Шырайлы Шымкент: Қазақстаның оңтүстігіндегі асыл қала

Шырайлы Шымкент қаласы: Қазақстанның оңтүстігіндегі асыл қала

Кіріспе

Шымкент — Қазақстанның оңтүстігінде орналасқан ең ірі қалалардың бірі әрі Түркістан облысының әкімшілік орталығы. Өзінің көне тарихы, бай мәдениеті және көрікті табиғатымен ерекшеленетін бұл қала еліміздің ғана емес, бүкіл Орта Азия аймағының маңызды мәдени және экономикалық орталықтарының бірі болып табылады. Шымкентті бүгінде заманауи мегаполис ретінде сипаттауға болады, бірақ оның терең тарихи тамырлары мен дәстүрлері оны ерекше етеді.

Шымкенттің тарихы бірнеше мыңжылдықты қамтиды. Қала Ұлы Жібек жолының бойында орналасқандықтан, ежелден бері сауда, мәдениет және өркениеттер тоғысқан маңызды орталық болған. Археологиялық деректер бойынша, бұл аймақта адамдар сонау ерте замандарда өмір сүрген. Орта ғасырларда қала Орта Азия мен Қазақстан арасындағы негізгі сауда тораптарының бірі ретінде маңызды рөл атқарды. Бұл уақыттарда Шымкент ірі сауда базары, қолөнер орталығы ретінде танылды. Қалада түрлі мәдениеттердің ықпалы сезіліп, әр халық өз мәдени мұрасын қалдырған.

Қазіргі уақытта Шымкенттің тарихи орындары мен мұражайлары өткеннің бай тарихын көз алдымызға әкеледі. Қаладағы ең көрнекті орындардың бірі — «Ескі қалашық» (Цитадель), онда қазба жұмыстары арқылы ежелгі дәуірлердің өмір салтын көруге болады. Сонымен қатар, Шымкентте әр түрлі мәдениетке арналған театрлар, көрме залдары, мәдениет үйлері орналасқан. Бұл мекендер қала тұрғындары мен қонақтарына жергілікті мәдениетті жақыннан танысуға мүмкіндік береді.

Табиғаты мен географиялық орны

Шымкент табиғатымен де ерекше. Қала Қаратау сілемдері мен Талас Алатауының етегінде орналасқан. Бұл аймақтың табиғи ландшафты әртүрлі: жасыл алқаптар, биік таулар, орманды далалар мен өзендер қаланы айнала қоршап жатыр. Шымкенттің маңындағы табиғи көрікті жерлер, мысалы, Сайрам-Өгем ұлттық паркі, туристер үшін тартымды орындар болып табылады.

Қала аумағында көптеген саябақтар мен гүлзарлар бар. Соның ішінде Дендрологиялық саябақ пен Абылай хан саябағы тұрғындардың сүйікті демалыс орындары. Әсіресе көктем мезгілінде, табиғат гүлденіп, Шымкент ерекше көркемдікке бөленеді. Бұл ерекшелік қаланы «гүл қала» деп аталуына негіз болды.

Экономикасы және инфрақұрылымы

Шымкент — еліміздегі ең дамыған өндірістік және сауда орталықтарының бірі. Қалада мұнай өңдеу, химия, тамақ өнеркәсібі сияқты экономиканың маңызды салалары дамыған. Мұнда Қазақстанның ең ірі мұнай өңдеу зауыты жұмыс істейді. Сонымен қатар, жеңіл өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу салалары да жақсы дамыған.

Қаланың инфрақұрылымы жылдан жылға жақсарып келеді. Жаңа тұрғын үй кешендері, заманауи сауда орталықтары, мектептер мен ауруханалар Шымкентті нағыз заманауи мегаполиске айналдыруда. Соңғы жылдары қалада көптеген жолдар мен көпірлер салынды, бұл көлік қатынасын жеңілдетіп, қала тұрғындарына қолайлы жағдай жасауда.

Тұрғындары мен мәдениеті

Шымкент — этникалық және мәдени әртүрлілігімен ерекшеленетін қала. Мұнда қазақтармен бірге орыстар, өзбектер, татарлар, қырғыздар және басқа да ұлт өкілдері өмір сүреді. Олардың әрқайсысы өз мәдениетін сақтай отырып, қаланың мәдени байлығын арттыруға үлес қосуда.

Шымкентте жыл сайын түрлі мәдени фестивальдар, ұлттық мерекелер, музыкалық және театрлық шаралар өткізіледі. Бұл іс-шаралар тек қала тұрғындарына ғана емес, туристерге де ерекше әсер қалдырады. Сонымен қатар, қала ұлттық асханасымен танымал. Қонақтар мұнда қазақтың дәстүрлі тағамдарынан бастап, шығыс және еуропалық тағамдарға дейін дәм тата алады.

Туризмнің дамуы

Шымкент туризм саласында үлкен мүмкіндіктерге ие. Қалада әртүрлі тарихи және табиғи көрікті жерлер бар, олар жыл сайын мыңдаған туристерді тартады. Әсіресе, қала маңындағы Сайрам-Өгем ұлттық паркі, Ақсу-Жабағылы қорығы, Бәйдібек би және Домалақ ана кесенелері аймақтың танымал туристік нысандары болып табылады.

Қалада заманауи қонақүйлер, демалыс орындары, сауда орталықтары мен ойын-сауық кешендері де жақсы дамыған. Бұл туристер үшін қолайлы жағдай жасап, Шымкенттің беделін арттыруда.

Қорытынды

Шымкент — тарихы терең, табиғаты көркем, мәдениеті бай және экономикасы қарқынды дамып келе жатқан қала. Оның бай мұрасы, көпұлтты мәдениеті мен заманауи инфрақұрылымы Қазақстанның оңтүстігіндегі ең маңызды орталықтардың бірі екенін айқындайды. Шырайлы Шымкент тек өткеннің емес, болашақтың да қаласы. Ол елдің экономикалық және мәдени дамуына зор үлес қосып, өзінің бірегейлігімен талайларды таң қалдырып келеді. 
Тілші: Жүрсінбай Аружан