Түркістан қаласының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету — кешенді және көп қырлы міндет.

Түркістан қаласы — Қазақстанның тарихи және мәдени орталықтарының бірі, сондай-ақ, еліміздің оңтүстік аймағында орналасқан маңызды стратегиялық нүкте болып саналады. Ұлттық қауіпсіздік — кез келген мемлекеттің тұрақтылығы мен дамуының негізі болып табылады, ал Түркістан қаласы бұл тұрғыда ерекше назар аударуды қажет ететін аймақ болып табылады. Қаланың ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін көптеген факторлар, оның ішінде экономикалық тұрақтылық, әлеуметтік даму, экологиялық жағдай, құқық қорғау органдарының жұмысын тиімді ұйымдастыру және халықаралық қатынастар мен шекаралық қауіпсіздік мәселелері ескерілуі тиіс.

Ұлттық қауіпсіздіктің мемлекет пен қоғам қауіпсіздігі өзіндік мақсат емес, жеке адамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметіне айналған жағдайда толық жүзеге асырылады. Сыртқы ұлттық қауіпсіздік - ұлттық мүдделердің, ұлттық құндылықтардың, байлықтың және өмір салтының сырттан келетін қауіп-қатерден қорғалуы. Ұлттық қауіпсіздік әскери жолмен де, басқа да әдістермен бұзылуы мүмкін, мыс., шекара арқылы заңсыз шикізат, ресурстар, валюта, көркем және өзге құндылықтарды енгізу, алып өту, өнеркәсіптік немесе өзге де тыңшылық, рухани басакөктеу, іріткілік ақпарат тарату және тағы басқа. Қазақстанның сыртқы қауіпсіздігі халықаралық құқықтың негізгі қағидаттарын мойындап, қорғауға негізделеді және белсенді сыртқы саяси және өзге де әрекеттермен жүзеге асырылады. Ішкі ұлттық қауіпсіздік жеке тұлғаның, қоғамның, мемлекеттің тұрақты қызмет етіп, дамуына эсер ететін қауіп-қатерден қорғануы.

Түркістан қаласы — Қазақстанның Түркістан облысының орталығы және Қазақстанның оңтүстік қақпасы болып табылады. Бұл қала Қытай, Өзбекстан және Түркменстан мемлекеттерімен шекаралас орналасқан, бұл оны геосаяси тұрғыдан өте маңызды етеді. Осы аймақтағы кез келген тұрақсыздық, әсіресе шекара маңындағы жағдайлар, ұлттық қауіпсіздікке тікелей әсер етуі мүмкін. Түркістан қаласының маңызы тек мәдени-тарихи ғана емес, экономикалық және стратегиялық тұрғыдан ерекшеленеді.
Шекаралық қауіпсіздік — Түркістан қаласының ұлттық қауіпсіздігіне әсер ететін басты факторлардың бірі. Қала Өзбекстан, Қырғызстан және Түркменстан сияқты мемлекеттермен шектеседі, бұл оның транзиттік көлік дәлізі мен халықаралық сауда жолдары үшін маңызды болуына себепші. Шекаралық аумақтарда контрабанда, адам саудасы, есірткі тасымалы сияқты қылмыстық әрекеттердің алдын алу үшін шекаралық бақылауды күшейту керек. Сондай-ақ, халықаралық терроризмнің алдын алу мақсатында күшті шекаралық қауіпсіздік жүйесін қалыптастыру маңызды.
Түркістан қаласының экономикалық қауіпсіздігі — оның ұлттық қауіпсіздігінің маңызды құрамдас бөлігі. Қала соңғы жылдары туристік және сауда-саттық әлеуетін арттырып келеді, бірақ экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін өңірдің инфрақұрылымдық дамуында теңгерімді шешімдер қабылдануы керек. Түркістанның экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында шағын және орта бизнесті қолдау, жаңа инвестициялар тарту, сондай-ақ жұмыссыздық мәселесін шешу қажет. Экономикалық қауіпсіздік тек сыртқы қатерлерге ғана емес, ішкі экономикалық тұрақтылыққа да байланысты.
Әлеуметтік қауіпсіздік — қоғамның бірлігі мен тұрақтылығын сақтауға бағытталған маңызды аспект. Түркістан қаласында түрлі этникалық топтардың өмір сүретіні белгілі, сондықтан этносаралық және дінаралық келісім мен тұрақтылықты сақтау маңызды. Қаладағы әлеуметтік әділеттілік, халықтың өмір сүру деңгейін жақсарту және әлеуметтік қолдау жүйелерін күшейту ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін маңызды қадамдар болып табылады. Сонымен қатар, жастар арасында радикализацияның алдын алу үшін идеологиялық жұмыстарды жандандыру қажет.
Құқық тәртібі мен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету — ұлттық қауіпсіздік жүйесінің негізгі бөлігі. Түркістан қаласында құқық қорғау органдарының жұмысын тиімді ұйымдастыру, заң бұзушылықтың алдын алу және қылмыстық әрекеттерге қарсы шаралар қабылдау өте маңызды. Құқық қорғау органдарының қоғаммен тығыз байланысын арттыру, жемқорлықпен күрес және әділ сот жүйесін қалыптастыру ұлттық қауіпсіздікті нығайтуға септігін тигізеді.
Түркістан қаласы мен облысы еліміздің оңтүстік шекараларында орналасқандықтан, қорғаныс мәселелері ерекше маңызды. Әскери қауіпсіздік шекаралық жағдаймен тығыз байланысты, сондықтан Түркістанның әскери әлеуетін арттыру және өңірдегі қорғаныс инфрақұрылымын нығайту қажет. Ұлттық қауіпсіздік үшін маңызды қадам — әскери қызметкерлердің кәсіби деңгейін көтеру және өңірдегі әскери бөлімдердің қызметін арттыру.
Түркістан қаласы экологиялық мәселелермен де бетпе-бет келуде. Аймақтағы ауа және су ластануы, табиғи ресурстардың тиімсіз пайдаланылуы ұлттық қауіпсіздікке әсер ететін негізгі факторлардан табылады. Қаладағы экологиялық ахуалды жақсарту үшін қоршаған ортаны қорғау шараларын күшейту, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және экологиялық білім беру жүйесін дамыту қажет.
Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы