Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламалары

Тұрғын үй саясаты – елдің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығы мен халықтың әл-ауқатын арттырудың басты құралдарының бірі. Бұл саясат қоғамның барлық топтарын сапалы және қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету арқылы әлеуметтік теңдікті қалыптастырып, экономикалық өсімге жағдай жасайды.

Тұрғын үй саясатының басты мақсаттары

    1.    Қолжетімді баспана
Халықтың табыс деңгейіне қарамастан, баспана алу мүмкіндігін қамтамасыз ету. Әсіресе, әлеуметтік осал топтарға арзан жалдамалы тұрғын үйлер мен жеңілдетілген ипотекалық бағдарламалар ұсыну.
    2.    Тұрғын үй сапасын жақсарту
Құрылыс сапасын арттырып, заманауи технологиялар мен экологиялық материалдарды қолдану арқылы ұзақ мерзімді және тиімді баспана салу.
    3.    Қалалық инфрақұрылымды дамыту
Жаңа тұрғын үйлерді мектептер, емханалар, саябақтар және басқа да әлеуметтік нысандармен толық қамтамасыз ету.

Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламалары

Қазақстанда тұрғын үй мәселелерін шешу үшін бірнеше ұлттық және өңірлік бағдарламалар іске асырылуда:
    1.    «Нұрлы жер» бағдарламасы
Бұл бағдарлама халықтың барлық санаты үшін қолжетімді тұрғын үйлерді салуға бағытталған. Оның негізгі бағыттары:
    Қолжетімді ипотека шарттарын жасау;
    Жеке тұрғын үй құрылысына арналған жер телімдерін бөлу;
Инженерлік инфрақұрылымды дамыту.
    2.    «Бақытты отбасы» бағдарламасы
Көпбалалы, толық емес және ерекше қажеттіліктері бар балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға жылдық 2%-бен ипотекалық несие беру. Бұл бағдарлама арқылы көптеген отбасылар қолжетімді шарттармен баспанаға ие болуда.
    3.    Жастарға арналған тұрғын үй
Еліміздің ірі қалаларында жас мамандар мен студенттер үшін жалдамалы тұрғын үйлер ұсынылуда. Бұл олардың еңбекке ынтасын арттырып, тұрғын үй мәселесін шешуге көмектеседі.

Тұрғын үй нарығындағы жаңа трендтер

    1.    Инновациялық технологиялар
Қазіргі таңда құрылыс саласында энергия үнемдейтін технологиялар кеңінен қолданылуда. Бұл үйлердің экологиялық тиімділігін арттырып, олардың пайдалану шығындарын азайтады.
    2.    Төмен қабатты тұрғын үйлер
Қалалық жерлерде көпқабатты үйлердің орнына жеке тұрғын үйлер мен таунхаустар салу трендке айналды. Бұл қалалық инфрақұрылымды жеңілдетіп, тұрғындардың жайлылығын арттырады.
    3.    Агломерация аймақтарындағы дамуға басымдық беру
Астана, Алматы, Шымкент сияқты ірі қалалардың маңындағы аймақтарды дамыту арқылы халықтың тығыздығын теңестіру жоспарлануда.

Тұрғын үй саласындағы қиындықтар

    1.    Баспана бағасының қымбаттауы
Соңғы жылдары құрылыс материалдарының қымбаттауы және сұраныстың артуы баспана бағасының өсуіне әсер етуде.
    2.    Әлеуметтік теңсіздік
Кейбір әлеуметтік топтар үшін тұрғын үй қолжетімділігі төмен болып қалуда. Мысалы, жастар мен ауыл тұрғындары үшін баспана алу қиын.
    3.    Инфрақұрылымның жеткіліксіздігі
Жаңа тұрғын үйлер салынған аудандарда мектептер, емханалар, жолдар сияқты негізгі инфрақұрылымның болмауы мәселеге айналды.

Шешу жолдары

    1.    Жеке секторды қолдау
Құрылыс саласында жеке компанияларға жеңілдіктер ұсыну арқылы жаңа тұрғын үйлердің қолжетімділігін арттыру.
    2.    Ипотекалық несие шарттарын жеңілдету
Барлық аймақтарда төмен пайызбен несие беру бағдарламаларын кеңейту қажет.
    3.    Инфрақұрылымды қатар дамыту
Жаңа тұрғын үй кешендерін салған кезде әлеуметтік нысандарды (мектеп, балабақша, аурухана) бірге жоспарлау маңызды.
    4.    Ауыл тұрғындарына баспана қолжетімділігін арттыру
Ауылдық жерлерде мемлекеттік бағдарламалар арқылы тұрғын үй құрылысына арнайы субсидиялар беру.

Тұрғын үй саясаты – қоғамдағы тұрақтылық пен экономикалық өсімді қамтамасыз етудің маңызды құралы. Қазақстанда бұл бағытта ауқымды жұмыстар атқарылуда. Мемлекеттік бағдарламалардың арқасында халықтың әртүрлі топтары үшін баспанаға қолжетімділік артып келеді. Дегенмен, тұрғын үй сапасын жақсарту, инфрақұрылымды дамыту және баспана бағасын тұрақтандыру сияқты мәселелерді шешу алдағы жылдардың басты міндеті болып қала береді.

Тілші: Түймебай Аяжан Лениншілқызы