Азаматтық қоғамның негізгі белгілері

Азаматтық қоғам – бұл халықтың өзіндік ұйымдасуы мен белсенділігі арқылы қоғам өміріне араласуы. Ол үкіметтік емес ұйымдарды, еріктілер қозғалыстарын, қоғамдық бірлестіктерді қамтиды. Азаматтық қоғам үкіметтің көмегінсіз-ақ адамдардың өзара бірлесіп, мәселелерді шешуіне мүмкіндік береді.

Азаматтық қоғамның негізгі белгілері

    1.    Еріктілік: Азаматтық қоғам ерікті түрде құрылады. Мұнда адамдар ортақ мақсатқа жету үшін бірлеседі.
    2.    Әртүрлілік: Әртүрлі мүдделер мен пікірлерді қамтиды – қайырымдылықтан бастап экология мен адам құқықтарына дейінгі мәселелерді шешеді.
    3.    Тәуелсіздік: Мемлекеттен тәуелсіз әрекет етеді, бірақ билікпен диалог жүргізуге дайын.
    4.    Белсенділік: Азаматтық қоғам мүшелері өз құқықтарын қорғап, қоғамның дамуына үлес қосуға ұмтылады.

Азаматтық қоғамның рөлі

Азаматтық қоғам мемлекеттің тұрақты дамуына әсер етеді. Оның негізгі функциялары:

    Қоғамдық мәселелерді шешу: Мысалы, экологиялық проблемалармен күресу, әлеуметтік әлсіз топтарға көмек көрсету.
    Құқық қорғау: Адамдардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға бағытталған бастамалар жасайды.
    Мемлекеттік қызметтерді бақылау: Үкіметтің шешімдерін ашық талқылап, оның тиімділігін арттыруға ықпал етеді.
   Қоғамдық пікір қалыптастыру: Азаматтар арасындағы байланысты нығайтып, маңызды мәселелерді талқылайтын орта жасайды.

Қазақстандағы азаматтық қоғам

Қазақстанда азаматтық қоғам қалыптасу жолында. Үкімет азаматтық қоғам институттарын қолдау үшін арнайы жобалар жүзеге асырып келеді. Елде көптеген үкіметтік емес ұйымдар (ҮЕҰ), қайырымдылық қорлары және еріктілер қозғалыстары жұмыс істейді.

Мемлекет азаматтық қоғамды дамыту үшін бірнеше маңызды қадам жасауда:

    1.    Мемлекеттік гранттар: ҮЕҰ-ларды қаржыландыру үшін гранттық бағдарламалар іске қосылды.
    2.    Құқықтық негіз: Азаматтық қоғам ұйымдарының қызметін реттейтін заңдар қабылданды.
    3.    Еріктілерді қолдау: Волонтерлік қызметтерді дамытуға ерекше көңіл бөлінуде.

Мысалы, 2020 жылы Қазақстанда “Волонтерлер жылы” аталып өтті. Бұл қоғамдағы еріктілердің рөлін арттыруға үлкен серпін берді.

Азаматтық қоғамды дамытудағы кедергілер

    Ақпарат жетіспеушілігі: Көптеген азаматтар өз құқықтарын және азаматтық қоғамға қатысу жолдарын білмейді.
    Қаржылық қиындықтар: Көптеген ұйымдар қаржының жетіспеушілігінен тиімді жұмыс істей алмайды.
Халықтың төмен белсенділігі: Кейбір адамдар қоғамдық өмірге араласуға дайын емес немесе оған қызығушылық танытпайды.

Болашақтағы мақсаттар

Қазақстанда азаматтық қоғамды дамыту үшін бірнеше шараларды жүзеге асыру қажет:

    1.    Халық арасында азаматтық білім беруді күшейту.
    2.    Үкіметтік емес ұйымдарға қаржылық және ақпараттық қолдау көрсету.
    3.    Жастардың белсенділігін арттыру үшін еріктілер қозғалыстарын дамыту.
    4.    Мемлекет пен азаматтық қоғам арасындағы диалогты нығайту.

Азаматтық қоғам – әрбір азаматтың қоғамға жауапкершілікпен қарауынан басталады. Егер адамдар елдегі мәселелерді тек үкіметке артып қоймай, өздері белсенді әрекет етсе, онда азаматтық қоғам дамып, мемлекетіміз өркендейді. Еліміздің келешегі әрқайсымыздың белсенділігіміз бен ынтымағымызға байланысты.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы