Түркістан облысы. Ұлттық қауіпсіздік – елдің тұрақтылығының негізі

Ұлттық қауіпсіздік — елдің тәуелсіздігін, аумақтық тұтастығын, қоғам мен мемлекеттің тұрақтылығын қамтамасыз ету жүйесі болып табылады. Бұл концепцияның құрамында мәдени, әлеуметтік, саяси және экономикалық аспектілер бар, және олардың ішінде тіл мәселесі ерекше орын алады. Түркістан қаласы, тарихи және мәдени мұраға бай аймақ болғандықтан, тіл саясатын дұрыс жүргізу ұлттық қауіпсіздіктің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Тіл мәселесі мемлекеттік қауіпсіздікпен тығыз байланысты, себебі тіл — ұлттың өзіндік ерекшелігін сақтауға, мәдениет пен дәстүрлерді ұрпақтан ұрпаққа жеткізуге қызмет етеді.

Түркістан қаласында тіл саясатының жағдайы
Түркістан қаласы — Қазақстанның оңтүстігінде орналасқан маңызды мәдени және тарихи орталық. Бұл қалада түркі мәдениетінің терең іздері қалған және көптеген этностар мен ұлт өкілдері өмір сүреді. Сондықтан тіл мәселесі қала тұрғындары үшін аса маңызды. Түркістан қаласында қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде қолданылады, бірақ басқа этностардың тілдері де өзара қарым-қатынаста орын алады.
Қаладағы қазақ тілін меңгеру деңгейі
Қазақ тілі ұлттық қауіпсіздік пен мемлекеттілікті нығайтуда маңызды рөл атқарады. Егер қала тұрғындарының бәрі мемлекеттік тілде еркін сөйлеп, өзара түсініссе, бұл ұлттың бірлігін, қоғамдағы тұрақтылықты арттырады. Бірақ қаланың кейбір аймақтарында орыс тілінің қолданысы жоғары, бұл тілдің ықпалы әлі де үлкен.
Тіл саясатының ұлттық қауіпсіздік тұрғысынан маңызы

1. Ұлттық бірлікті сақтау. Тіл — ұлттың бірлігінің, халық арасындағы мәдени және рухани байланыстың негізі. Түркістан қаласындағы әртүрлі этникалық топтардың өкілдері арасында ортақ тіл ретінде қазақ тілінің маңызы зор. Қазақ тілін кеңінен қолдану арқылы қала тұрғындары арасында түсіністік орнап, ұлттың ішкі тұтастығы нығаяды.
2. Мемлекеттік органдардың тиімділігі. Мемлекеттік қызметтерде қазақ тілінің қолданылуы — мемлекет тарапынан халықпен байланыс жасаудың тиімді жолы. Түркістан қаласында мемлекеттік органдардың қызметінде қазақ тілінің қолданысын арттыру арқылы заңдардың орындалуы мен қызмет көрсету сапасы жақсарады.
3. Мәдени қауіпсіздік. Қазақ тілін сақтау және дамыту мәдени мұраны сақтау мен ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуге ықпал етеді. Түркістан қаласы — қазақ халқының мәдени және тарихи орталығы болғандықтан, тіл саясатының бұл аспектісі аса маңызды. Тіл арқылы халықтың мәдениеті мен дәстүрлері, тарихы мен өнері сақталады.
4. Саяси тәуелсіздік. Қазақ тілін кеңінен қолдану елдің саяси тәуелсіздігін нығайтуға ықпал етеді. Мемлекеттік тілдің қолданылуы халықтың өзіндік ерекшелігі мен мәдениеті туралы хабардар болуына әсер етеді, бұл өз кезегінде сыртқы және ішкі қауіп-қатерлерге төтеп беруге көмектеседі.

Қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту қажеттілігі
Түркістан қаласындағы кейбір азаматтар орыс тілінде сөйлейді және қазақ тілінде еркін сөйлемейтіндер бар. Бұл мемлекеттік қызметтерді толыққанды пайдалану мен қарым-қатынас жасауда қиындықтар туындатады.
Қоғамдық санадағы өзгеріс қажеттілігі
Қазақ тілін игергенмен, кейде оны қоғамдық өмірде пайдалану ынтасы төмен болуы мүмкін. Бұл жағдай ұлттық тілдің мәртебесін арттыру мақсатында мәдени шаралар, қоғамдық білім беру бағдарламалары арқылы өзгертілуі керек.
Тіл саясатын қолдау тапшылығы
Кейде тіл саясатын дұрыс жүргізуге қажетті ресурстар мен қолдаудың болмауы ұлттық қауіпсіздіктің қалыптасуына кері әсер етуі мүмкін. Мысалы, тілдің дамуына қажетті инфрақұрылымдар мен мамандар жетіспейді.
Тіл саясатын дамытуға бағытталған шаралар
Түркістан қаласында мемлекеттік қызметтерді толықтай қазақ тілінде көрсету, қоғамдық орындарда қазақ тілінің қолданылуын белсенді насихаттау керек. Бұл мақсатта тіл курстарын ұйымдастырып, тұрғындарды қазақ тілін үйренуге ынталандыру қажет.
Қоғамдық білім беру мен насихат
Түркістан қаласында тіл саясатының маңыздылығы туралы кең көлемде ақпарат беру қажет. Қазақ тілін үйренудің ұлттық қауіпсіздікке қосар үлесі туралы арнайы шаралар ұйымдастыру керек. Бұл жастардың санасында ұлттық тілге деген құрметті арттырады.
Тілдік саясатты заңнамалық қолдау
Мемлекеттік және жергілікті билік органдарының қазақ тілін қолданудағы міндеттерін заңмен бекіту қажет. Тіл саясатын нақты қолдайтын бағдарламалар мен заң жобаларын қабылдау қажет. Мысалы, мемлекеттік қызметкерлер үшін қазақ тілінде сөйлейтін деңгейлері бойынша арнайы талаптар белгілеу.
Қазақ тілін қолдайтын бизнес пен қоғамның ынтымақтастығы
Қазақ тілін қолдайтын қоғамдық ұйымдар мен жеке сектордың күш-жігерін біріктіріп, ұлттық тілдің мәртебесін арттыруға бағытталған бірлескен жобалар мен бастамалар әзірлеу қажет. Мысалы, тіл үйренушілерге арнайы жеңілдіктер немесе мотивация бағдарламаларын ұсыну.

Қорытынды
Түркістан қаласында ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін тіл саясатын дұрыс жүргізу маңызды. Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қолданылуы ұлттың бірлігін сақтауға, мәдениет пен дәстүрді ұрпақтан ұрпаққа жеткізуге және қоғамдағы тұрақтылықты нығайтуға ықпал етеді. Бұл үшін қазақ тілін меңгеруді насихаттау, тіл саясатын заңнамалық қолдау және барлық деңгейдегі билік органдары мен қоғамдық ұйымдардың бірлесіп жұмыс істеуі қажет. Тек осы жағдайда ғана тіл мәселесі ұлттық қауіпсіздікке оң әсерін тигізеді.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы