Шымкент. Гендерлік саясат – бұл әйелдер мен ерлер арасындағы теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік саясат

Гендерлік саясат – бұл әйелдер мен ерлер арасындағы теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік саясат, оның мақсаты – екі жыныстың да құқықтары мен мүмкіндіктерін теңестіру, қоғамдағы дискриминацияны жою және әр азаматтың әлеуетін толық жүзеге асыруға мүмкіндік беру.

Қазақстандағы гендерлік саясат елдің демократиялық және әлеуметтік-экономикалық дамуындағы маңызды бағыттардың бірі болып табылады. 1998 жылы Қазақстан БҰҰ-ның «Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою туралы конвенциясына» қосылды, бұл елде гендерлік теңдікті қамтамасыз етуге деген міндеттемелерді күшейтті.

   Гендерлік саясаттың маңызды бағыты – әйелдерге қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу және жою. Қазақстанда тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы заңдар қабылданып, дағдарыс орталықтары мен көмек көрсету желілері жұмыс істейді. Сонымен қатар, қоғамдық ұйымдар тұрмыстық зорлықтың алдын алу және құрбандарға қолдау көрсету бағытында белсенді жұмыс жүргізуде.

 Қазақстанда ерлер мен әйелдер арасындағы экономикалық теңдікті қамтамасыз етуге ерекше мән беріледі. Әйелдерге еңбек нарығында тең мүмкіндіктер беру, кәсіпкерлікпен айналысуға жағдай жасау және гендерлік жалақы алшақтығын азайту үшін мемлекеттік бағдарламалар іске қосылуда. Дегенмен, әйелдердің кейбір салаларда ерлерге қарағанда төмен жалақы алуы немесе мансаптық өсу мүмкіндіктерінің шектеулі болуы мәселесі әлі де өзекті. Білім беру саласында гендерлік теңдікті сақтай отырып, қыздарға және әйелдерге техникалық және кәсіптік білім алуға жағдай жасау маңызды.

Гендерлік саясаттағы мәселелер мен кедергілер:

    1.    Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жалғасуы: Заңнамалық шаралар қабылданғанына қарамастан, тұрмыстық зорлық-зомбылық мәселесі әлі де өзекті. Көптеген әйелдер физикалық және психологиялық зорлық-зомбылыққа ұшырайды, бұл олардың отбасылық және кәсіби өміріне кері әсерін тигізеді.
    2.    Еңбек нарығындағы теңсіздік: Әйелдердің еңбек нарығында ерлерге қарағанда аз жалақы алу, кәсіби өсу мүмкіндіктерінің шектеулі болуы сияқты мәселелер әлі де бар. Көптеген әйелдер төмен ақы төленетін жұмыс орындарында қызмет етеді және жоғарғы басқару қызметтеріне сирек тағайындалады.
    3.    Гендерлік стереотиптердің сақталуы: Қоғамда әйелдер мен ерлердің рөлі туралы дәстүрлі көзқарастар әлі де күшті. Әйелдердің тек үй шаруасымен айналысуы немесе олардың қоғамдағы шектеулі рөлдері туралы түсініктер гендерлік теңдікті толық қамтамасыз етуді қиындатады.
    4.    Саясаттағы әйелдердің аздығы: Саяси салада әйелдердің үлесі аз, бұл олардың шешім қабылдау процесіне толыққанды қатысуына кедергі келтіреді. Әйелдер саясатта ерлермен тең дәрежеде қызмет атқаруы үшін қосымша қолдаулар қажет.

 Қорытынды:
Гендерлік саясат – қоғамдағы теңдікті және әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ететін маңызды бағыт. Қазақстанда бұл саясатты дамытуға бағытталған бірқатар шаралар жүзеге асырылуда, алайда әлі де гендерлік теңдікке толық қол жеткізу үшін көптеген мәселелер шешілуі қажет. Гендерлік теңдікті сақтау қоғамның барлық мүшелеріне тең мүмкіндіктер беру арқылы Қазақстанның тұрақты дамуына және әлеуметтік әділеттіліктің нығаюына ықпал етеді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы