Шымкент қаласындағы ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі тек денсаулық сақтау тұрғысынан ғана емес, әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан да маңызды.

Шымкент қаласындағы ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі тек денсаулық сақтау тұрғысынан ғана емес, әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан да маңызды. Қала халқының саны жыл сайын артып келе жатқандықтан, ауыз суға деген сұраныс та жоғары. Бұл мәселені шешу үшін жергілікті билік тарапынан бірқатар шаралар қабылданып, көптеген инфрақұрылымдық жобалар жүзеге асырылуда. Алайда, кейбір аумақтарда судың сапасы мен жеткізілуі әлі де проблемалы болып қалып отыр.
Ауыз суға қолжетімділіктің төмен болуы әсіресе шалғай орналасқан елді мекендер мен жаңа тұрғын алаптарында байқалады. Бұл жерлерде сумен қамтамасыз ету жүйелерінің жеткіліксіздігі, кейде ескі су құбырларының жаңартылмауы тұрғындар үшін қиындық тудырады. Сонымен қатар, ауыз су сапасының төмендігі кейбір аурулардың пайда болуына, жұқпалы аурулардың таралуына себеп болуы мүмкін. Су құрамындағы химиялық заттардың мөлшерінің нормадан асып кетуі, әсіресе ауыз суға қосылатын хлордың көп болуы, денсаулыққа зиян тигізуі мүмкін. Бұл мәселелерді шешу үшін су тазарту жүйелерін жаңарту, су қорының сапасын бақылау және заманауи технологияларды енгізу маңызды.

Шымкент қаласының халқының өсуіне байланысты, су тапшылығы мәселесі де өзекті болып отыр. Шымкенттің орналасқан аймағы мен климаттық жағдайлары су қорларының шектеулі болуына әкеледі. Осыған орай, қала аумағында су көздерін тиімді пайдалану, суды үнемдеу шараларын енгізу, жаңбыр суын жинау жүйелерін дамыту сынды іс-шараларды жүзеге асыру қажеттілігі артуда. Қалада су үнемдеу бойынша арнайы бағдарламалар мен жобалар іске асырылып, халық арасында суды үнемді пайдалану мәдениетін қалыптастыру жұмыстары жүргізілуде.

Шымкент қаласындағы ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесін шешу үшін маңызды бірнеше факторларды ескеру қажет. Біріншіден, су құбырларының жағдайын жақсарту маңызды. Қазіргі таңда қаладағы су құбырларының басым бөлігі ескі және тұтынушыларға су жеткізу қабілеттілігі төмен. Сонымен қатар, су тасымалдау жүйелерінің артық жүктелуі де су тапшылығына себеп болады. Ауыз суға деген сұраныстың артуы мен қала инфрақұрылымының ескіруі арасындағы арақатынас су жүйесін жаңартуды талап етеді. Мұндай мәселелерді шешу үшін құбырларды ауыстыру, жаңа су қоймаларын салу, су қорының тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету, сондай-ақ жаңа су тарту жүйелерін дамыту қажет.

Ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесіне қатысты тағы бір маңызды аспект – су сапасының жақсартылуы. Қазіргі таңда көптеген өңірлерде ауыз су құрамындағы зиянды химиялық элементтер мен бактериялар халықтың денсаулығына зиян тигізуде. Бұл мәселе әсіресе ескі құбырлар арқылы су тарту жағдайында байқалады. Осыған орай, су құрамын тазарту және бақылау жұмыстарының сапасы жақсаруы тиіс. Заманауи су тазарту жүйелерін енгізу, сондай-ақ судағы зиянды заттардың мөлшерін тексеру үшін жаңа технологияларды қолдану, ауыз су сапасының жақсаруына ықпал етеді.

Ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесін шешудің тағы бір маңызды аспектісі – экологиялық таза және жаңартылатын энергия көздерін пайдалану. Су ресурстарының тапшылығын болдырмау үшін жаңбыр суын жинау жүйелері мен күн энергиясы арқылы жұмыс істейтін су насостарында қолданылатын технологияларды дамыту қажет. Мұндай технологиялар экологиялық таза су үнемдеуді қамтамасыз етеді және қала тұрғындарының қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді. Жаңбыр суын жинау жүйелері ауа райының өзгеруі мен су ресурстарының тапшылығын болдырмау үшін маңызды қадам болып табылады.

Қала тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі тек мемлекеттік сектордың ғана емес, барлық қоғамның жауапкершілігіне жатады. Су – табиғи ресурс, оны үнемді пайдалану қажеттілігі барлық адамдарға түсінікті болуы тиіс. Бұл бағытта тұрғындар арасында ақпараттық түсіндіру жұмыстарын күшейту қажет. Ауыз су мәселесін шешу үшін әрбір азамат су үнемдеудің маңыздылығын түсінуі керек. Бұдан бөлек, қалалық инфрақұрылымдарды дамыту, суды үнемдеу мәдениетін қалыптастыру да маңызды. Мұндай шаралар ауыз су тапшылығын болдырмауға және оның сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

Қаладағы ауыз су мәселесін шешуге бағытталған шаралардың бірі – мемлекеттік бағдарламалар мен жобалар. Бұл бағдарламалар аясында су жүйелерін жаңарту, жаңа су көздерін табу, су тасымалдау жүйелерін модернизациялау сынды іс-шаралар жүзеге асырылып жатыр. Шымкент қаласында ауыз су мәселесіне қатысты маңызды жобалардың бірі – су тазарту жүйелерін жаңарту және су қоймаларын салу. Бұл жобалардың іске асырылуы нәтижесінде қала халқының ауыз суға қолжетімділігі артып, сапасы жақсарады.

Сонымен қатар, ауыз су мәселесін шешу үшін жеке сектордың да үлесі маңызды. Су тазарту станцияларына жеке инвесторлар тарту, су үнемдеу бағдарламаларын іске асыру, ауыз су жүйелерінің жаңа технологиялармен жабдықталуы осы бағыттағы оң өзгерістерге ықпал етеді. Су үнемдеу мәдениетін қалыптастыру арқылы тұрғындар өз үйлерінде суды үнемді пайдалану тәсілдерін үйреніп, ауыз су мәселесінің шешілуіне өз үлестерін қосады.

Шымкент қаласының дамуының маңызды бағыттарының бірі – ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесін кешенді түрде шешу болып табылады. Қаланың су жүйесінің модернизациялануы, жаңа су көздерінің ашылуы мен сумен қамтамасыз ету инфрақұрылымының дамуы осы мәселенің оң шешім табуына ықпал етеді. Тұрғындардың ауыз сумен қамтамасыз етілуі қала экономикасының тұрақтылығы мен халықтың әл-ауқатының артуына негіз болары сөзсіз. Мұнымен қатар, ауыз су сапасының жақсаруы қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы мәселелердің азаюына, халықтың өмір сүру сапасының жақсаруына өз әсерін тигізеді.

Қазақстанның және Шымкент қаласының болашақ даму жоспарларында ауыз су мәселесін шешу және оның сапасын жақсарту негізгі басымдықтардың бірі ретінде қарастырылады. Сондықтан осы бағыттағы жұмыстар жалғасын табуы тиіс.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы