Түркістан облысы. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту — еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін маңызды мәселе.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту — еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін маңызды мәселе. Бұл мәселе көптеген елдерде, соның ішінде Қазақстанда да өзекті. Сыбайлас жемқорлықтың зиянды әсерлерін түсіну және онымен күресудің жолдарын іздеу қоғамның әрбір мүшесінің міндеті. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту үшін бірнеше бағыттар мен шаралар жүзеге асырылуда:

1. Білім беру және ақпараттық науқандар

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамытуда білім беру мен ақпараттандыру басты рөл атқарады. Мектептер мен жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлықтың зиянды әсерлері туралы дәрістер, семинарлар және тренингтер өткізіледі.

    •    Сыбайлас жемқорлықтың экономикалық, әлеуметтік және моральдық салдары туралы ақпарат беру.
    •    Оқушылар мен студенттерді сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру.

2. Құқықтық білім беру

Сыбайлас жемқорлықпен күресу үшін азаматтардың құқықтық білімін арттыру қажет. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдар мен нормаларды түсіндіру мақсатында түрлі шаралар жүргізіледі.

    •    Құқықтық семинарлар мен тренингтер ұйымдастыру.
    •    Заңдарды түсіндіретін ақпараттық материалдар, буклеттер мен плакаттарды тарату.

3. Мемлекеттік органдардың ашықтығын арттыру

Мемлекеттік органдардың жұмысы ашық болуы сыбайлас жемқорлықты азайтуға ықпал етеді. Бұл бағытта Қазақстанда «Ашық бюджет», «Ашық деректер» сияқты жобалар іске асырылуда.

    •    Мемлекеттік қызметтердің цифрландырылуы — қызмет көрсету процестерін автоматтандыру, бұл коррупциялық тәуекелдерді азайтуға көмектеседі.
    •    Ашық есік күндері, азаматтардың сұрақтарын тыңдау, қоғамдық қабылдау кабинеттері.

4. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг

Қазақстанда сыбайлас жемқорлықты алдын алу және оған қарсы шараларды іске асыру үшін мониторинг жүйесі құрылды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімділігін бағалау мақсатында қоғамдық ұйымдар мен азаматтық қоғам институттарының қатысуымен түрлі зерттеулер мен сауалнамалар өткізіледі.

    •    Қоғамдық бақылау арқылы мемлекеттік органдардың қызметін бақылау.
    •    Сыбайлас жемқорлықты анықтауға және оған қарсы шараларды ұсынуға бағытталған қоғамдық ұйымдардың жұмысын белсендіру.

5. Көшбасшылар мен қоғамдық тұлғалардың рөлі

Көшбасшылар мен қоғамдағы танымал тұлғалардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестегі рөлі маңызды. Олар өз ықпалдарын пайдаланып, қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға үлес қосуы тиіс.

    •    Бұқаралық ақпарат құралдарында және әлеуметтік желілерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы пікірлерді насихаттау.
    •    Жастар арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы көзқарасты қалыптастыру үшін танымал тұлғалардың қатысуымен акциялар өткізу.

6. Жастардың рөлі

Жастар — сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті дамытуда маңызды рөл атқаратын топ. Жастар арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру мақсатында түрлі жобалар мен бағдарламалар жүзеге асырылуда.

    •    Студенттік ұйымдар мен жастар қозғалыстарының белсенділігін арттыру.
    •    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы идеологияны насихаттайтын жобалар мен байқаулар ұйымдастыру.

7. Құқық қорғау органдарының тиімділігі

Сыбайлас жемқорлықпен күресуде құқық қорғау органдарының рөлі зор. Олардың жұмысының тиімділігі сыбайлас жемқорлықтың деңгейін төмендетуге ықпал етеді.

    •    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы арнайы бөлімшелердің қызметін күшейту.
    •    Халықты сыбайлас жемқорлық фактілері туралы хабардар ету үшін ыңғайлы механизмдерді (мысалы, сенім телефондары) енгізу.

Қорытынды

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы дамыту — қоғамдық сананы, құқықтық мәдениетті, сондай-ақ әлеуметтік жауапкершілікті арттыру бағытында жасалатын маңызды шара. Қазақстанда сыбайлас жемқорлықты жою үшін көпшілік санасының деңгейін көтеру, білім беру, ақпараттандыру және азаматтық қоғамның белсенділігін арттыру қажет. Бұл шаралар тек мемлекеттік органның ғана емес, әр азаматтың да жауапкершілігінде.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы