Түркістан облысы. Қазақстанда алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес шаралары азаматтардың денсаулығын қорғау және зиянды әдеттердің алдын алу мақсатында жүйелі түрде жүзеге асырылып келеді.

Қазақстанда алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес шаралары азаматтардың денсаулығын қорғау және зиянды әдеттердің алдын алу мақсатында жүйелі түрде жүзеге асырылып келеді. Мемлекет тарапынан қабылданған шаралар заңнамалық, әлеуметтік және ақпараттық деңгейде іске асырылып, халықтың зиянды өнімдерден алшақтауын қамтамасыз етуге бағытталған.

1. Заңнамалық шаралар

Қазақстанда алкоголь мен темекі өнімдерінің сатылуын шектеу және қадағалау үшін арнайы заңдар қабылданған. «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодекс шеңберінде алкоголь мен темекі өнімдерін сату, жарнамалау, пайдалану туралы бірқатар талаптар қойылған:

Жарнамалауға тыйым: Темекі және алкоголь өнімдерін жарнамалауға, олардың насихатын жүргізуге қатаң тыйым салынған. Бұл шара жастар мен жалпы халықты зиянды әдеттерден алшақтату үшін қабылданды.
Темекі өнімдерін сату ережелері: Темекі өнімдерін тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде ғана сатуға рұқсат етілген. Сонымен қатар, 21 жасқа толмаған азаматтарға алкоголь және темекі өнімдерін сатуға қатаң тыйым салынады.
Қоғамдық орындардағы шектеулер: Қоғамдық орындарда темекі шегуге және алкоголь тұтынуға шектеулер қойылған. Бұл шаралар арқылы зиянды әдеттерді ашық насихаттау мен қолдау көрсетудің алдын алу көзделеді.

2. Акциздік салықтар

Мемлекет алкоголь және темекі өнімдеріне акциздік салықтарды ұлғайту арқылы олардың бағасын көтеріп, тұтынушылардың бұл өнімдерге қолжетімділігін шектеп отыр. Жыл сайын акциздік мөлшерлемелердің артуы осы өнімдердің бағасын өсіруге ықпал етеді, бұл өз кезегінде алкоголь мен темекі өнімдерін аз тұтынуға ынталандырады.

3. Алдын алу бағдарламалары

Алкоголь мен темекі шегудің зияны туралы халықты ақпараттандыру және алдын алу шаралары білім беру жүйесінде және денсаулық сақтау мекемелерінде кеңінен қолданылады. Балалар мен жастарды зиянды әдеттерден қорғау үшін мектептер мен университеттерде арнайы профилактикалық бағдарламалар енгізілген. Сонымен қатар, денсаулық сақтау саласында дәрігерлер мен психологтар шылым шегуді тастау және алкогольден бас тарту бойынша кеңестер береді.

Мектептердегі тренингтер: Оқушылар мен студенттер арасында темекі және алкогольдің зиянды жақтары туралы ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізіледі. Мектеп бағдарламаларына салауатты өмір салтын насихаттайтын тренингтер мен дәрістер енгізілген.
Медициналық көмек: Темекі шегуді және алкогольге тәуелділікті жеңуге көмектесетін арнайы медициналық орталықтар жұмыс істейді. Бұл орталықтарда психологиялық және медициналық көмек көрсету қызметтері ұсынылады.

4. Қоғамдық денсаулық сақтау шаралары

Алкоголь мен темекіге қарсы күресте халықтың денсаулығын сақтау басымдыққа ие. Бұл бағытта қоғамдық денсаулық сақтау саласында келесі шаралар жүзеге асырылады:

Салауатты өмір салтын насихаттау: Мемлекет тұрғындардың салауатты өмір салтын ұстануын насихаттау арқылы алкоголь мен темекі шегуден бас тартуға шақырады. Бұл бағытта бұқаралық ақпарат құралдарында зиянды әдеттердің қауіптілігі туралы бейнероликтер, мақалалар мен насихат материалдары жарияланады.
Ұлттық профилактикалық бағдарламалар: «Денсаулық» бағдарламасы аясында Қазақстанда темекі мен алкогольге тәуелділіктің алдын алу үшін ұлттық деңгейде түрлі шаралар ұйымдастырылуда. Бұл бағдарлама шеңберінде темекі шегуге қарсы күндер өткізіліп, медициналық тексерулер мен кеңестер беріледі.

5. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) ұсыныстары

Қазақстан Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының темекіге және алкогольге қарсы күрес бойынша ұсыныстарын іске асырып келеді. ДДСҰ-ның алкоголь мен темекіге қарсы күреске арналған халықаралық келісімдеріне қол қойған елдердің бірі болып табылады. Бұл келісімдер шеңберінде мемлекеттер зиянды әдеттердің таралуын азайту мақсатында өзара ынтымақтастық орнатып, тәжірибе алмасады.

6. Темекі және алкогольге қарсы күндер

Қазақстанда жыл сайын темекі және алкогольге қарсы күрес күндері өткізіледі. Мысалы, 31 мамырда «Дүниежүзілік темекіден бас тарту күні» аталып өтеді. Бұл күн аясында мемлекет зиянды әдеттердің қауіптілігі туралы халықты ақпараттандырып, арнайы акциялар мен іс-шаралар ұйымдастырады.

Қорытынды

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар Қазақстанда халықтың денсаулығын сақтау мен қоғамда зиянды әдеттерге қарсы тұру мақсатында жүйелі түрде жүзеге асырылуда. Заңнамалық шектеулер, акциздік салықтар, алдын алу бағдарламалары және салауатты өмір салтын насихаттау арқылы мемлекет азаматтарды зиянды әдеттерден қорғап, олардың өмір сүру сапасын жақсартуға күш салады. Бұл шаралар алдағы уақытта да жалғасып, зиянды өнімдердің таралуын одан әрі азайтуға бағытталмақ.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы