Түркістан облысы. Зиянды әдеттерге қарсы күрес – қоғамның денсаулығы мен болашағы үшін маңызды қадам

Алкоголь мен шылым шегу – бүгінгі қоғамдағы өзекті мәселелердің бірі. Көптеген адамдар денсаулыққа зиян екенін білсе де, темекі мен ішімдікті тұтынудан бас тарта алмайды. Әсіресе, жастар арасында бұл әдет кең таралған. Сондықтан мемлекет пен қоғам үшін алкоголь мен шылым шегуге қарсы шараларды қолдану өте маңызды. Бұл шаралар халықтың денсаулығын жақсартуға, аурулардың алдын алуға және өмір сапасын арттыруға бағытталған.

Алкоголь мен шылым шегудің зияны туралы айта кетсек, бұл әдеттер ағзаға түрлі ауыр аурулар алып келеді. Алкоголь бауырды, бүйректі, жүректі, асқазан-ішек жолдарын зақымдап, иммунитетті әлсіретеді. Сонымен қатар, шылым шегу өкпе, тыныс алу жолдары, жүрек-қан тамырлар жүйесіне үлкен зиян тигізеді. Ең бастысы, бұл әдеттер адамның өмірін қысқартып, өлім қаупін арттырады. Сондықтан мемлекет бұл мәселеге назар аударып, арнайы шаралар қабылдауда.

Елімізде алкоголь мен шылымға қарсы күрес бірнеше бағытта жүргізіледі. Біріншіден, бұл заңнамалық шаралар. Мемлекет алкоголь және темекі өнімдерін жарнамалауға тыйым салып, олардың сатылымын шектеп келеді. Мысалы, кәмелетке толмағандарға алкоголь мен шылым сатуға қатаң тыйым салынған. Сонымен қатар, алкоголь мен темекі өнімдеріне акциздер қосылып, бағасы өсуде. Бұл олардың қолжетімділігін төмендетуге бағытталған шаралардың бірі. Бағаның қымбаттауы арқылы мемлекет халықты ішімдік пен шылымнан бас тартуға итермелейді.

Екіншіден, ақпараттық және түсіндіру жұмыстары жүргізіледі. Халық арасында алкоголь мен шылымның зияны туралы кең көлемде ақпарат тарату өте маңызды. Осы мақсатта арнайы науқандар ұйымдастырылып, теледидар, радио, әлеуметтік желілер арқылы зияны туралы мәліметтер беріледі. Мектептерде, университеттерде арнайы дәрістер өткізіліп, жастарға зиянды әдеттерден бас тартудың маңыздылығы түсіндіріледі. Мұндай ақпараттық шаралар адамның санасына әсер етіп, зиянды әдеттерден бас тартуға себеп болуы мүмкін.

Үшіншіден, алкоголь мен шылымға қарсы күрес денсаулық сақтау саласында да жүргізіледі. Елімізде наркологтар мен психологтар жұмыс істейді, олар зиянды әдеттерден бас тартуға көмектеседі. Алкоголь мен шылымға тәуелділікті жеңуге бағытталған арнайы орталықтар ашылған. Бұл орталықтарда емдеу, кеңес беру және психологиялық көмек көрсету шаралары қолға алынған. Әсіресе, алкогольге тәуелді адамдарға медициналық және психологиялық қолдау қажет. Осы орталықтардың көмегі арқылы көптеген адам өз өмірін қалыпқа келтіріп, зиянды әдеттерден арыла алады.

Жастар арасында зиянды әдеттердің таралуын болдырмау үшін спортқа баулу маңызды рөл атқарады. Мемлекет спорттық секциялар мен клубтарды қолдап, жастарға бос уақыттарын тиімді өткізуге жағдай жасайды. Спорт – денсаулықтың кепілі, ал дені сау адам зиянды әдеттерден аулақ болады. Жастар арасында спорттық жарыстар, марафондар, жарыстар өткізіп, салауатты өмір салтын насихаттау – бұл да алкоголь мен шылымға қарсы шаралардың бірі.

Сонымен қатар, қоғамда салауатты өмір салтының артықшылықтарын көрсететін адамдардың үлгісін қалыптастыру керек. Атақты спортшылар, әртістер, қоғам қайраткерлері зиянды әдеттерден бас тартуға шақырып, жастарға үлгі бола алады. Көптеген танымал тұлғалардың салауатты өмір салтын ұстануы жастарға үлкен әсер етеді. Әлеуметтік желілерде бұл тақырыпқа арналған видеолар, жазбалар таратып, халықты зиянды әдеттерден арылуға ынталандыруға болады.

Алкоголь мен шылым шегуге қарсы тағы бір маңызды шара – бұл жұмыс орындарында, қоғамдық орындарда шылым шегуге және ішімдік ішуге қатаң тыйым салу. Көптеген мекемелерде арнайы темекі шегу орындары ғана бар, ал ғимарат ішінде шылым шегуге болмайды. Бұл шаралар адамның қоршаған ортаға да зиянын тигізбеуін көздейді. Себебі шылым шегу тек шегушінің ғана емес, оның жанындағы адамдардың да денсаулығына зиян келтіреді. Сондай-ақ, қоғамдық орындарда алкоголь тұтынуға тыйым салу мәдениеттілікті қалыптастырады және жастарға дұрыс тәрбие береді.

Халықтың әл-ауқатын жақсарту мақсатында салауатты өмір салтын насихаттаумен қатар, зиянды әдеттерден бас тартуға ынталандыру үшін материалдық қолдау көрсету де тиімді болуы мүмкін. Мысалы, кейбір компаниялар өз қызметкерлеріне зиянды әдеттерден бас тартқаны үшін арнайы сыйақы немесе демалыс күндерін беру сияқты ынталандыру шараларын қолданады. Мұндай шаралар адамның өзіне деген сенімін арттырып, денсаулықты сақтау үшін мотивация береді.

Зиянды әдеттерге қарсы күрес барысында халыққа психологиялық қолдау көрсету де өте маңызды. Әсіресе, ұзақ уақыт бойы шылым шегіп немесе алкогольге тәуелді болып жүрген адамдарға бұл қиын. Психологтар мен наркологтардың қолдауы арқылы олар зиянды әдеттерден арылу жолдарын табады. Бұл үшін арнайы кеңес беру қызметтері, психологиялық қолдау топтары жұмыс істейді. Жеке және топтық сеанстар зиянды әдеттермен күресте үлкен көмек бола алады.

Қорыта келгенде, алкоголь мен шылым шегуге қарсы шаралар кешенді түрде жүргізілуі қажет. Бұл мәселемен күресуде заңнамалық өзгерістер, ақпараттық-түсіндіру жұмыстары, медициналық және психологиялық қолдау, спорттық іс-шаралар мен салауатты өмір салтын насихаттау маңызды рөл атқарады. Әр адам өз денсаулығы үшін жауапты, ал мемлекет зиянды әдеттерден бас тартуға жағдай жасап, қолдау көрсетуі тиіс. Алкоголь мен шылымға қарсы күрес тек жеке адамның емес, бүкіл қоғамның міндеті, себебі дені сау ұлт – елдің болашағының кепілі.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы