Шымкент. Ауыз су мәселесінің негізгі аспектілері

Ауыз су – адам өмірі мен денсаулығы үшін маңызды ресурс, өйткені ол ағзаның қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етеді және күнделікті өмірде қажетті сұранысты қанағаттандырады. Қазақстанда ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі көптеген аймақтарда өзекті болып келеді. Су ресурстарының тапшылығы, инфрақұрылымның тозуы және сапалы ауыз суға қолжетімділік деңгейі мәселелерді ушықтырады.

Ауыз су мәселесінің негізгі аспектілері
1.    Сапалы ауыз суға қолжетімділік:
Қалаларда және ауылдық жерлерде су сапасы бойынша айтарлықтай айырмашылықтар бар. Кейбір ауылдық аймақтарда сапалы ауыз суға қол жеткізу қиын, бұл денсаулыққа қауіп төндіреді.
Қазақстанда кейбір аймақтарда су көздерінің сапасы төмен, өйткені су қоймалары мен өзендердің ластануы орын алуда.
2.    Инфрақұрылымның жетілмеуі:
Су құбырларының ескіруі және жөндеу жұмыстарының кешіктірілуі су шығындарына әкеледі, бұл ауыз су тапшылығын арттырады.
Қала мен ауылдағы инфрақұрылымдардың теңгерімсіздігі нәтижесінде ауыл тұрғындары жиі ауыз суға қол жеткізуде қиындықтар көреді.
3.    Су ресурстарының тапшылығы:
Қазақстан су ресурстары жағынан тапшы мемлекеттердің бірі болып табылады, бұл проблема кейбір аймақтарда қатты сезіледі, әсіресе құрғақ климатты өңірлерде.
4.    Экологиялық мәселелер: Өндірістік қалдықтар мен тұрмыстық ластаушылардың өзендерге, көлдерге түсуі судың сапасына кері әсер етеді. Су қоймаларының және өзендердің ластануы су көздерін пайдалану мүмкіндігін төмендетеді.
Ауыз су мәселесін шешу шаралары
1.    Мемлекеттік бағдарламалар: “Ауыл – Ел бесігі”, “Нұрлы жер” бағдарламалары арқылы ауылдық және қалалық жерлерде су инфрақұрылымын дамыту, жаңа су көздерін табу мен құдықтар салу қолға алынуда.
2.    Су ресурстарын тиімді пайдалану: Халықты суды үнемдеуге және оны тиімді пайдалануға үйрету, заманауи су тазарту қондырғыларын орнату арқылы су сапасын арттыру.
3.    Экологиялық шаралар: Су қоймаларын қорғау, тазарту жұмыстары, ластануды болдырмау және суды үнемдеуге бағытталған экологиялық жобаларды іске асыру.
4.    Инновациялар мен цифрландыру: Смарт жүйелерді енгізу арқылы судың шығынын бақылау, суды тазалау және бөлу процестерін автоматтандыру.
5.    Трансшекаралық ынтымақтастық: Көрші елдермен су ресурстарын тиімді пайдалану және басқару бойынша серіктестік орнату, әсіресе трансшекаралық өзендер мен су көздері үшін ортақ шаралар қабылдау.

Қорытынды:
Қазақстан 2025 жылға қарай халықтың 100%-ын таза ауыз сумен қамтамасыз етуді көздеп отыр. Су ресурстарының тиімділігі мен экологиялық тазалығын сақтау, сумен жабдықтауды жетілдіру және инфрақұрылымды жаңғырту бағытындағы жобалар бұл мақсатқа жетуге ықпал етеді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы