Шымкент. Ауыз су сапасының жоғары болуы елдің денсаулығы мен экономикалық дамуына тікелей әсер етеді

Ауыз су — адамның негізгі өмірлік қажеттіліктерінің бірі, оның сапасы мен қолжетімділігі халықтың денсаулығы мен әл-ауқатына тікелей әсер етеді. Қазақстанның әртүрлі аймақтарында таза ауыз суға сұраныс жоғары, себебі көптеген елді мекендерде ауыз су тапшылығы немесе оның сапасының төмендігі байқалады.

Қазақстандағы урбанизация процесі үлкен қалалар мен агломерациялардың өсуіне әкелуде. Халық санының артуы су ресурстарына қысымды көбейтеді, бұл әсіресе оңтүстік өңірлерде анық сезіледі.
Жаңадан пайда болған елді мекендерде және қала маңындағы аудандарда инфрақұрылымның дамуы су жүйесін жаңартуды қажет етеді.
Өндірістік және ауыл шаруашылық салаларының қарқынды дамуы су ресурстарын көп мөлшерде пайдалануды қажет етеді. Бұл ауыз суға сұраныстың артуына және таза судың тапшылығына әкеледі. Өнеркәсіп орындарында судың ластануы да ауыз су сапасының нашарлауына себеп болып отыр.
Соңғы жылдары Қазақстанда су ресурстарының азаюына климаттық өзгерістер әсер етуде. Құрғақшылықтың жиілеуі және жауын-шашын мөлшерінің азаюы су қоймалары мен өзендердің деңгейінің төмендеуіне алып келді. Бұл әсіресе оңтүстік және батыс өңірлерде, сонымен қатар шөлейт және жартылай шөлейт аймақтарда қатты байқалады.
Су құбырларының ескіргендігі мен сапасыздығы су шығындарының артуына және ауыз су сапасының төмендеуіне әкеледі. Қала және ауылдық жерлердегі инфрақұрылымның жаңартылмауы халықтың ауыз суға қолжетімділігін шектейді.
Қазақстандағы ауыз су мәселесін шешу жолдары:
“Қуатты өңірлер — ел дамуының драйвері” және “Ауыл — Ел бесігі” бағдарламалары: Бұл бағдарламалар ауылдық аймақтарды таза ауыз сумен қамтамасыз етуге бағытталған. Мемлекет ауыз су инфрақұрылымын жаңартуға және жаңадан құбырлар тартуға қаржы бөлуде.
“Ауыз су” мемлекеттік бағдарламасы аясында ауыл тұрғындарын таза ауыз сумен қамтамасыз ету және су жүйелерін модернизациялау мақсатында көптеген жобалар іске асырылып жатыр.

Су үнемдеуді ынталандыру және суды көп пайдаланатын өндірістік процестерді оңтайландыру арқылы судың артық шығындарын азайту. Өндіріс орындарына суды үнемдеуге және оны қайта пайдалануға бағытталған заманауи технологияларды енгізу маңызды.

Қорытынды: Қазақстанда ауыз суға деген сұраныстың артуы халық санының өсуі, урбанизация, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығының дамуы, климаттық өзгерістер және инфрақұрылымның тозуы сияқты факторларға байланысты. Мемлекет бұл мәселелерді шешу үшін бірқатар бағдарламаларды іске асырып жатыр. Тиімді су басқару, су үнемдеу, және инфрақұрылымды жаңарту арқылы халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуге болады. Ауыз су сапасының жоғары болуы елдің денсаулығы мен экономикалық дамуына тікелей әсер етеді, сондықтан бұл мәселені шешу мемлекеттік басымдықтардың бірі болып қала береді.

Тілші: Кенжебаева Гаухар Жақыпқызы