Шымкент қаласындағы тұрғын үй саясатына енгізілген өзгерістер мен толықтырулар азаматтардың тұрғын үй мәселесін шешуге жаңа мүмкіндік береді.

     Биыл Қазақстанда 15,1 млн шаршы метр немесе 138 мың тұрғын үй салу жоспарланып отыр. «Жүргізіліп жатқан тұрғын үй саясаты аясында 7 мыңнан астам азамат сатып алу құқы­ғынсыз жалға берілетін тұрғын үймен қам­тамасыз етілмек. Тұрғын үй саясатына өзгерістер мен  толықтырулар енгізілді.
    Биыл қарашада Қазақстан Республикасы Президенті «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық, актілеріне тұрғын үй саясатын реформалау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» зан жобасына қол койылған болатын. "Отбасы банкі" базасында тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы құрылады, ол тұрғын үйі жок ҚР азаматтары бойынша Мемлекеттік деректер базасымен интеграцияланған бірыңғай ақпараттық база болып табылады.

    Есепке қоюдың жаңа тәртібіне сәйкес тұрғын үйге мұктаждардың жаңа базасына кезекке тұру кұқығына соны 5 жыл ішінде қандай да бір санатқа жататынына қарамастан, тұрғын үйі жоқ барлық азаматтар ие болады. Азаматтардың тұргын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шаралары бір рет берілетінін атап өткен жөн. Тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын ұсынудың жаңа моделінде тұрғын үйді бөлу есепке қою күніне және кіріс деңгейіне байланысты жүзеге асырылатын болады. Сонымен қатар, заң жобасында сатып алу құқынсыз жалдамалы тұрғын үйді жекешелендіру кукырын, онын ішінде жалыз баспанасы апатты деп танылған азаматтарға беру ұсынылады.
    Тұрғын үй кезегінде санатына қарай тұрғын үймен қамтылан пәтерлерді жекешелендіру тәртібіне сәйкес азаматтарға беру ұсынылады. "Отбасы банкінің" жаңа функциялары Заңды ресми жариялаған күннен бастап алты ай өткесін күшіне енеді. Оған дейін жергілікті атқарушы органдар кезекке коюға өтінімдерді кабылдауды, сондай-ақ тұрғын үйді бөлуді бұрынғы тәртіппен жалғастырады.
     Мемлекет басшысының, тапсырмасымен қолға алынған «2-10-20», «5-10-20» мемлекеттік бағдарламалары аясында тұрғын үй кезегіндегі 115 отбасы несиелік пәтерге коныстанды. Жана пәтер релерінің, арасында көпбалалы отбасылар, толық емес
отбасылар, ерекше бала тәрбиелеп отырған отбасылар, 1,2 топтағы мүгедектігі бар азаматтар, мемлекеттік және бюджеттік ұйым қызметкерлері, халыктың әлеуметтік әлсіз тобы санатындағы азаматтар бар. Аталған тұрғын үйлер Тұран шағын ауданында орналасқан.
     Айта кету керек, Шымкентте жыл басынан бері тұрғын  үй кезегінде тіркелген жалпы саны 617 азамат ипотекалық негізде Отбасы банк арқылы мемлекеттік бағдарлама аясында баспанаға қол жеткізген. Оның ішінде: 2-10-20 бағдарламасымен 200 пәтер, 5-10-20 бағдарламасы бойынша 307 пәтер, 5-20-25 багдарламасымен 111 петер Отбасы банк арқылы несиелік негізде мемлекеттік бағдарлама аясында рәсімделген.
   Шымкетте 58 отбасы тұрғын үй сертификаты арқылы ипотекалық баспанаға қол жеткізді. Олардың 4-еуі толық, емес отбасы, 20-сы - ерекше балалары бар немесе ерекше балаларды тәрбиелеп отырған отбасылар, сондай-ақ, 24-і 1, 11 топ мүгедектігі бар азаматтар мен 10-ы бюджеттік ұйымқызметкерлеріне берілді.
   Талаптарға сәйкес, қайтарымсыз 1 млн теңге әлеуметтік көмек ретінде өтініш беруші және отбасы мүшелерінде ең төменгі күнкөріс деңгейінің, 3,1 көрсеткішінен соңғы 6 ай ішінде орташа табысы 134 562 теңгеден аспаған жағдайда, мемлекеттік бағдарлама
аясында «2-10-20 Бақытты отбасы», «5-10-20» бағыттары шеңберінде несие негізінде алғашқы жарнаның бір бөлігін жабу барысында беріледі. Зейнетақы аударымдары, жеке табыс салығы және өзге де міндетті аударымдар есептелмейді.
    Қорытынды: Шымкент қаласындағы тұрғын үй саясатына енгізілген өзгерістер мен толықтырулар азаматтардың тұрғын үй мәселесін шешуге жаңа мүмкіндік береді. Қазақстан Республикасы Президентінің қол қойған заң жобасы аясында тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы құрылып, мемлекеттік деректер базасы арқылы тұрғын үйге мұқтаж азаматтар үшін бірыңғай ақпараттық база қалыптасатын болады. Бұл өзгеріс тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдауды тиімдірек жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Жаңа тәртіп бойынша, тұрғын үйге мұқтаж азаматтар кезекке тұрғанда, олардың әлеуметтік мәртебесі мен кіріс деңгейі ескеріле отырып, баспана алу мүмкіндіктері анықталады. Сондай-ақ, апатты жағдайдағы тұрғын үйлері бар азаматтарға жалдамалы баспананы жекешелендіру құқығы ұсынылуда. Бұл қадам тұрғын үй мәселесін шешуде әлеуметтік әділдікті қамтамасыз етуге көмектеседі. Шымкентте тұрғын үй кезегінде тұрған азаматтар үшін мемлекеттік бағдарламалар арқылы баспана алу мүмкіндігі арта түсті. 
Жалпы, тұрғын үй саясатын реформалау тұрғындардың әл-ауқатын арттыру, баспанасыз азаматтарға қолдау көрсету және әлеуметтік әділдікті қамтамасыз ету үшін маңызды қадам болып табылады. Бұл шаралар Шымкентте тұрғын үй мәселесін тиімді шешуге және азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал етеді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы