Цифрландыру процесі мемлекет тарапынан белсенді түрде қолдау табуда және көптеген салаларда тиімділікті арттыруға бағытталған.

Қазақстанда цифрландыру соңғы жылдары қарқынды дамып келеді. Цифрлық технологияларды енгізу еліміздің экономикасын жаңғыртуға, мемлекеттік қызметтерді оңтайландыруға, білім беру мен денсаулық сақтау салаларын жетілдіруге ықпал етуде. Әрине, мұндай автоматтандырылған жүйелерге көшу үшін елімізде тарихи және тұрмыстық алғышарттар болуы шарт. Себебі әлемнің көптеген елдерінде кейде өндірісті цифрландырудан әдейі бас тартады. Жұмыссыздық болмауы үшін ондаған, тіпті жүздеген адамды ауыстыра алатын роботтарды енгізудің әлеуметтік проблематикасы бар. Бірақ біз кәсіпкердің түбінде мол пайдаға ұмтылатынына, меркантилизмнің бәрібір жеңетініне сенеміз. Адаммен жабдықталған кәсіпорын адамның қадір-қасиетіне қарамастан банкрот болуы ықтимал. Себебі цифрландыру арқылы өнім мейлінше арзандаған өндіруші басқа нарықтар іздей бастайды. Әрине, ешқандай тұтынушы ешқандай себеппен анағұрлым қымбат өнімді таңдамайды. Ендеше, цифрландыру — үлкен серпіліс пен секіріс жасау амалы емес, кәдімгі өмір шындығы. Онымен ұнаса да, ұнамаса да санасуға тура келеді. Цифрландыру процесі мемлекет тарапынан белсенді түрде қолдау табуда және көптеген салаларда тиімділікті арттыруға бағытталған.

Қазақстанда цифрландыру мемлекеттік басқаруды жетілдіруге мүмкіндік берді. Электрондық үкімет (eGov) платформасы арқылы азаматтар әртүрлі мемлекеттік қызметтерді онлайн түрде ала алады. Бұл қызметтерге тіркеу, салық төлеу, тұрғылықты жері бойынша тіркелу, жер телімдерін рәсімдеу, әлеуметтік төлемдер алу және басқа да қызметтер кіреді. Электрондық үкімет жүйесі сыбайлас жемқорлықты азайтуға және мемлекеттік қызмет көрсету саласындағы бюрократияны төмендетуге септігін тигізді.

Цифрландыру экономиканың әртүрлі салаларында да қарқынды түрде енгізілуде. Қазақстан үдемелі индустрияландыру бағдарламасы аясында жаңа технологияларды қолдану арқылы өндіріс саласын модернизациялауды көздейді. Мысалы, ауыл шаруашылығында цифрлық жүйелер арқылы егін егу мен суару жүйелері, агрономиялық кеңес беру қызметтері автоматтандырылуда.

Цифрландыру білім беру жүйесінде де үлкен өзгерістерге алып келді. Қазақстанның көптеген мектептері мен университеттері цифрлық құралдарды пайдаланып, оқыту әдістерін жаңартып келеді. Онлайн білім беру платформаларының дамуы, әсіресе пандемия кезінде, білім алудың жаңа мүмкіндіктерін ұсынды.

Денсаулық сақтау саласында да электронды денсаулық карталары, телемедицина қызметтері, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жүйелерінің цифрландырылуы байқалады. Бұл халықтың денсаулық жағдайын мониторингтеудің тиімділігін арттыруға және дәрігерлердің жұмысын жеңілдетуге мүмкіндік береді.

Қазақстанда қаржы секторында да цифрлық инновациялар қарқынды дамуда. Банк қызметтері мен қаржылық операциялар онлайн түрде жүзеге асырылады, криптовалюта мен блокчейн технологиялары енгізілуде. Қазақстанда Fintech компанияларының саны артып келеді, бұл қаржы қызметтерін халық үшін қолжетімді әрі тиімді етеді.

Қазақстанда интернет инфрақұрылымы мен телекоммуникациялық қызметтерді дамытуға да баса назар аударылуда. Қалалар мен ауылды жерлерде кең жолақты интернет байланысының таралуы, цифрлық білім беру мен қызметтердің қолжетімділігіне оң әсерін тигізеді. Сонымен қатар, 5G технологиясын енгізу және «ақылды қалалар» жобалары да цифрландыру процесінің ажырамас бөлігіне айналуда.

Қазақстандағы цифрландырудың дамуы мемлекет пен жеке секторды жаңа мүмкіндіктермен қамтамасыз етіп, ел экономикасын бәсекеге қабілетті етуге ықпал етеді. Бұл процестің жалғасуы елімізді әлемдік цифрлық экономиканың бір бөлігі етуге мүмкіндік береді. Алайда, цифрландыруды енгізу барысында ақпараттық қауіпсіздік мәселелері, тұрғындардың цифрлық сауаттылығын арттыру және инфрақұрылымның дамуын қамтамасыз ету маңызды міндеттер болып қала береді.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы