Түркістан облысы. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес — қоғам дамуының негізгі талабы

Сыбайлас жемқорлық — біздің қоғамда кеңінен таралған және күрделі мәселе. Ол мемлекет пен қоғамның дамуына теріс әсер етеді, адамдардың құқықтары мен бостандықтарын бұзады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту — осы проблеманы шешудің тиімді жолдарының бірі. Бұл салада нақты қадамдар жасап, әр азаматтың жауапкершілігін арттыру маңызды.
Біріншіден, сыбайлас жемқорлықтың себептерін түсіну керек. Бұл — әлеуметтік, экономикалық және мәдени факторлардың нәтижесі. Адамдар көбінесе жемқорлыққа барған кезде қаржылық қиындықтарға, билікке деген сенімнің жоқтығына немесе әділетсіздікке тап болады. Сондықтан, сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана қалыптастыру үшін адамдарға әділдік, адалдық, заңға бағыну сияқты құндылықтарды үйрету керек.

Екіншіден, жастарға арналған білім беру бағдарламалары маңызды рөл атқарады. Мектептер мен жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлықтың зияны, оның салдары мен құқық бұзушылықтың жолын кесу жолдары туралы арнайы сабақтар өткізу қажет. Жастарды сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске тарту, оларға осы мәселеде белсенді болу қажеттілігін түсіндіру керек. Білім беру ұйымдары сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруда басты рөл атқарады.

Үшіншіден, қоғамдағы ашықтық пен жариялылықты қамтамасыз ету маңызды. Мемлекеттік органдардың жұмысы ашық болуы керек, бюджет пен қаржылық шығыстардың есептілігі қарапайым адамдарға түсінікті болуы тиіс. Адамдар мемлекеттік ақша қалай жұмсалып жатқанын біліп отырса, олар жемқорлық фактілері туралы хабарлауға ынталы болады. Ашықтық қоғамның сенімін арттырады және сыбайлас жемқорлықпен күресуге көмектеседі.

Төртіншіден, ақпараттық насихат жұмыстарын жүргізу өте маңызды. Сыбайлас жемқорлықтың теріс әсерлері мен салдары туралы ақпаратты қоғамға жеткізу керек. Бұл мақсатта түрлі акциялар, семинарлар, вебинарлар ұйымдастырып, адамдарға жемқорлықтың қандай зиян келтіретінін түсіндіру керек. Мысалы, әлеуметтік желілерде, теледидарда және баспасөзде жарияланатын материалдар арқылы қоғамдық пікірді қалыптастыруға болады. Жемқорлыққа қарсы күреске белсенді қатысатын азаматтарды насихаттау — жақсы тәжірибе.

Бесіншіден, мемлекеттік қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажет. Оларға сыбайлас жемқорлықпен күресудің маңыздылығын түсіндіру керек. Мемлекеттік қызметкерлердің арасында арнайы оқу бағдарламаларын ұйымдастыру, жемқорлыққа қарсы заңдарды түсіндіру, құқықтық мәдениетті арттыру — бұл шаралар жемқорлықтың алдын алуға мүмкіндік береді. Әрбір мемлекеттік қызметкер өз қызметінде адал болуға міндетті.

Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдардың тиімділігін арттыру керек. Заң бұзушыларға жаза қолдану, жемқорлық фактілері анықталған жағдайда, оларды қатал жазалау — қоғамдағы заңды сақтау үшін маңызды. Заңның әділ әрі қатал болуы — сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізі. Қоғамда заңды бұзудың жазаға ұшырайтынына сенім болмаған жағдайда, жемқорлық деңгейі жоғарылай береді.

Сондай-ақ, қоғамдық ұйымдардың рөлі де маңызды. Олар сыбайлас жемқорлыққа қарсы насихат жұмыстарын жүргізу, қоғамдық пікірді қалыптастыру және мемлекеттік органдармен бірге жұмыс істеу арқылы қоғамдағы сыбайлас жемқорлықпен күресуге ықпал етеді. Азаматтық қоғам жемқорлықпен күресте белсенді қатысуы керек.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту — бұл тек мемлекетке ғана емес, әрбір азаматқа да қатысты. Әр адам қоғамның мүшесі ретінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске белсенді қатысып, адалдық пен әділдікке ұмтылуы тиіс. Егер әркім өз әрекетіне жауапкершілікпен қарап, сыбайлас жемқорлықты қабылдамаса, онда қоғамдағы жемқорлық деңгейі төмендейді.

Соңында, сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту — ұзақ мерзімді процесс. Бұл үшін адамдардың сана-сезімін өзгерту, білім беру, ақпараттандыру, мемлекеттік органдардың ашықтығын қамтамасыз ету, қоғамдық ұйымдардың белсенділігін арттыру қажет. Тек осылай ғана біз сыбайлас жемқорлықты жеңіп, қоғамды адалдық пен әділдік негізінде құра аламыз.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы