу және бояу цехтары, киім тігетін үлкен шеберханалар. Яғни бір жерде мақта қабылданып, сол жерден тікелей дайын көйлек немесе басқа да киімдер шығарылады. Бұрын мұндай толық өндіріс тізбегі бізде сирек болатын.
Мұндай ірі жобалар Түркістанда бұрын да қолға алынып келген. Мысалы, 2018 жылы пластик бөтелкелерден жіп пен мата талшығын өндіретін зауыт ашылған болатын. Ол кезде де бұл жобаның жаңашылдығы туралы көп айтылды, себебі экологияға зияны аз болатын және қайта өңдеу бағытында жұмыс істейтін. Бірақ ол жоба көлемі жағынан қазіргі басталған комбинатпен салыстырғанда анағұрлым шағын болды.
Сондай-ақ осы жылы Мақтаарал ауданында Өзбекстандық инвесторлар бес кәсіпорыннан тұратын тағы бір текстиль кластерінің құрылысын бастаған. Ол жерде де үлкен өндіріс ашылып, 2 мыңға жуық адам жұмыспен қамтылады деп айтылды. Яғни Түркістан облысы біртіндеп тоқыма өнеркәсібінің орталығына айналып келе жатыр.
Ең қызығы – бұл жолы тек зауыт салып қана қоймай, сонымен қатар мақта өсіру үшін арнайы жер де бөлініп отыр. Қытайлық инвесторлар 50 мың гектар жерге мақта егіп, оны өңдейтін, суғаратын жүйелерді өздері орнатады. Бұл дегеніміз – толыққанды кластер пайда болады. Мақтадан бастап, дайын киімге дейін – бәрі бір жерде, бір құрылымда жасалады.
Жоба аясында тек өндіріс емес, сонымен бірге жаңа инфрақұрылым да салынып жатыр. Мысалы, PVC құбырлар шығаратын зауыт салынды. Бұл құбырлар суару жүйелеріне қажет болады. Осылайша өндіріс өзара байланысты бірнеше саланы дамытып жатыр.
Жұмыс орындарының көптеп ашылуы – жергілікті халық үшін үлкен мүмкіндік. Жастарға, ауыл тұрғындарына жаңа жұмыс тауып, табыс табуға жол ашылады. Сонымен қатар болашақта бұл жерде кәсіби мамандарды даярлайтын орталықтар, оқу курстары ұйымдастырылмақ.
Бұрын мұндай көлемдегі жобалар еліміздің басқа өңірлерінде, әсіресе оңтүстікте сирек іске асатын. Әдетте мақта өңделіп, жіп болып шыққан соң, басқа қалаға немесе шетелге жіберіліп, сол жерде ғана киімге айналатын. Енді ондай қажеттілік болмайды – барлық жұмыс бір жерде жүзеге асады. Бұл уақыт пен ақшаны үнемдейді, сондай-ақ экспортқа дайын өнім шығаруға мүмкіндік береді.
Қорытындылай айтқанда, Түркістанда салынып жатқан бұл текстиль комбинаты – облыс үшін ғана емес, бүкіл еліміз үшін маңызды бастама. Ол өңірдің экономикасын көтеріп, көптеген адамды жұмыспен қамтып, Қазақстанның текстиль саласын жаңа деңгейге шығаруы мүмкін. Бұрынғы жобалармен салыстырғанда бұл жолғы жоба ауқымы, жоспары және техникалық қамтылуы жағынан әлдеқайда күшті. Енді тек жұмыстың сапалы жүруі мен уақтылы аяқталуы маңызды.

Тілші Тогжан Габидинова