Түркістан облысы. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру және оны дамыту – қоғамның тұрақты дамуы мен әділдікті қамтамасыз етудің маңызды элементі.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру және оны дамыту – қоғамның тұрақты дамуы мен әділдікті қамтамасыз етудің маңызды элементі. Қазақстанда бұл бағытта жүзеге асырылып жатқан шаралар сыбайлас жемқорлықты жоюға, қоғамда құқықтық мәдениетті арттыруға және азаматтардың жемқорлыққа қарсы белсенді қатысуына бағытталған.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамытудың маңызды құралдарының бірі – қоғамды ақпараттандыру. Бұқаралық ақпарат құралдары, әлеуметтік желілер және қоғамдық ұйымдар арқылы сыбайлас жемқорлықтың қоғамға тигізетін зияны туралы кең көлемді ақпараттық жұмыстар жүргізілуде. Бұл жұмыс барысында халыққа жемқорлықтың әлеуметтік-экономикалық зардаптары, заң бұзушылықтар мен жауапкершілік туралы түсіндіріледі. Мысалы, арнайы әлеуметтік роликтер, мақалалар, радио және теледидардағы бағдарламалар қоғамдағы сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға бағытталған.Жас ұрпақтың құқықтық және этикалық санасын қалыптастыру сыбайлас жемқорлықтың алдын алуда негізгі рөл атқарады. Қазақстанның мектептерінде, колледждері мен университеттерінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәрбие беру бағдарламалары енгізілді. Бұл бағдарламалар аясында оқушылар мен студенттерге құқықтық сауаттылық, жемқорлықтың зардаптары және азаматтық жауапкершілік туралы дәрістер мен тренингтер өткізіледі. Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта арнайы сабақтар мен пікірталастар ұйымдастырылады.

Құқықтық сауаттылықты арттыру – азаматтарды жемқорлық әрекеттерден қорғаудың тиімді жолы. Мемлекет пен үкіметтік емес ұйымдар сыбайлас жемқорлыққа тап болған кезде азаматтардың қалай әрекет етуі керек екенін түсіндіретін тренингтер, семинарлар мен ашық сабақтар өткізеді. Сонымен қатар, жемқорлық әрекеттер туралы хабарлауға мүмкіндік беретін "сенім телефондары", "Адалдық алаңы" сияқты жобалар жүзеге асырылуда, бұл азаматтардың құқық бұзушылықтар туралы хабарлап, заңдық тұрғыдан көмек алуына жағдай жасайды.

Қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сана қалыптастыру этикалық нормалар мен құндылықтарды насихаттаумен тікелей байланысты. Мемлекеттік қызметкерлер, мұғалімдер, дәрігерлер сияқты әлеуметтік маңызы жоғары мамандық иелері арасында адалдық, ашықтық және әділдік қағидаттарын сақтау ерекше маңызды. Мәселен, мемлекеттік қызметте жемқорлыққа жол бермеу мақсатында «Адалдық кодексі» сияқты этикалық кодекстер қабылданған. Бұл құжаттар арқылы мемлекеттік қызметкерлердің жемқорлыққа қарсы жауапкершілігі мен қызмет этикасы реттеледі.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту қоғамның белсенді қатысуынсыз мүмкін емес. Азаматтық қоғамның жемқорлыққа қарсы белсенділігін арттыру мақсатында арнайы қоғамдық кеңестер, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі комиссиялар және қоғамдық бақылау институттары құрылды. Бұл құрылымдар мемлекеттік органдардың жұмысын бақылауға және ашықтықты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, қоғамдық ұйымдар жемқорлықтың алдын алу мақсатында әлеуметтік зерттеулер жүргізіп, олардың нәтижелерін мемлекеттік органдар мен халыққа Қазақстанда жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыруға бағытталған бірқатар ұлттық жобалар жүзеге асуда. Мысалы, "Sanaly Urpaq" және "Адал ұрпақ" жобалары жастар арасындағы жемқорлыққа қарсы әрекеттерді қолдап, оларға адалдық, әділдік және патриотизм сияқты құндылықтарды үйретеді. Бұл жобалар жемқорлыққа төзімділік танытпайтын, жауапты азаматтық қоғам қалыптастыруға бағытталған.

Қазақстан халықаралық ұйымдармен бірлесіп, жемқорлыққа қарсы шараларды күшейту және тәжірибе алмасу бағытында белсенді жұмыс істеп келеді. Мысалы, БҰҰ мен басқа да халықаралық институттардың жемқорлыққа қарсы тәжірибелері Қазақстанда енгізілуде. Бұл ынтымақтастық елдегі жемқорлық деңгейін төмендетуге ықпал етіп, халықаралық стандарттарға сай жемқорлыққа қарсы саясаттың тиімділігін арттырады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту қоғамның құқықтық және моральдық негіздерін күшейтіп, оның тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Адалдық пен ашықтықты насихаттау арқылы сыбайлас жемқорлықтың алдын алу азаматтардың күнделікті өмір салтына айналу үшін жүйелі жұмыстар атқарылуда.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы