Шымкент. Әлеуметтік және экономикалық дамудың өзара байланысы

 Әлеуметтік және экономикалық дамулар – қоғамның өркендеуі мен тұрақты дамуына ықпал ететін маңызды процестер. Бұл екі аспект бір-бірімен тығыз байланысты, өйткені әлеуметтік дамудың сапасы көбінесе экономикалық дамудың деңгейіне тәуелді, ал экономикалық прогресс өз кезегінде қоғамдағы әлеуметтік жағдайды жақсартуға септігін тигізеді.


  Экономикалық даму – бұл елдің жалпы ішкі өнімі  артып, өндірістік қуаттылықтың, технологиялардың, өнеркәсіптердің және басқа да ресурстардың өсуін білдіреді. Экономикалық даму елдің қаржылық тұрақтылығын күшейтіп, халықтың табысын арттыруға, жұмыссыздықты азайтуға, кедейлікті төмендетуге ықпал етеді. Инфрақұрылымның дамуы, экспорт көлемінің өсуі, шетелдік инвестициялар тарту – осының барлығы экономикалық дамудың көрсеткіштері. Экономикалық өсім сонымен қатар мемлекеттің әлеуметтік салаға көбірек қаражат бөлуіне мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде халықтың өмір сапасын жақсартады.

  Әлеуметтік даму дегеніміз – қоғамның өмір сүру деңгейін, білім деңгейін, денсаулық сақтау саласының сапасын, тұрғын үй жағдайын және басқа да әлеуметтік аспектілерді жақсарту. Әлеуметтік даму арқылы әр адам сапалы білім алып, медициналық көмекке қол жеткізіп, лайықты тұрмыс жағдайында өмір сүре алады. Бұл аспект адамдардың экономикалық және мәдени деңгейін көтеруге, қоғамдағы теңсіздікті азайтуға, әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз етуге бағытталған.

  Әлеуметтік және экономикалық дамудың өзара байланысы экономиканың халыққа оң әсерін тигізіп, сол арқылы қоғамдағы өмір сүру сапасын жақсартуға негізделген. Мысалы, елдегі білім беру жүйесінің сапалы болуы, оның экономикалық өсіміне әсер етеді, өйткені білімді халық – өндірістің негізгі қозғаушы күші. Сол сияқты, денсаулық сақтау саласына бөлінген қаражат жұмыс күшінің сапасын арттырып, еңбек өнімділігінің өсуіне ықпал етеді. Алайда әлеуметтік және экономикалық дамудың теңгерімсіздігі қоғамда түрлі мәселелер тудыруы мүмкін. Экономика дамығанымен, егер әлеуметтік теңсіздік артып, халықтың бір бөлігі кедейлікте өмір сүрсе, бұл ұзақ мерзімде елдің дамуын тежеуі мүмкін. Сондықтан мемлекеттер әлеуметтік және экономикалық дамуларды бірдей деңгейде қолдауға тырысады, себебі тұрақты даму үшін осы екі аспекттің үйлесімділігі қажет.

   Қорытындылай келе, әлеуметтік және экономикалық дамулар қоғамның алға жылжуы үшін маңызды екі элемент. Экономикалық дамудың арқасында қоғамның әл-ауқаты артып, әлеуметтік салаға бөлінетін қаражат көлемі ұлғаяды. Ал әлеуметтік дамудың арқасында қоғамда әділдік пен теңдік орнап, әрбір адамның өмір сүру сапасы жақсарады. Осылайша, әлеуметтік және экономикалық дамулардың үйлесімділігі елдің болашақтағы тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі бола алады.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы