Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуы және болашақ жоспарлары

Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіші жыл өткен сайын өсіп келе жатқанын айқын көруге болады. 2024 жылы бұл үрдіс әлі де жалғасып, қала экономикасында оң өзгерістер орын алуда. ҚР Премьер-Министрі Асқар Мамин Үкімет отырысында өткен жылдың нәтижелері бойынша Шымкент қаласының экономикалық дамуы жоғары көрсеткіштерге қол жеткізгенін атап өтті. Қалада өндіріс, кәсіпкерлік, инфрақұрылым салаларында айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізілді, ал әлеуметтік салада да оң өзгерістер байқалуда.
Шымкент қаласының экономикалық көрсеткіштері

Шымкент қаласы – Қазақстанның үшінші мегаполисі ретінде өз экономикасын тұрақты дамытуда. Қала халқының саны жыл сайын өсіп келеді, бұл өз кезегінде экономиканың әртүрлі салаларында оң өзгерістерге ықпал етеді. 2024 жылдың қаңтар айындағы жағдай бойынша қала халқының саны 1246,7 мың адамды құрады. Халықтың табиғи өсімі 18184 адамды құрады. Сонымен қатар, сыртқы және ішкі көші-қон есебінен қалаға көптеген адамдар қоныс аударуда, бұл Шымкенттің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосымша мүмкіндік береді. 2024 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында қалаға сыртқы көші-қоннан 463 адам, ішкі көші-қоннан 5948 адам оң көші-қон айырмасын қалыптастырды.

Шымкент қаласында соңғы жылдары өндірістік сектордың дамуы маңызды рөл атқарады. 2024 жылдың алғашқы жартыжылдығында өнеркәсіп өнімінің көлемі 3,6%-ға, оның ішінде өңдеу өнеркәсібі 3,4%-ға артты. Бұл көрсеткіш қала экономикасының тұрақты дамуымен қатар, өндіріс саласындағы кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруда екендігін көрсетеді. Өнеркәсіп өндірісінің өсуі қалаға инвестициялар тартуға мүмкіндік береді, әрі жұмыс орындарын көбейтіп, тұрғындардың табыс деңгейін арттырады.

Ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемі 3,1%-ға артты, бұл қаладағы азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен ауылшаруашылық өндірісінің тиімділігін арттыруға бағытталған шаралардың нәтижесі. Шымкент қаласы еліміздің оңтүстігінде орналасқандықтан, ауыл шаруашылығы маңызды сала болып табылады, әсіресе егіншілік және мал шаруашылығы бойынша жетістіктер байқалады.

Шағын және орта кәсіпкерлік

Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту Шымкент қаласының экономикалық дамуының негізгі бағыттарының бірі болып табылады. Қазіргі таңда қаладағы жалпы өңірлік өнімнің үштен бір бөлігін шағын және орта кәсіпкерлік құрайды. Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдауға бағытталған мемлекеттік бағдарламалар қала экономикасына елеулі үлес қосуда. Мысалы, «Бизнестің жол картасы – 2025» мемлекеттік бағдарламасы аясында 2023 жылы Шымкент қаласында 530 жоба қолдау тапты, бұл көрсеткіш 2019 жылмен салыстырғанда екі есеге артық.

Қалада шағын және орта кәсіпкерлік саласында жұмыс істейтін бизнес құрылымдар санының артуы, жаңа жұмыс орындарының ашылуы, жастардың кәсіпкерлікке деген қызығушылығының жоғарылауы байқалады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, алдағы 5 жылдықта Шымкент қаласында шағын және орта кәсіпкерліктің жалпы ішкі өңірлік өнімдегі үлесін 50%-ға жеткізу жоспарлануда. Бұл бағытта түрлі бағдарламалар мен шаралар қабылданып, кәсіпкерліктің барлық деңгейде дамуы үшін қолайлы орта жасалуда.

Инфрақұрылым мен құрылыс саласы

Шымкент қаласында инфрақұрылымды дамыту – қала өмірінің сапасын арттырудың маңызды шарты болып табылады. Қалада жаңа тұрғын үйлер мен әлеуметтік нысандардың құрылысы жүргізілуде. 2024 жылы құрылыс жұмыстары 22%-ға артты, бұл қаладағы құрылыс индустриясының дамып келе жатқанын көрсетеді. Бұл тұрғыда тұрғын үйлер мен әлеуметтік нысандардың құрылысын жүргізу арқылы қала тұрғындарының өмір сүру жағдайларын жақсарту жоспарлануда.

Қалада көлік инфрақұрылымын дамытуға да ерекше көңіл бөлінуде. Шымкенттегі көлік қызметінің көлемі 30,2%-ға өсті. Қалада қоғамдық көліктердің санын арттыру, жаңа жолдардың салынуы және көлікпен қатынауды жеңілдету бойынша түрлі жобалар іске асырылуда. Қала тұрғындары үшін қолайлы көлік жүйесін құру, көлік қатынасын жақсарту арқылы қала өмірін барынша ыңғайлы ету көзделуде.

Ауыз сумен қамтамасыз ету

Шымкент қаласында ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі де өзекті болып табылады. Қалада 81 елді мекеннің 80-і сапалы ауыз сумен қамтылған. 2024 жылы қаладағы ауыз сумен қамтылмаған қалған елді мекендерге су жеткізу жұмыстарын толық аяқтау жоспарланып отыр. Бұл бағытта су құбырларын жаңарту және жаңа су ұңғымаларын бұрғылау жұмыстары жүргізілуде.

Қала әкімдігі тұрғындардың ауыз суға деген қажеттілігін қанағаттандыру үшін жаңа су тазарту станцияларын салу және су жүйелерін жаңғырту жұмыстарын қолға алған. Су сапасын жақсарту мақсатында экологиялық таза әдістер мен заманауи технологиялар енгізілуде. Су жүйелеріндегі жиі болатын апаттарды болдырмау және судың сапасын бақылау үшін жаңа су тазарту құрылғылары мен химиялық тазалау жүйелері орнатылып жатыр.

Білім, денсаулық сақтау және әлеуметтік сала

Шымкент қаласында білім беру, денсаулық сақтау және әлеуметтік салада да оң өзгерістер байқалуда. Білім беру саласындағы реформалар мектептер мен колледждерде оқу процесін жаңғыртуға бағытталған. Жаңа мектептердің құрылысы және білім беру жүйесін цифрландыру бойынша жобалар іске асырылуда. Қалада медициналық мекемелердің саны да артты, денсаулық сақтау саласына инвестициялар тартылып, медициналық қызметтердің сапасын жақсарту бағытында жұмыстар жүргізілуде.

Әлеуметтік салада қала тұрғындарының әл-ауқатын жақсарту үшін әлеуметтік көмектер мен қолдау бағдарламалары жүзеге асырылуда. Қаланың әлеуметтік дамуы үшін жұмыссыздықты төмендету, халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау және тұрғын үй мәселелерін шешу бойынша шаралар қабылдануда.

Қорытынды

Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштері соңғы жылдары жоғарылап, қала экономикасында оң өзгерістер байқалуда. Өнеркәсіп, құрылыс, шағын және орта кәсіпкерлік, инфрақұрылым мен әлеуметтік салада орын алған жетістіктер қала тұрғындарының өмір сүру сапасын арттырып, экономиканың тұрақты дамуына ықпал етуде. Алдағы жылдары қалада жүзеге асырылатын жобалар мен бастамалар Шымкентті еліміздің жетекші экономикалық орталықтарының біріне айналдыруға мүмкіндік береді.

Тілші : Журсынбай Аружан Сабырқызы