Шымкент. Цифрландыру – қазіргі әлемде қоғам мен экономиканы дамытудағы басты құралдардың бірі.

Цифрландыру – қазіргі әлемде қоғам мен экономиканы дамытудағы басты құралдардың бірі. Ол технологиялар мен инновацияларды пайдалана отырып, барлық салаларды оңтайландыруға және өнімділікті арттыруға бағытталған. Цифрландыру арқылы мемлекет, кәсіпорындар және жеке тұлғалар жаңа мүмкіндіктерге қол жеткізеді, экономикалық өсімді жылдамдатуға және өмір сүру деңгейін жақсартуға жол ашады. Бұл процессті тиімді жүзеге асыру мемлекет үшін де, жеке сектор үшін де маңызды. Қазақстанда цифрландыру мемлекеттік даму бағдарламаларының бір бөлігі ретінде кең көлемде жүзеге асып жатыр.
Ең алдымен, цифрландыру экономиканың барлық секторларына әсер етеді. Ол жұмыс орындарының тиімділігін арттырып, өндіріс шығындарын азайтады. Мысалы, өнеркәсіп секторында цифрлық технологияларды енгізу арқылы өндіріс процестері автоматтандырылып, жұмыс күші мен уақыт шығындары айтарлықтай қысқаруда. Нәтижесінде өнім сапасы жақсарып, өндіріс көлемі ұлғаяды. Бұл, әсіресе, бәсекеге қабілеттілік пен экспорттық әлеуетті арттыруда маңызды рөл атқарады.

Цифрландыру сондай-ақ кәсіпкерлікті дамытуда жаңа мүмкіндіктер туғызады. Интернет пен технологиялардың көмегімен шағын және орта бизнес кәсіпорындары өз өнімдері мен қызметтерін кең ауқымды аудиторияға ұсына алады. Электрондық сауда платформалары кәсіпкерлерге тауарларын сату, клиенттермен байланыс орнату және маркетинг стратегияларын жүзеге асыруды жеңілдетеді. Қазақстанда бұл үдеріс белсенді түрде дамып келеді. Әсіресе пандемия кезінде бизнес иелері цифрлық алаңдарды қолдана отырып, өз істерін онлайн форматқа ауыстырып, табыстарын сақтап қалуға мүмкіндік алды.

Мемлекеттік сектор да цифрландырудан тыс қалған жоқ. Электронды үкімет жобалары мемлекеттік қызметтерді халыққа тиімді әрі жылдам ұсынуға бағытталған. Елімізде Egov.kz порталы арқылы көптеген қызметтер онлайн форматта қолжетімді болып отыр. Бұл азаматтарға құжаттарды рәсімдеу, төлемдер жасау, кезекке тұру сияқты қызметтерді үйден шықпай-ақ, бірнеше минутта орындауға мүмкіндік береді. Бұл процестер мемлекеттік органдардың жұмысын жеңілдетіп қана қоймай, бюрократия мен сыбайлас жемқорлықты азайтуға ықпал етеді. Цифрландыру ашықтықты арттырып, азаматтар мен мемлекеттік аппарат арасындағы байланысты нығайтады.

Цифрландырудың білім беру саласына тигізетін әсері де айтарлықтай. Онлайн оқыту платформаларының көмегімен студенттер мен оқушылар сабақтарын қашықтан оқып, өз біліктіліктерін арттыра алады. Қазақстанда қашықтан оқыту жүйесі пандемия кезінде қарқынды дамыды, бұл көптеген мектептер мен жоғары оқу орындарының цифрлық трансформацияға бейімделуін жеделдетті. Онлайн курстар, вебинарлар, оқулықтар мен оқу материалдарына қол жеткізу білім берудің қолжетімділігін арттырып қана қоймай, ауылдық және қалалық оқушылар арасындағы білім деңгейін теңестіруге мүмкіндік берді.

Сонымен қатар, денсаулық сақтау саласындағы цифрландыру да үлкен нәтижелерге қол жеткізуде. Электрондық денсаулық сақтау жүйесі арқылы әрбір азаматтың медициналық жазбалары бір жүйеде сақталады, бұл дәрігерлерге пациенттердің денсаулық жағдайын қадағалауға және емдеу процесін жеңілдетуге көмектеседі. Сонымен қатар, телемедицина арқылы ауылдық жерлерде тұратын азаматтар да жоғары сапалы медициналық кеңестерді қашықтан ала алады. Бұл әсіресе шалғайдағы елді мекендерде тұратын халық үшін маңызды, себебі медициналық қызметтердің қолжетімділігі артып, сапасы жақсарады.

Цифрландырудың маңызды бөлігі – инновациялық технологияларды енгізу. Жасанды интеллект, үлкен деректер (Big Data), блокчейн сияқты технологиялар экономиканың әртүрлі салаларына оң өзгерістер әкеледі. Жасанды интеллект, мысалы, өндірісті автоматтандырып, қызмет көрсету сапасын арттырады. Үлкен деректерді талдау арқылы компаниялар өз тұтынушыларын жақсырақ түсініп, тиімді шешімдер қабылдай алады. Блокчейн технологиясы, өз кезегінде, транзакциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, ақпараттың ашықтығы мен сенімділігін арттырады. Бұл технологиялар болашақта экономиканың негізгі қозғаушы күшіне айналып, Қазақстанның жаһандық деңгейдегі бәсекеге қабілеттілігін нығайтуға мүмкіндік береді.

Қазақстанда цифрландыру саласына көп көңіл бөлінуде. Мемлекет ақпараттық технологиялар мен инновацияларды енгізу арқылы елдің әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсартуды көздейді. «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы аясында цифрлық инфрақұрылымды дамыту, интернетке қолжетімділікті арттыру және цифрлық қызметтерді халыққа ұсыну бағытында көптеген шаралар қабылданды. Бұл бағдарламаның басты мақсаты – цифрлық трансформация арқылы экономикалық өсімді жеделдету, халықтың өмір сапасын жақсарту және жаһандық инновациялық процестерге қосылу.

Алайда цифрландырудың дамуы тек технологиялық инфрақұрылыммен шектелмейді. Адам ресурстарын дамыту да маңызды рөл атқарады. Мемлекет IT саласындағы білікті мамандарды дайындауға көп көңіл бөліп отыр. IT-мектептер, бағдарламалау курстары және инновациялық орталықтар осы саланың мамандарын даярлауға бағытталған. Жаңа технологиялар мен цифрлық дағдыларды игерген жастар болашақта ел экономикасының дамуында үлкен рөл атқарады. Сондықтан цифрлық білім беру жүйесін дамыту елдің болашағы үшін маңызды қадамдардың бірі болып табылады.

Қорыта айтқанда, цифрландыру – заманауи қоғамның дамуының ажырамас бөлігі. Ақпараттық технологияларды енгізу арқылы Қазақстан өз экономикасын әртараптандырып, халықтың өмір сапасын жақсартуды мақсат етеді. Цифрландыру тек техникалық прогресті ғана емес, әлеуметтік және экономикалық өсімді қамтамасыз етеді. Алдағы уақытта цифрландыру процесі одан әрі дамып, Қазақстанды цифрлық экономикаға көшкен, технологиялық тұрғыдан алдыңғы қатарлы елдердің қатарына қосуға мүмкіндік береді.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы