Қазақстанның құқықтық мәдениетті дамытуға қатысты бастамалары

Құқықтық мәдениет – бұл қоғамның заңдарды түсінуі, қабылдауы және сақтауы. Ол тек заңдарды білумен шектелмейді, сонымен қатар қоғамдағы әділдік, теңдік және тәртіпті қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Құқықтық мәдениеті жоғары елдерде азаматтар заңдарды сақтап қана қоймай, өз құқықтары мен міндеттерін жақсы біледі.

Құқықтық мәдениет дегеніміз не?

Құқықтық мәдениет – бұл:

    1.    Заңдарды білу: Азаматтардың құқықтары мен міндеттерін түсінуі;
    2.    Заңдарды құрметтеу: Тәртіпті сақтау мен құқықтық нормаларды қабылдау;
    3.    Белсенді азаматтық ұстаным: Заңсыздыққа қарсы тұру және әділетсіздікті болдырмау.

Құқықтық мәдениеттің маңыздылығы

    1.    Қоғамдық тәртіпті сақтау
Халықтың құқықтық сауаттылығы елдегі тұрақтылық пен тәртіпті қамтамасыз етеді. Заңды білетін азамат құқық бұзушылыққа жол бермейді және басқа адамдардың құқықтарын да құрметтейді.
    2.    Әділдікті қорғау
Құқықтық мәдениеті жоғары азамат өз құқықтарын қорғай алады. Бұл қоғамда әділдікті сақтауға ықпал етеді.
    3.    Сыбайлас жемқорлықты азайту
Құқықтық сауаттылық арқылы халық парақорлық пен заң бұзушылықтарға қарсы белсенді күрес жүргізе алады.
    4.    Экономикалық және әлеуметтік даму
Құқықтық мәдениет экономика мен қоғамның тұрақты дамуына негіз болады. Заңды сақтау бизнеске қолайлы жағдай жасайды, ал азаматтардың құқықтарының қорғалуы әлеуметтік тұрақтылықты арттырады.

Қазақстанда құқықтық мәдениетті қалыптастыру жолдары

Қазақстанда халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру мен құқықтық мәдениетті нығайту мақсатында түрлі шаралар қолға алынуда.

    1.    Білім беру арқылы құқықтық мәдениетті арттыру
Мектептер мен университеттерде құқық негіздерін оқыту маңызды. Жастардың құқықтық сауатын арттыру үшін арнайы пәндер, интерактивті сабақтар, конкурстар мен дебаттар ұйымдастырылуы қажет.
    2.    Құқықтық ақпараттандыру

    Халыққа құқықтық кеңестер беру орталықтарын құру;
    БАҚ арқылы құқықтық ақпаратты тарату;
    Әлеуметтік желілерде қарапайым және түсінікті құқықтық материалдар жариялау.

    3.    Азаматтардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру
Азаматтар өз құқықтарын қорғауда сенімді болуы үшін заң жүйесінің ашықтығы мен әділдігін қамтамасыз ету керек.
    4.    Құқықтық мәдениетке арналған іс-шаралар өткізу
Халықтың қызығушылығын арттыру үшін түрлі тақырыптық семинарлар, тренингтер, құқық қорғау органдарымен кездесулер ұйымдастыру қажет.

Құқықтық мәдениетті арттырудың басты қадамдары

    1.    Жастарды құқықтық біліммен қамтамасыз ету
Жастар құқықтық мәдениетті қалыптастырудың негізі болып табылады. Оларға құқықтарын білуді үйрету – болашақ ұрпақтың заңды сақтауына жол ашады.
    2.    Халықты қолжетімді кеңестермен қамтамасыз ету
Көптеген азаматтар өз құқықтарын білмегендіктен заң бұзушылыққа ұшырайды. Сондықтан тегін құқықтық көмек көрсету орталықтарын көбейту қажет.
    3.    Заңды құрметтеудің маңыздылығын насихаттау
Бұл үшін телебағдарламалар, роликтер, әлеуметтік желілер арқылы халыққа заңды құрметтеудің маңыздылығы түсіндірілсе, құқықтық мәдениет жоғарылайды.

Қазақстанның құқықтық мәдениетті дамытуға қатысты бастамалары

    “Құқықтық мәдениетті арттыру” мемлекеттік бағдарламасы: Ол халықтың құқықтық сауатын арттыру мен заңдарды түсінуді жеңілдетуге бағытталған.
    “Ашық Үкімет” платформасы: Бұл халықтың билік органдарымен байланыс орнатуына және құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді.
    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті дамыту: Азаматтарды сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұруға үйрету – құқықтық мәдениеттің маңызды бөлігі.

Халықтың құқықтық мәдениетін арттыру – тек мемлекеттік органдардың ғана емес, әр азаматтың да міндеті. Егер әрбір адам өз құқығын біліп, заңдарды құрметтесе, қоғамда әділдік пен тұрақтылық орнайды. Қазақстанда құқықтық мәдениетті дамыту елдің әлеуметтік және экономикалық тұрақтылығына, сондай-ақ халықтың өмір сапасының жақсаруына әкеледі.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы