Қаланың инженерлік инфрақұрылымы

Шымкент – Қазақстанның үшінші мегаполисі, халқы миллионнан асқан үлкен қала. Мұндай қаланың тұрақты дамуы үшін инженерлік инфрақұрылымды жаңарту мен тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты жетілдіру басты міндеттердің бірі. Қаладағы халық санының жыл сайын өсуі осы салада үлкен жауапкершілік пен үздіксіз жұмыстарды талап етеді.
Қаланың инженерлік инфрақұрылымы

1. Сумен қамтамасыз ету және су құбыры жүйесі
Сапалы ауыз су – әр тұрғын үшін басты қажеттілік. Шымкентте бұл мәселені шешу мақсатында көптеген жобалар іске асырылып келеді:
    Қала тұрғындарының 98%-ы таза ауыз сумен қамтамасыз етілген. Қалған 2%-ы негізінен қала шетіндегі елді мекендерде тұрады, оларға су тарту жұмыстары жоспарланып отыр.
    «Су ресурстары – Маркетинг» мекемесі ескірген су құбырларын жаңартумен айналысады. Бұл жұмыс су шығынын азайтуға және су сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.
    Жаңа заманауи су тазарту станциялары іске қосылуда. Бұл станциялар экологиялық талаптарға сай жұмыс істейді және қалаға таза су жеткізуді қамтамасыз етеді.

2. Электрмен жабдықтау
Қалада электр энергиясына сұраныс күн сайын артып келеді. Бұл ретте бірнеше жобалар қолға алынған:
    Электр желілерінің ескірген бөліктерін ауыстыру жұмыстары жүріп жатыр.
    Қалаға қосымша кіші электр станциялары салынуда, бұл қуат көзінің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
    «Ақылды желі» технологиялары енгізілуде, бұл электр энергиясының шығынын бақылауға мүмкіндік береді.

3. Газдандыру
Шымкентте тұрғындардың басым бөлігі табиғи газбен қамтамасыз етілген:
    Қазіргі уақытта қаланың 95%-ы газдандырылған. Шеткі аудандарды толықтай қамту жұмыстары жалғасуда.
    Жаңа газ құбырлары төселуде, ал ескілері ауыстырылып жатыр. Бұл газ жүйесінің қауіпсіздігін арттыруға және үздіксіз қызмет көрсетуге мүмкіндік береді.

4. Кәріз жүйесі
Қала үшін кәріз жүйесінің сапасы да өте маңызды:
    Шымкентте кәріз жүйесінің 70%-ы жаңартылды. Қалған бөлігін жаңғыртуға мемлекеттік бағдарлама негізінде қаражат бөлінуде.
    Қалаға жаңа тазарту станциялары салынып жатыр. Бұл экологиялық жағдайды жақсартып, суды қайта пайдалану мүмкіндігін арттырады.

Жолдар мен көлік инфрақұрылымы

Қала халқының саны артып, көлік саны да көбейіп келеді. Сондықтан жол инфрақұрылымын жетілдіру – басты назарда.

1. Жолдарды кеңейту және жөндеу
    Соңғы жылдары қаладағы негізгі магистральдар кеңейтіліп, көлік қозғалысын жеңілдетуге арналған айналма жолдар салынды.
    Шеткі аудандардағы асфальтсыз көшелерге де ерекше көңіл бөлініп, оларды жөндеу жұмыстары жүріп жатыр.

2. Жолайрықтар мен көпірлер
    Шымкентте көлік тығынын азайту үшін жаңа жолайрықтар салынып, ескілері қайта жөнделуде.
    Жаңа көпірлердің салынуы көлік қозғалысын реттеп, тұрғындардың уақытын үнемдеуге мүмкіндік береді.

3. Қоғамдық көлік жүйесі
    Қалада жаңа автобустар сатып алынып, экологиялық таза көлік түрлерін енгізу жоспарланып отыр.
    Қоғамдық көліктерге арналған арнайы жолақтар тұрғындардың қала ішінде қозғалысын жеңілдетіп жатыр.

Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық (ТКШ)

Шымкент тұрғындарының басым бөлігі көпқабатты үйлерде тұрады. Бұл үйлерді күтіп-ұстау мен коммуналдық қызметтерді сапалы көрсету маңызды міндеттердің бірі.

1. Жылу жүйесі 
     Қаланың орталықтандырылған жылу жүйесі 80%-ға жаңартылды.
    Энергия тиімділігін арттыру мақсатында заманауи қазандықтар мен жаңа технологиялар енгізілуде.
    Шеткі аудандарда автономды жылыту жүйелерін орнату жұмыстары жалғасуда.

2. Тұрғын үйлерді жөндеу
    Ескі үйлерді жаңғырту бағдарламасы аясында көпқабатты тұрғын үйлер жөнделіп жатыр.
    Қабырғаларды жылыту, шатырларды жөндеу, подъездерді жаңарту жұмыстары қарқынды жүргізілуде.

3. Қоқыс жинау және өңдеу
    Шымкентте қоқысты сұрыптау және қайта өңдеу жүйесі енгізілуде. Бұл қаладағы экологиялық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді.
    Қоқыс өңдеу зауыты іске қосылып, қалдықтарды қайта өңдеу деңгейі артып келеді.

Ақылды қала («Smart City»)

Шымкентте тұрғындардың өмірін жеңілдету үшін «Ақылды қала» жобасы енгізілуде:
 Электронды коммуналдық төлем жүйесі іске қосылды, тұрғындар қызмет ақысын онлайн түрде төлей алады.
    «Ақылды үйлер» жүйесі кейбір жаңа тұрғын үйлерде енгізіліп, электр энергиясы мен суды үнемдеуге мүмкіндік беруде.
    Қоғамдық орындарда қауіпсіздікті арттыру мақсатында бейнебақылау жүйелері орнатылған.

Болашаққа жоспарлар

Шымкент қаласының әкімдігі инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласын одан әрі дамыту бойынша нақты жоспарлар құрған:
    Барлық тұрғындарды таза ауыз сумен қамтамасыз ету;
    Қаланы 100% газдандыру;
    Жаңа тұрғын үйлер мен инфрақұрылым нысандарын салу;
    Энергия үнемдейтін технологияларды кеңінен енгізу;
    Қоғамдық көліктердің экологиялық түрлерін көбейту.

Шымкент қаласында инженерлік инфрақұрылым мен ТКШ саласындағы жұмыстар халықтың өмір сапасын жақсартуға бағытталған. Су, жарық, газ, жылу, жол секілді негізгі қызметтердің сапасын арттыру арқылы қала күннен-күнге дамып, заманауи мегаполиске айналып келеді. Тұрғындарға жайлы өмір сүру үшін жасалып жатқан бұл жұмыстар алдағы уақытта да жалғаса бермек.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы