Түркістан облысы. Жемқорлық – қоғамның дамуына елеулі кедергі келтіретін проблема

Жемқорлық – қоғамның дамуына елеулі кедергі келтіретін және күн тәртібінен түспейтін ауқымды проблема. Түркістан қаласы тарихи маңызы мен әлеуметтік-экономикалық дамуының арту кезеңінде жемқорлықпен күресу мәселесіне ерекше көңіл бөлуде. Қаладағы мемлекеттік қызметтер, жергілікті билік органдары және әлеуметтік инфрақұрылымның дамуы барысында бұл мәселе өзекті болып отыр. Түркістан қаласында жемқорлықтың деңгейін төмендету және тиімді күрес шараларын енгізу – облыс пен республика деңгейіндегі маңызды тапсырма.

Жемқорлықтың Түркістан қаласындағы жағдайы
Түркістан қаласы соңғы жылдары экономикалық тұрғыдан дамып, туристік орталық ретінде көзге түсуде. Алайда, бұл аймақта да жемқорлық көріністері байқалады. Әсіресе мемлекеттік қызметтерді алу, құрылыс саласы, жер қатынастары мен бизнес лицензияларын рәсімдеу кезінде жемқорлық әрекеттерінің орын алу ықтималдығы жоғары. Сонымен қатар, құқық қорғау органдары мен жергілікті басқару құрылымдары арасындағы сыбайлас жемқорлық та кейде орын алуы мүмкін.
Мемлекеттік басқарудағы жүйелі кемшіліктер
Жергілікті әкімдіктер мен мемлекеттік органдар қызметіндегі бюрократиялық процедуралар мен бақылаудың әлсіздігі жемқорлыққа қолайлы жағдай жасайды. Түркістан қаласында жемқорлықпен күрес тиімді қоғамдық бақылаудың болмауы себебінен қиындай түседі. Көп жағдайда сыбайлас жемқорлық әрекеттері көзден таса қалып, тек зардап шеккен адамдар ғана оны байқайды. Құқық қорғау органдарының жемқорлыққа қарсы күресте ынтасының төмендігі де осы мәселенің өршуіне ықпал етеді.
Жемқорлықтың салдары

• Әлеуметтік әділетсіздік. Жемқорлық қоғамдағы әділеттілік принциптерін бұзады, себебі барлық адамдар бірдей жағдайға ие болмайды. Бұл халықтың мемлекеттік органдарға деген сенімін төмендетеді.
• Экономикалық дамудың тежелуі. Мемлекеттік қызметтерді алудағы қиындықтар мен жедел шешімдерге қол жеткізу үшін төленетін сыйақылар бизнес тиімділігіне де теріс әсер етеді.
• Қоғамдық сенімнің жоғалуы. Жемқорлықтың ашылуы құқық қорғау органдарының беделін түсіріп, азаматтардың мемлекеттік институттарға деген сенімін азайтады.

Жемқорлықпен күрес шаралары

1. Электрондық қызметтерді енгізу. Түркістан қаласында мемлекеттік қызметтердің цифрлық жүйеге көшуі жемқорлықты азайтуға көмектеседі. Электронды үкімет порталы арқылы азаматтар мәселелерін онлайн шеше алады, бұл шенеуніктердің араласуын азайтады.
2. Қоғамдық бақылауды күшейту. Қоғамдық ұйымдар мен БАҚ-тың рөлі өте маңызды. Ашықтықты қамтамасыз ету үшін мемлекеттік сатып алу, құрылыс жобалары мен жер учаскелерін бөлуге қатысты барлық ақпаратты ашық жариялау қажет. Сондай-ақ, жемқорлыққа қарсы жедел байланыс желілерін құру тиімді болады.
3. Мемлекеттік қызметкерлерді біліммен қамтамасыз ету. Мемлекеттік қызметкерлерге сыбайлас жемқорлыққа қарсы оқыту бағдарламаларын ұйымдастыру, олардың жауапкершілігін арттыру мақсатында жалақыны көтеру маңызды.
4. Қатаң жазалау шаралары. Жемқорлықпен күресудің тиімді жолдарының бірі – қатаң жазалау жүйесін енгізу. Бұл шара жемқорлық әрекетке қатысқан тұлғаларды жазалаумен қатар, құқық қорғау органдарының да жемқорлыққа қарсы күресін күшейтуге бағытталған.
5. Тұрғындардың құқықтық сауаттылығын арттыру. Түркістан қаласының тұрғындары мемлекеттік қызметтерді алу тәртібі мен өздерінің заңды құқықтары туралы ақпараттандырылса, жемқорлыққа қарсы күреске белсенді түрде қатыса алады.

Жемқорлыққа қарсы негізгі қағидалар

1. Баршаның заң және сот алдында теңдігі. Бұл қағиданы сақтау жемқорлықпен күресте маңызды. Заңнаманы таңдап қолдану жиі кездесетіндіктен, әділдік қағидаты бұзылып жатады. Азаматтар сыбайлас жемқорлықты БАҚ-та жариялау, өтініштерді прокуратураға және басқа құқық қорғау органдарына беру арқылы жемқорлықпен күреске белсенді түрде қатысуы керек.

Қорытынды
Түркістан қаласында жемқорлықпен күрес – тек мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті. Жемқорлықты жою үшін ақпараттық ашықтық, қоғамдық бақылауды күшейту, цифрландыру мен тиімді жазалау жүйесін енгізу қажет. Мұндай шаралар тұрғындардың құқықтық мәдениетін көтеруге, мемлекеттік органдарға деген сенімділікті арттыруға және қоғамдық тәртіпті нығайтуға септігін тигізеді. Түркістан қаласында жемқорлықпен күрес мемлекет тарапынан ғана емес, азаматтық қоғамның белсенді қатысуымен жүзеге асқан жағдайда тиімділігі артады.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы