Түркістан облысы. Алкогольге және шылым шегуге қарсы шаралар қоғам денсаулығын жақсарту және зиянды әдеттердің таралуын азайту мақсатында үнемі жетілдіріліп отырады.

Алкогольге және шылым шегуге қарсы шаралар қоғам денсаулығын жақсарту және зиянды әдеттердің таралуын азайту мақсатында үнемі жетілдіріліп отырады. Қазақстанда бұл бағыттағы жұмыстар халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, қоғамның әр түрлі сегменттеріне арналған кешенді шараларды қамтиды. Төменде тағы бірқатар қосымша мәліметтер келтірілген:

1. Алкоголь мен шылым шегудің салдарларын зерттеу

Зиянды әдеттердің денсаулыққа, экономикаға және қоғамға келтіретін зияны жан-жақты зерттеліп, бұл деректер негізінде жаңа стратегиялар мен шаралар әзірленеді. Бұл зерттеулер алкоголь мен шылым шегудің жүрек-қан тамырлары аурулары, қатерлі ісік, өкпе аурулары және басқа да көптеген аурулармен байланысты екенін көрсетеді. Әсіресе, бұл зиянды заттарды үнемі пайдаланатын адамдардың өмір сүру ұзақтығының қысқаратыны, олардың еңбек өнімділігі мен жалпы өмір сапасының төмендейтіні дәлелденген.

2. Қоғамдық бақылау және құқық қорғау

Мемлекеттік бақылау: Алкоголь және темекі өнімдерін сататын кәсіпорындар мен мекемелерге қатысты қатаң мемлекеттік бақылау жүргізіледі. Бұл шаралардың негізгі мақсаты – заңға қайшы әрекеттердің алдын алу және жасөспірімдерге алкоголь мен шылым өнімдерін сатуға тыйым салу.
Жасырын сатуларға қарсы күрес: Жастарға жасырын түрде темекі және алкоголь өнімдерін сату, қоғамдық орындарда тыйымдарды бұзу сияқты заңсыз әрекеттерге қарсы құқық қорғау органдары белсенді жұмыс істейді. Бұл салада арнайы рейдтер мен тексерістер өткізіліп, заң бұзушылықтар анықталып жатады.

3. Алкоголь мен шылымның зияны туралы білім беру

Білім беру жүйесінде және бұқаралық ақпарат құралдарында алкоголь мен темекінің зияны туралы ақпараттарды кеңінен тарату маңызды рөл атқарады. Мектептерде арнайы сабақтар өткізіліп, жасөспірімдерге зиянды әдеттерден сақтандыру әдістері туралы мәлімет беріледі. Мұндай білім беру бағдарламалары балалардың санасында салауатты өмір салтын қалыптастырып, темекі мен алкогольге деген теріс көзқарасты дамытады.

4. Тәуелділікпен күрес орталықтары

Шылым шегу мен ішімдікке тәуелді адамдарға арналып арнайы оңалту орталықтары жұмыс істейді. Бұл орталықтарда медициналық көмекпен қатар психологиялық қолдау көрсетіледі. Әсіресе, созылмалы тәуелділіктен зардап шегетін адамдарға терапиялық емдеу бағдарламалары ұсынылады. Сонымен қатар, адамдарды осы зиянды әдеттерден арылуға шақыратын мотивациялық курстар да ұйымдастырылады.

5. Алкоголь мен темекіге қатысты халықтық қозғалыстар

Қоғамдық ұйымдардың рөлі: Қоғамдық қозғалыстар мен үкіметтік емес ұйымдар да алкоголь мен шылым шегуге қарсы күресте маңызды рөл атқарады. Олар тұрғындар арасында ақпарат тарату, қоғамдық шаралар ұйымдастыру және жастар арасында зиянды әдеттерге қарсы мәдениетті дамыту бойынша белсенді жұмыс жүргізеді.
Еріктілер қозғалысы: Еріктілер, әсіресе, жастар арасында салауатты өмір салтын насихаттауға үлкен үлес қосады. Еріктілердің қатысуымен өткізілетін акциялар, флешмобтар мен спорттық іс-шаралар халықтың зиянды әдеттерге қарсы күрестегі ынтасын арттырады.

6. Салауатты өмір салты мен спортты насихаттау

Спорттық бағдарламалар: Салауатты өмір салтын насихаттау мақсатында мемлекеттік деңгейде түрлі спорттық іс-шаралар мен бағдарламалар іске асырылады. Бұл бағдарламалар жастарды спортқа баулып, шылым мен алкогольдің зиянынан аулақ болуға ықпал етеді. Спорттық жарыстар мен фитнес бағдарламалары денсаулықты нығайтуға және зиянды әдеттерді алмастыруға бағытталған.
Денсаулық күндері: Мектептерде, университеттерде және жұмыс орындарында арнайы денсаулық күндері өткізіліп, салауатты өмір салтын ұстану мәдениеті дамытылады. Бұл шаралар шылым мен алкогольге балама ретінде физикалық белсенділікті ұстануды ұсынады.

7. Қаржылық тұрғыдан реттеу

Экономикалық шаралар: Алкоголь мен шылым өнімдеріне салықтың жоғары болуы олардың бағасының қымбаттауына әкеледі, бұл халықтың оларды тұтынуын шектеуге бағытталған. Сонымен қатар, халықтың салауатты өмір салтына жұмсайтын қаржысын арттыру үшін фитнес орталықтарына және спорттық үйірмелерге субсидиялар бөлінуі мүмкін.
Алкоголь мен темекіге қарсы әлеуметтік бағдарламалар: Қаржы бөлінген әлеуметтік бағдарламалар арқылы зиянды әдеттердің таралуын азайтуға қолдау көрсетіледі. Мысалы, темекіні тастауға көмектесетін медициналық құралдарға субсидия беру немесе жастарға арналған спорттық бағдарламаларға жеңілдіктер жасау.

8. Халықаралық ынтымақтастық

Қазақстан алкоголь мен шылым шегуге қарсы күресте басқа елдердің тәжірибесін пайдаланып, халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық орнатады. Бұл, әсіресе, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымымен (ДДҰ) бірлескен жобалар арқылы жүзеге асады. Қазақстан түрлі халықаралық бастамаларға қатысып, бұл бағытта өз саясатын одан әрі жетілдіруде.

9. Темекі мен алкогольге тәуелділікке ерте араласу

Зиянды әдеттерді ерте кезеңде анықтап, олармен күресуді бастау маңызды шаралардың бірі болып табылады. Психологтар мен наркологтар мектептер мен университеттерде арнайы бағдарламалар әзірлеп, жастардың темекі мен алкогольге деген қызығушылығын төмендетуге көмектеседі.

Қорытынды

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес шараларының кең ауқымы Қазақстанда халық денсаулығын жақсартуға бағытталған. Бұл шаралар заңнамалық шектеулерден бастап, білім беру және ақпараттандыру жұмыстары, сондай-ақ медициналық көмек пен экономикалық ынталандыруды қамтиды. Ұзақ мерзімді перспективада, бұл шаралар зиянды әдеттердің таралуын азайтып, дені сау қоғам қалыптастыруға ықпал етеді.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы