Гендерлік саясаттың басты бағыттары

Отбасылық және гендерлік саясат қоғамдағы тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін маңызды стратегиялық бағыттардың бірі болып табылады. Қазақстанда бұл салаларда соңғы жылдары бірқатар өзгерістер мен жаңалықтар енгізілсе де, әлі де шешімін таппаған мәселелер бар. Отбасылық саясаттың басты мақсаты – отбасыларға әлеуметтік қолдау көрсету, ал гендерлік саясат әйелдер мен ерлер арасындағы теңдік пен әділдікті қамтамасыз етуге бағытталған.

Отбасылық саясаттың негізгі бағыттары

    1.    Балаларға арналған әлеуметтік бағдарламалар
Қазақстанда балалы отбасыларды қолдау үшін түрлі әлеуметтік бағдарламалар жүзеге асырылуда. Балаларға арналған жәрдемақылар, көпбалалы отбасыларға үй алу мүмкіндіктері, мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің қолжетімділігі сияқты мәселелерге назар аударылып отыр. Сонымен қатар, отбасы мен балаларға арналған медициналық қызметтердің сапасын арттыру мақсатында жаңа бастамалар іске асырылуда.
    2.    Ана мен балаға қолдау көрсету
Ана мен баланы қорғау үшін мемлекеттің арнайы саясаты жасалуда. Атап айтқанда, декреттік демалысты ұзарту, ана мен балаға медициналық қызмет көрсету саласында қолдау көрсету, сондай-ақ әйелдердің бала тәрбиелеуге қатысты мәселелерін шешу үшін әлеуметтік қорлар құру қажет.
    3.    Отбасының әлеуметтік қорғалуы
Отбасыларға қаржылай көмек көрсету, арзан баспанамен қамтамасыз ету, балаларға арналған арзан тамақ пен киім ұсыну сияқты шаралар жасалып келеді. Бірақ, бұл бағытта мемлекетпен бірге қоғамның да белсенділігі маңызды.

Гендерлік саясаттың басты бағыттары

    1.    Жұмысқа орналасу және кәсіпкерлік мүмкіндіктері
Қазақстанда гендерлік саясаттың негізгі бағытының бірі әйелдердің еңбек нарығында тең құқықты болуы мен кәсіпкерлік саласындағы мүмкіндіктерінің кеңеюі болып табылады. Ерлермен тең дәрежеде жалақы алу, басшылық лауазымдарға сай болу, сондай-ақ әйелдер үшін кәсіпкерлік мүмкіндіктерді кеңейту үшін түрлі шаралар қабылдануда. Ауыл әйелдеріне арналған кәсіпкерлік жобалар мен арнайы гранттар саны артуда.
    2.    Саяси өмірге қатысу
Қазақстанда әйелдердің саяси белсенділігін арттыру үшін түрлі бағдарламалар жүзеге асырылуда. Әйелдердің мемлекеттік қызметке келуіне және шешім қабылдау процестеріне араласуына мүмкіндік жасау маңызды қадам болып табылады. Қазіргі таңда елімізде әйелдердің саяси өкілеттілігі артып келеді, бірақ әлі де әйелдер саны ерлерден аз болып отыр.
    3.    Әлеуметтік қорғау
Гендерлік саясат аясында әлеуметтік қорғау жүйесін нығайту, әйелдерге қарсы зорлық-зомбылықтың алдын алу, балалар мен отбасылардың құқықтарын қорғау бойынша шаралар қолға алынған. Бірақ кейбір аймақтарда гендерлік зорлық-зомбылық әлі де өзекті болып отыр.

Қазақстанда отбасылық және гендерлік саясаттың даму тенденциялары

    1.    Әйелдердің білім алу мүмкіндіктерінің кеңеюі
Білім алу саласында әйелдер мен қыз балалардың мүмкіндіктерін арттыруға бағытталған шаралар жүзеге асырылуда. Қазіргі кезде көп әйелдер жоғары білім алып, мамандықтарын жетілдіріп, әлеуметтік және экономикалық өмірде белсенді болып келеді. Алайда, техникалық мамандықтар мен ғылым саласындағы әйелдердің үлесі әлі де төмен.
    2.    Әлеуметтік теңсіздікті төмендету
Гендерлік теңдікке жету үшін әйелдер мен ерлердің арасындағы әлеуметтік теңсіздік мәселесін шешу керек. Әйелдер арасындағы зейнетақы айырмашылығы, жалақы деңгейі, жұмыс орындарындағы теңсіздік сияқты мәселелерге мемлекеттік деңгейде назар аударылып, теңдікті қамтамасыз ету үшін шаралар қабылдануда.
    3.    Гендерлік теңдіктің қоғамда кеңінен қолдау табуы
Гендерлік теңдік мәселесі қоғамда жиі талқыланып, бұл бағыттағы өзгерістер адамдардың ой-санасын өзгертуге мүмкіндік береді. Қоғамда әйелдер мен ерлердің тең құқықтары туралы түсінік қалыптасып, гендерлік стереотиптерді жою үшін әртүрлі ақпараттық науқандар өткізілуі тиіс.

Қазақстанда отбасылық және гендерлік саясаттың тиімді жүзеге асуы үшін мемлекеттің ғана емес, қоғамның да белсенділігі қажет. Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету, отбасыларға көмек көрсету, балалар мен аналарды қорғау мәселелері қоғамның әр мүшесінің жауапкершілігін қажет етеді. Егер мемлекет пен қоғам бірлесе отырып, бұл мәселелерді шешуге күш салса, Қазақстанда отбасылық тұрақтылық пен гендерлік теңдік қамтамасыз етіліп, қоғамның әлеуметтік әділдігі мен тұрақтылығы артады.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы