Түркістан облысына қатысты Сыбайлас жемқорлықтың алдын алуы

Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу – бұл қоғамның, мемлекеттік органдардың және бизнес-қоғамдастықтың күш-жігерін біріктіруді талап ететін кешенді және жүйелі үдеріс. Ол заң үстемдігіне, экономикалық дамуға және әлеуметтік әділдікке кері әсер етеді.

Сыбайлас жемқорлықтың негізгі түрлері:
    1.    Парақорлық: Лауазымды тұлғаның белгілі бір қызмет көрсеткені үшін пара алуы немесе ұсынуы.
    2.    Жемқорлық әрекеттер: Қызмет бабын асыра пайдаланып, мемлекеттік ресурстарды жеке мақсаттарға пайдалану.
    3.    Жасырын келісімдер: Ірі мемлекеттік келісім-шарттар мен тендерлер кезінде ашықтықтың болмауы және жеке мүдделер үшін артықшылық беру.
    4.    Немқұрайдылық және бюрократия: Лауазымды тұлғалардың әрекетсіздігі немесе қызмет көрсетуде кедергілер жасау арқылы азаматтарды пара беруге мәжбүрлеу.

Сыбайлас жемқорлықтың салдары:
Экономикалық шығындар: Сыбайлас жемқорлық инвестицияларды азайтады, мемлекеттік қаражатты тиімсіз пайдалануға әкеледі және елдің жалпы экономикалық дамуын тежейді.
Әлеуметтік әділетсіздік: Қоғамдағы теңсіздікті күшейтеді, себебі байлық пен ресурстар азшылықтың қолында шоғырланып, халықтың әл-ауқаты нашарлайды.
Мемлекеттік басқаруға деген сенімнің төмендеуі: Азаматтар мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғаларға сенуден қалады, бұл қоғамдық тұрақтылыққа кері әсер етеді.
    
Сыбайлас жемқорлықпен күресу жолдары:
Құқықтық реформалар: Заңдарды жетілдіру және құқық қорғау органдарының тәуелсіздігін қамтамасыз ету.
Мемлекеттік басқарудың ашықтығы: Мемлекеттік сатып алулар мен шешім қабылдау процестерін ашық және қолжетімді ету.
Цифрландыру: Электрондық үкімет жүйелерін дамыту арқылы адами факторды азайту және процестерді автоматтандыру.
Азаматтық қоғамның рөлі: Қоғамның бақылауын күшейту және азаматтарды сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдарға тарту.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті дамыту: Қоғамда сыбайлас жемқорлықты қабылдамау мәдениетін қалыптастыру.

Қазақстанда сыбайлас жемқорлықтың алдын алу үшін барлық деңгейдегі қоғамның белсенді қатысуы және мемлекеттік органдардың жүйелі жұмысы қажет. Жемқорлықты алдын алу тиімділігі жоғары болған сайын, мемлекет тұрақты дамуға қол жеткізіп, қоғамда әділдік пен заң үстемдігі орнайды.
Мемлекетіміздегі  сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес аясында бірқатар маңызды шаралар қабылданып жатыр, бірақ бұл құбылыспен тиімді күресу үшін жүйелі және ұзақ мерзімді стратегиялар қажет.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы