Түркістан облысы. Алкоголь мен шылым шегу қазіргі қоғамның ең үлкен мәселелерінің бірі.

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар – қазіргі қоғамдағы маңызды мәселелердің бірі. Бұл тақырыпта сан түрлі бастамалар, науқандар мен шаралар қолға алынып жүр, себебі, денсаулық сақтау және қоғамның жалпы өмір сапасын арттыру үшін алкоголь мен темекіге тәуелділікті азайту аса маңызды. Әсіресе, жастар мен жасөспірімдер арасында зиянды әдеттерден алшақ болу үшін түсіндіру жұмыстары мен алдын алу шаралары кеңінен жүргізіліп жатыр. Сондықтан, осы бағыттағы әрекеттерді түсінікті әрі тиімді жүргізу маңызды.

Алкоголь мен темекіге тәуелділіктің салдары

Алкоголь мен темекі қолданудың зияны туралы көп айтылады. Бұл заттар адам денсаулығына ауыр зиян тигізіп қана қоймай, өмір сапасын төмендетеді, адамдарды физикалық әрі психологиялық тұрғыдан әлсіретеді. Мысалы, алкоголь ұзақ уақыт бойы ағзаға түсетін үлкен жүктеме жасайды, бауыр, жүрек, асқазан ауруларын қоздырады. Сонымен қатар, алкоголь тәуелділікті арттырады, яғни адам уақыт өте келе одан бас тарта алмайтындай жағдайға жетеді. Темекі де сол сияқты – өкпе, жүрек, тамыр жүйесіне үлкен зиян келтіреді. Шылымның құрамындағы никотин тәуелділік тудырады, сол себепті адам уақыт өте келе шылымсыз өмір сүре алмайтын халге келеді.

Алдын алу шаралары

Алкоголь мен темекіге қарсы күрестің ең маңызды бөлігі – алдын алу шаралары. Мысалы, мектептер мен жоғары оқу орындарында зиянды әдеттердің зардаптары туралы дәрістер, семинарлар өткізіледі. Мұндай іс-шараларда шылым мен алкогольдің адам денсаулығына тигізетін әсерлері жайлы ашық түрде айтылады, нақты мысалдар келтіріледі. Жастар арасында осындай түсіндіру жұмыстары олардың зиянды заттарға қызығушылығын азайтуға көмектеседі.

Сонымен қатар, ата-аналар мен мұғалімдер де өз тарапынан алдын алу шараларын жүргізуі керек. Балаларға жастайынан салауатты өмір салтының маңыздылығын, денсаулыққа күтім жасаудың артықшылықтарын айтып, үлгі көрсету маңызды. Мысалы, спортпен айналысу, пайдалы әдеттерді дамыту арқылы жастарды темекі мен алкогольден алшақ ұстауға болады.

Мемлекеттік деңгейде қабылданған шаралар

Мемлекет алкоголь мен темекіні шектеу үшін заңнамалық деңгейде де біраз шаралар қабылдап жатыр. Мысалы, темекі өнімдеріне акциз салығын көтеру, темекі мен алкогольді жарнамалауға тыйым салу, қоғамдық орындарда шылым шегуге тыйым салу секілді ережелер енгізілген. Бұдан бөлек, алкоголь мен темекі өнімдерін кәмелетке толмағандарға сатуға заңмен тыйым салынған.

Қазіргі таңда дүкендерде алкоголь мен темекі өнімдерін көрнекі жерге қоймау, шылым өнімдерін жасыру сынды ережелер бар. Бұл тұтынушының көзінше зиянды өнімдерді аз көрсетуге және олардың сатылуын шектеуге бағытталған. Сондай-ақ, темекі өнімдерінің қаптамасында ескертпелер мен суреттердің болуы, олардың зиянды екенін әрбір сатып алушыға еске салып отырады.

Ақпараттық науқандар мен әлеуметтік жарнамалар

Ақпараттық науқандар да алкоголь мен темекіге қарсы күресте өте маңызды рөл атқарады. Көбіне телеарналарда, интернетте, әлеуметтік желілерде арнайы видеороликтер, жарнамалар көрсетіледі, онда темекі мен алкогольдің зияны көрнекі түрде түсіндіріліп жатады. Мұндай науқандар қоғамға әсер етіп, әрбір адамның зиянды әдеттерге көзқарасын өзгертуге септігін тигізеді.

Мысалы, жол апаттары, зорлық-зомбылық, денсаулыққа зиян келтіру сияқты түрлі оқиғаларда алкогольдің тікелей әсері бар екенін көрсету арқылы, адамдардың ішімдіктен бас тартуына ықпал етуге болады. Қазіргі таңда әлеуметтік желілерде темекі мен алкогольге қарсы түрлі флешмобтар, челендждер өткізіліп тұрады. Оған жастар қатысып, зиянды әдеттерден бас тарту туралы өз ойларын айтып, салауатты өмір салтын насихаттайды.

Спортты және салауатты өмір салтын насихаттау

Алкоголь мен шылымға қарсы күресте спорт пен салауатты өмір салтын насихаттау маңызды рөл атқарады. Жастар мен жасөспірімдер арасында спортқа қызығушылықты арттыру, оларды спорттық жарыстарға, турнирлерге қатыстыру арқылы зиянды әдеттерден алшақ ұстауға болады. Спортпен айналысу адамның физикалық денсаулығын нығайтады және оның өзін-өзі бағалауын арттырады. Спортпен шұғылданатын адам зиянды әдеттерге бейім болмауға тырысады, себебі спорт арқылы салауатты өмір салтын ұстану оның өміріне де, денсаулығына да пайдалы екенін түсінеді.

Сонымен қатар, елімізде түрлі спорттық секциялар, үйірмелер ашылып, жастарға арзан бағамен немесе тегін қатысу мүмкіндігі беріледі. Мұндай секциялар денсаулықты сақтауға, салауатты өмір салтын ұстануға қызығушылықты арттырады. Мектептер мен жоғары оқу орындарында салауатты өмір салтын насихаттайтын арнайы сабақтар, семинарлар өткізу де – жастардың зиянды әдеттерден аулақ болуына септігін тигізетін шаралардың бірі.

Қоғамның рөлі

Қоғам да алкоголь мен шылымға қарсы күресте маңызды рөл атқарады. Қоғам мүшелері бұл мәселеге бейжай қарамай, зиянды әдеттерге қарсы күресте қолдау көрсетуі қажет. Мысалы, отбасында, жұмыс орнында, достар арасында шылым шегуді азайтуға, алкогольден бас тартуға үндейтін талқылаулар жүргізуге болады. Әрбір азамат өз ортасында зиянды әдеттерге қарсы үн қосып, басқаларға үлгі болуы тиіс.

Қоғамда адамдар арасында бір-біріне қолдау көрсетіп, зиянды әдеттерден бас тартуға насихат жүргізу арқылы ғана бұл мәселені шешуге болады. Көптеген адамдар темекі мен алкогольден өз бетімен бас тарта алмай жатады. Мұндай адамдарға психологиялық қолдау көрсету, оларды зиянды әдеттерден арылуға ынталандыру – қоғамның да үлкен міндеті.

Болашаққа көзқарас

Алкоголь мен темекіге қарсы күрес үздіксіз жүргізілуі тиіс. Жастарды зиянды әдеттерден алшақ ұстап, олардың салауатты өмір салтын ұстануына бағыт беру маңызды. Білім беру мекемелерінде, қоғамдық орындарда, әлеуметтік желілерде зиянды әдеттердің салдарын ашық айтып, түсіндіру қажет. Сонымен қатар, мемлекеттік деңгейде қолдау көрсетіліп жатқан шаралармен қатар, әрбір адам өз өмірінде, айналасында салауатты өмір салтын насихаттап, өз үлесін қосуы тиіс.

Қорыта айтқанда, алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар қоғамның барлық деңгейінде жүргізілуі қажет. Мемлекет, қоғам және әрбір азамат осы мәселені шешуге атсалысып, қолдау көрсетсе, жастар арасында зиянды әдеттер азайып, жалпы халықтың денсаулығы жақсара түседі.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы