Шымкент. Цифрландыру – бұл экономиканың, қоғамның және мемлекеттің барлық салаларында ақпараттық технологияларды кеңінен қолдану арқылы процестерді оңтайландыру мен тиімділігін арттыруды мақсат еткен трансформация.

Цифрландыру – бұл экономиканың, қоғамның және мемлекеттің барлық салаларында ақпараттық технологияларды кеңінен қолдану арқылы процестерді оңтайландыру мен тиімділігін арттыруды мақсат еткен трансформация. Цифрландыру жаңа технологиялар мен цифрлық шешімдерді енгізу арқылы өндіріс, қызмет көрсету, мемлекеттік басқару және адамдар арасындағы коммуникацияны өзгертеді. Бұл ұғым қазіргі заманғы әлемде кең таралған және елдердің жаһандық бәсекеге қабілеттілігін арттырудың маңызды факторы болып табылады.

Цифрландырудың негізгі бағыттары:

    1.    Экономикадағы цифрландыру:
    •    Индустрия 4.0: Өндірістік процестердің автоматтандырылуы және роботтандырылуы, деректерді талдау мен жасанды интеллекттің қолданылуы арқылы өндіріс тиімділігін арттыру.
    •    Электрондық коммерция: Интернет арқылы сауда жасаудың дамуы, онлайн платформалар мен төлем жүйелерінің қолжетімділігі бизнестің жаңа түрлерінің пайда болуына ықпал етеді.
    •    Қаржы технологиялары (FinTech): Банктер мен қаржы мекемелері цифрлық төлем жүйелері, криптовалюта және блокчейн технологияларын қолдану арқылы қызмет көрсету сапасын жақсартады.
    2.    Мемлекеттік басқару және цифрлық үкімет:
    •    Электрондық үкімет (e-government): Мемлекеттік қызметтерді цифрландыру арқылы азаматтарға және бизнеске қызмет көрсету процесін жеңілдету. Мысалы, құжаттарды онлайн рәсімдеу, салық төлеу, лицензия алу сияқты қызметтерді интернет арқылы жүзеге асыру.
    •    Ақылды қалалар (Smart Cities): Қалалық инфрақұрылымды цифрлық шешімдермен басқару, көлік жүйелері, қауіпсіздік, денсаулық сақтау және экологиялық мониторингті автоматтандыру.
    3.    Білім беру және денсаулық сақтау саласындағы цифрландыру:
    •    Онлайн білім беру: Дистанциялық оқыту платформалары, вебинарлар және электрондық оқулықтар арқылы білім беру процесі қолжетімді әрі икемді бола түсуде.
    •    Цифрлық денсаулық сақтау: Телемедицина, электрондық денсаулық карталары және медициналық деректерді басқару жүйелері арқылы денсаулық сақтау саласы тиімдірек болады. Бұл дәрігерлер мен пациенттердің арасындағы байланысты жақсартады және медициналық қызметтердің қолжетімділігін арттырады.
    4.    Қоғамдағы цифрландыру:
    •    Әлеуметтік желілер мен коммуникациялар: Цифрлық платформалар адамдар арасындағы байланыс пен ақпарат алмасуды жеңілдетті. Әлеуметтік желілер мен мессенджерлер қазіргі заманғы коммуникацияның маңызды құралына айналды.
    •    Цифрлық мәдениет: Кино, музыка, кітаптар, ойындар сияқты мәдени өнімдер цифрлық форматқа көшуде. Стримингтік сервистер арқылы адамдарға кез келген жерде және кез келген уақытта мәдени өнімдерді тұтынуға мүмкіндік беріледі.

Цифрландырудың артықшылықтары:

    •    Тиімділік: Цифрлық технологиялар процестерді жылдамдатып, адами фактордан туындайтын қателіктерді азайтады.
    •    Қолжетімділік: Қызметтер мен ақпараттарды кез келген уақытта, кез келген жерден алу мүмкіндігі.
    •    Экономикалық өсу: Цифрландыру экономикалық өсімге ықпал етіп, жаңа жұмыс орындарының пайда болуына және кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігінің артуына көмектеседі.
    •    Инновациялар: Жаңа технологиялар мен шешімдерді енгізу арқылы бизнес пен қоғамның даму мүмкіндіктерін арттырады.

Цифрландырудың қиындықтары:

    •    Киберқауіпсіздік мәселелері: Цифрландырудың кеңеюімен кибершабуылдар мен деректердің ұрлану қаупі арта түседі.
    •    Теңсіздік: Цифрлық сауаттылықтың әртүрлілігі және технологияларға қолжетімділіктің шектеулі болуы әлеуметтік теңсіздікке әкелуі мүмкін.
Қазақстанда цифрландыру мемлекеттік деңгейде қолдау тауып, «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы арқылы жүзеге асырылуда. Бағдарлама аясында мемлекеттік қызметтерді цифрландыру, бизнес пен экономиканы дамыту, білім беру және денсаулық сақтау салаларын жаңғырту мақсаттары қойылған.

Тілші: Тұрсынхан Жанерке Ерлданқызы