ҚАУІПСІЗ МЕМЛЕКЕТ: ШЫМКЕНТТЕ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕ ПОЛИЦИЯ БЕКЕТТЕРІ АШЫЛДЫ

2025 жылдың 14 тамызында Шымкент қаласында медицина саласындағы қауіпсіздік деңгейін арттыруға бағытталған маңызды қадам жасалды. Қала әкімдігі, Денсаулық сақтау басқармасы және Полиция департаментінің бірлескен бастамасымен алты ірі медициналық мекемеде тұрақты полиция бекеттері ашылды. Олардың қатарына №1 қалалық клиникалық аурухана, №2 және №3 қалалық ауруханалар, Перинаталдық орталық, Қалалық перзентхана және Балалар ауруханасы кірді.
Бұл бастама ең алдымен медицина қызметкерлері мен пациенттердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, төтенше жағдайларға жедел әрекет ету және медициналық мекемелер аумағында тәртіпті сақтау мақсатында қолға алынды. Соңғы жылдары дәрігерлерге және медбикелерге қатысты зорлық-зомбылық, агрессивті мінез-құлық жағдайлары жиілеп кеткені жасырын емес. Мұндай оқиғалар, әсіресе, қабылдау бөлімдерінде, шұғыл жәрдем кезінде және туыстарының эмоциясы жоғары болатын ауыр жағдайларда жиі тіркеледі.
Мемлекет басшысы да медицина қызметкерлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңыздылығына назар аударып, қызметтік міндетін атқару кезінде медицина қызметкерлеріне қатысты күш қолдану немесе қорқыту фактілері үшін жазаны қатаңдату жөнінде тапсырма берген болатын. Шымкенттегі бұл қадам — сол тапсырманың жергілікті деңгейде нақты жүзеге асқан көрінісі.
Полиция бекеттерінің ашылуы бірқатар маңызды артықшылықтар береді:

• Құқық бұзушылықтар мен жанжалдардың алдын алу;
• Қауіп туындаған жағдайда полиция қызметкерлерінің дереу әрекет етуі;
• Медициналық персоналдың өз міндетін алаңсыз атқаруына мүмкіндік беру;
• Пациенттер мен олардың туыстары арасында тәртіп мәдениетін қалыптастыру.

Сонымен қатар, Шымкент қалалық Денсаулық сақтау басқармасы қосымша қауіпсіздік шараларын қабылдады. Мәселен, «Қалалық жұқпалы аурулар ауруханасында», «Т. Орынбаев атындағы гипербариялық оксигенация орталығында» және «Хадиша» емханасында тәулік бойы кезекшілік ұйымдастырылды. Бұл кезекшілер полициямен бірлесе отырып, медициналық мекемелердегі жағдайды бақылауда ұстайды.
Бұл бастаманы өткен жылдардағы ұқсас тәжірибелермен салыстырар болсақ, медицина нысандарындағы қауіпсіздік мәселесі бұған дейін де көтерілгенімен, нақты әрі жүйелі шешім қабылданбаған еді. Мысалы, 2019 жылы Алматы қаласында жедел жәрдем бригадаларына жиілеген шабуылдардан кейін жекелеген ауруханаларда күзет қызметі күшейтілген болатын. Бірақ ол кезде бұл тек келісімшарт негізіндегі күзет фирмалары арқылы жүзеге асырылды және полицияның тұрақты қатысуын қамтымады.
2022 жылы Нұр-Сұлтанда (қазіргі Астана) бірнеше перзентханада және травматология орталығында «тез әрекет ету тобы» енгізілген, олар полициямен байланыс орнатып, шақырту түскенде ғана келетін. Бұл жүйе тиімді болғанымен, жедел әрекет ету уақыты кейде бірнеше минутқа созылып, конфликттің алдын алу мүмкіндігі азайып қалатын.
Ал Шымкенттегі жаңа модель — полицияның тікелей медициналық мекемеде орналасуы. Бұл уақытты үнемдейді, алдын алу шараларын күшейтеді және құқықтық тәртіпті сақтау мәдениетін арттырады.
Тұрғындардың бұл бастамаға көзқарасы да әртүрлі. Көпшілік қауіпсіздікті күшейту идеясын қолдайды, өйткені дәрігерлердің қорғансыз жағдайда қалмауы керек. Алайда кейбіреулер ауруханаларда полицияның тұрақты болуы пациенттерге қосымша қысым тудыруы мүмкін деп санайды. Дегенмен, халықаралық тәжірибе көрсеткендей, полиция бекеттері бар ауруханаларда жанжал деңгейі 30-40% төмендейді.
Медицина қызметкерлерінің айтуынша, бұл шешім олардың жұмыс сапасына оң әсер етпек. Себебі, қауіпсіздік мәселесі шешілген жағдайда дәрігерлер науқастарға толық көңіл бөле алады. Сондай-ақ, полиция бекеттері төтенше жағдайларда қылмыстық және құқық бұзушылық фактілерін дәл сол сәтте тіркеп, жедел шара қолдануға мүмкіндік береді.
Бұл қадам, сөзсіз, «Қауіпсіз ел» ұлттық жобасының маңызды бөлігі болып табылады. Жоба тек қана көшелер мен қоғамдық орындардағы тәртіпті күшейтуге емес, сонымен қатар әлеуметтік нысандардағы, әсіресе медициналық мекемелердегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған.
Алдағы уақытта бұл тәжірибені Шымкенттің барлық ірі емханалары мен жеке медициналық орталықтарына енгізу жоспарланып отыр. Сонымен бірге, полиция бекеттерінің тиімділігін бағалау үшін арнайы мониторинг жүргізіліп, тұрғындар мен медициналық қызметкерлердің пікірлері ескерілмек.
Осылайша, 14 тамыз күні басталған бұл бастама тек бір қаланың шеңберінде қалмай, республика деңгейінде үлгі ретінде ұсынылуы мүмкін. Себебі медицина — халықтың ең сезімтал және жауапты саласы, ал оның қауіпсіздігі — қоғам дамуының маңызды көрсеткіші.

Тілші : Алимбетов Азамат