Түркістан облысы. Алкогольге және шылым шегуге қарсы шаралар – қоғамның денсаулығын жақсартуға, зиянды әдеттерден сақтауға бағытталған мемлекеттік және қоғамдық шаралар жиынтығы.

Алкогольге және шылым шегуге қарсы шаралар – қоғамның денсаулығын жақсартуға, зиянды әдеттерден сақтауға бағытталған мемлекеттік және қоғамдық шаралар жиынтығы. Бұл шаралар халықтың өмір сүру сапасын жақсартып, денсаулық сақтау шығындарын азайтуға көмектеседі.
1. Заңнамалық реттеу

Қазақстан Республикасындағы заңдар: Қазақстанда алкоголь мен темекі өнімдерін тұтынуға, сатуға және жарнамалауға қатысты бірқатар шектеулер енгізілген. Мысалы, алкоголь мен шылымды 21 жасқа толмағандарға сатуға тыйым салынған. Сонымен қатар, қоғамдық орындарда шылым шегуге және алкоголь ішуге қатысты қатаң шектеулер бар.
Темекі өнімдерін сатуға тыйым салынған аймақтар: Мектептер мен оқу орындарының, спорт кешендерінің жанында шылым және алкоголь сатуға тыйым салынады. Бұл балалар мен жасөспірімдерді зиянды әдеттерден қорғауға бағытталған.
Жарнамаға тыйым салу: Алкоголь мен темекі өнімдерін жарнамалауға толық тыйым салынған. Бұл халық арасында, әсіресе жастар арасында зиянды өнімдердің танымалдығын азайтуға ықпал етеді.

2. Ақпараттық-насихат жұмыстары

Қоғамдық науқандар: Халық арасында алкоголь мен шылымның зияны туралы ақпарат тарату мақсатында түрлі науқандар жүргізіледі. Теледидар, интернет және әлеуметтік желілер арқылы зиянды әдеттердің адам денсаулығына, өмір сүру ұзақтығына және отбасы өміріне келтіретін залалы туралы насихатталады.
Білім беру жүйесіндегі шаралар: Мектептер мен жоғары оқу орындарында темекі мен алкогольдің зияны туралы лекциялар, семинарлар, сабақтар өткізіледі. Бұл жастарды ерте жастан зиянды әдеттерден сақтандыруға ықпал етеді.
Әлеуметтік жарнамалар: Қоғамдық орындарда, қоғамдық көліктерде және әлеуметтік желілерде темекі мен алкогольге қарсы әлеуметтік жарнамалар орналастырылады. Бұл зиянды әдеттердің салдарын көрсету арқылы халықты одан бас тартуға шақырады.

3. Медициналық қолдау және оңалту бағдарламалары

Шылым тастағысы келетіндерге қолдау көрсету: Қазақстанда темекі тастауға ниет білдірген адамдарға арналған арнайы медициналық бағдарламалар бар. Оңалту орталықтары мен медициналық мекемелерде шылым мен алкогольге тәуелді адамдарға психологиялық және медициналық көмек көрсетіледі.
Зиянды әдеттерден арылу бойынша кеңес беру: Еліміздегі көптеген емханаларда зиянды әдеттерден арылуға көмектесетін кеңес беру қызметтері көрсетіледі. Медицина қызметкерлері адамдарды зиянды заттардан бас тарту жолында қолдайды.
Денсаулық сақтау бағдарламалары: Денсаулық сақтау министрлігі зиянды әдеттерге қарсы көптеген ұлттық бағдарламаларды жүзеге асырады. Бұл бағдарламалар халықты салауатты өмір салтын ұстануға шақырады және темекі мен алкогольден туындайтын аурулардың алдын алуға бағытталған.

4. Экономикалық шаралар

Алкоголь және темекі өнімдеріне салық салу: Алкоголь және темекі өнімдеріне жоғары салықтар енгізу арқылы олардың қолжетімділігін төмендету шаралары қабылданған. Бұл өнімдердің бағасының өсуі халықтың, әсіресе жастардың оларды сатып алуын қиындатады.
Бағаларды реттеу: Темекі мен алкогольдің бағасын қымбаттату экономикалық құрал ретінде қолданылады. Бұл әдіс шылым мен алкогольді тұтынуды азайтуға көмектеседі.

5. Қоғамдық орындардағы шектеулер

Қоғамдық орындарда шылым шегуге тыйым салу: Қазақстанда қоғамдық орындарда, әсіресе, жабық ғимараттарда шылым шегуге қатаң тыйым салынған. Мысалы, мейрамханаларда, кафелерде, сауда орталықтарында, көлік аялдамаларында шылым шегуге рұқсат берілмейді.
Алкоголь ішімдік ішуге тыйым салу: Қоғамдық орындарда алкоголь ішуге қатысты да қатаң шектеулер бар. Бұл шаралар азаматтардың денсаулығын қорғап қана қоймай, қоғамдық тәртіпті сақтау үшін де қажет.

6. Халықаралық тәжірибені пайдалану

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) ұсыныстары: Қазақстан алкоголь мен темекіге қарсы шараларды жүзеге асыру барысында халықаралық тәжірибеге сүйенеді. ДДҰ зиянды әдеттерді азайту бойынша тиімді стратегияларды ұсынады. Бұл ұсыныстар заңнамалық өзгерістер, медициналық қолдау және қоғамдық науқандарды қамтиды.
Қызметтестік және тәжірибе алмасу: Басқа мемлекеттердің алкоголь мен шылым шегуге қарсы тәжірибелерін зерттеп, Қазақстан соларды өз тәжірибесінде қолданып жатыр. Бұл шаралар елдегі зиянды әдеттерді азайтуға септігін тигізеді.

7. Зиянды әдеттердің алдын алу

Салауатты өмір салтын насихаттау: Елде салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар өткізіледі. Спорттық жарыстар, фитнес бағдарламалары және денсаулық күндері халықтың денсаулығын жақсартуға және зиянды әдеттерден бас тартуға шақырады.Жастарды зиянды әдеттерден қорғау: Жастар арасында зиянды әдеттердің алдын алу үшін түрлі спорттық және мәдени іс-шаралар өткізіледі. Бұл жасөспірімдердің бос уақыттарын пайдалы әрі тиімді өткізуіне көмектеседі, олардың зиянды заттарға әуестенуіне жол бермейді.

Қорытынды

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар Қазақстанда кеңінен жүзеге асырылуда. Заңнамалық реттеу, ақпараттық-насихат жұмыстары, медициналық қолдау және қоғамдық орындарда шектеулер енгізу арқылы зиянды әдеттерге қарсы күрес күшейтілуде. Бұл шаралар халықтың денсаулығын жақсартуға, зиянды әдеттердің алдын алуға және қоғамның жалпы өмір сапасын арттыруға бағытталған.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы