Түркістан облысы. Алкогольге және шылым шегуге қарсы күрес қоғамдағы денсаулық сақтау жүйесінің басым бағыттарының бірі болып табылады.

Алкогольге және шылым шегуге қарсы күрес қоғамдағы денсаулық сақтау жүйесінің басым бағыттарының бірі болып табылады. Қазақстанда бұл салада бірқатар шаралар жүзеге асырылып жатыр, олардың мақсаты — алкоголь мен шылым шегуді азайтып, халық денсаулығын жақсарту.

1. Заңнамалық шектеулер мен қатаң реттеулер

Қазақстанда алкоголь және шылым шегуге қарсы қатаң заңнамалық шектеулер қабылданған. Мысалы, темекі өнімдерін ашық сатуға және оны жарнамалауға қатаң тыйым салынады. Темекі қораптарында денсаулыққа зиянды әсері туралы ескертулер мен графикалық суреттер орналастырылған. Алкогольді сатуға қатысты да бірқатар шектеулер бар: мысалы, алкогольді белгілі бір сағаттардан кейін сатуға тыйым салынған, сондай-ақ кәмелетке толмағандарға сатуға болмайды.

2. Қоғамдық орындардағы тыйымдар

Қоғамдық орындарда шылым шегуге қатаң тыйым салынған. Бұл тыйымдар темекі шегетіндер мен шекпейтіндердің денсаулығын қорғауға бағытталған. Қоғамдық көліктер, саябақтар, мейрамханалар мен кеңселерде шылым шегуге болмайды. Бұл шаралар әсіресе пассивті темекі түтінінен зардап шегетін адамдарды қорғауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, кейбір қоғамдық орындарда алкоголь ішуге де шектеулер бар.

3. Денсаулық сақтау бағдарламалары

Алкоголь және шылым шегуден бас тартуға көмектесетін денсаулық сақтау бағдарламалары да бар. Бұл бағдарламалар халыққа зиянды әдеттерден арылуға арналған кеңес беру және психологиялық қолдау қызметтерін ұсынады. Мысалы, шылым шегуді тастауға арналған арнайы медициналық орталықтар бар, онда азаматтарға шылым шегуді қалай тоқтатуға болатыны туралы ақпарат беріледі. Сонымен қатар, шылым шегуді тастауға ынталандыратын арнайы препараттар мен құралдар да кеңінен қолданылады.

4. Жастар мен балаларға арналған шаралар

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы күресте балалар мен жастарды қорғау басты назарда. Мектептерде темекі және алкогольдің зияны туралы сабақтар өткізіледі, ал жоғары оқу орындарында салауатты өмір салтын насихаттайтын тренингтер ұйымдастырылады. Бұл жас буынның зиянды әдеттерден аулақ болуына көмектеседі. Балаларға арналған арнайы профилактикалық бағдарламалар да бар, олар арқылы жастар темекі шегу мен алкоголь тұтынудың кері әсерлерімен танысады.

5. Халықаралық тәжірибе мен ынтымақтастық

Қазақстан алкоголь мен шылым шегуге қарсы күресте халықаралық ұйымдармен ынтымақтастықта жұмыс істейді. Бүкіләлемдік денсаулық сақтау ұйымының (БДҰ) ұсынымдарына сәйкес, темекі және алкоголь өнімдеріне қарсы күрес шаралары халықаралық стандарттарға сай жүргізіледі. Қазақстан бірнеше халықаралық конвенцияларға қосылып, зиянды әдеттермен күрес саласында үздік тәжірибелерді енгізуде.

6. Экономикалық ынталандырулар

Алкоголь мен темекі өнімдеріне салықтар мен акциздер жүйелі түрде көтеріліп отырады. Бұл шара өнімдердің бағасын қымбаттатып, оларды сатып алуды қиындатады. Жоғары баға тұтынуды төмендетіп, халықты зиянды әдеттерден бас тартуға ынталандырады. Сонымен қатар, осыдан түскен салықтар денсаулық сақтау бағдарламаларына бағытталады, бұл мемлекет үшін қосымша табыс көзі болып табылады.

7. Халық арасында ақпараттандыру

Алкоголь мен шылым шегудің зиянды әсерлері туралы халықты кеңінен ақпараттандыру мақсатында арнайы медиа науқандар ұйымдастырылады. Теледидар, радио, әлеуметтік желілер және баспа БАҚ арқылы темекі мен алкогольдің зияны туралы бейнероликтер мен ақпараттық материалдар таратылады. Бұл науқандар арқылы адамдардың зиянды әдеттерге көзқарасы өзгеріп, салауатты өмір салтын ұстануға қызығушылығы артады.

8. Зиянды әдеттерден бас тартуға арналған марафондар

Қазақстанда шылым шегуді немесе алкогольді тұтынуды тастауға арналған арнайы марафондар ұйымдастырылады. Бұл марафондар азаматтардың денсаулықтарына қатысты жауапкершілікті арттыруға және зиянды әдеттерден біржола арылуға көмектеседі. Осындай іс-шараларға қатысқан адамдар өз өмірлерін жақсартуға, салауатты өмір салтын ұстануға мотивация алады.

Қорытынды

Алкогольге және шылым шегуге қарсы күрес Қазақстанда көп қырлы шаралар кешенін қамтиды. Заңнамалық шектеулерден бастап денсаулық сақтау бағдарламаларына дейін, халықтың салауатты өмір салтын ұстануына бағытталған бұл шаралар қоғамдық денсаулықты қорғауға және зиянды әдеттерден арылуға көмектеседі. Экономикалық, әлеуметтік, құқықтық және медициналық шаралардың үйлесімі бұл күрестің нәтижелі болуына ықпал етеді.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы