«Бір нүктелік іс‑шара»: түнгі тәртіп сақшылары

Шымкент қаласының Патрульдік полиция полкі 2025 жылы жыл дәуіріндегі маңызды акциялардың бірі — «Бір нүктелік іс-шара» атты арнайы шараны ұйымдастырды. Бұл іс-шара құқықбұзушылықтың алдын алу мен қоғамдық тыныштықты қамтамасыз ету мақсатында өткізілген кешенді рейд түрінде өтті. Тәртіп сақшылары қалада түнгі тыныштықты бұзған азаматтарды анықтап, автокөліктерге орнатылған дыбыс күшейткіш құрылғылар мен жарық шамдарын пайдалану, сондай‑ақ жылдамдықты асырып, жол қозғалысы ережесін бұзу секілді құқықбұзушылықтарды тіркеді және заң шеңберінде әкімшілік шаралар қолданды 

Таңғы және кешкі уақытта арнайы бекітілген орындарда жүргізілген рейд барысында патрульдік полиция қызметкерлері күшейтілген режимде жүрді. Жүргізушілер мен қала тұрғындары өзгеге зиян келтірмей, тыныштық сақтау және жол ережесін сақтаудың маңыздылығын баса айтты. Әсіресе автокөліктерге орнатылған заңсыз жарық және дыбыс жабдықтарының экологияға зияны, тұрғындардың түнгі тыныштығын бұзатындығы айқындалып, заң бойынша қылмыстық әзірлікті қажет ететін іс-шаралар ретінде қарастырылды 

Бұл рейдтің қорытындысында ҚР Әкімшілік құқықбұзушылық кодексінің бірнеше баптары бойынша айыппұл салынған, кейбір жүргізушілерге құқық бұзушылықты болдырмау мақсатында ескерту жасалды. Бұл формат тұрғындардың құқықтық мәдениетін арттыруға және тәртіп бұзғандарға нақты тосқауыл қоюға бағытталған.

 «Бір нүктелік іс-шара» жалпы қалалық құқықбұзушылықтар мен қоғамдық тәртіппен тығыз байланысты мәселелерге назар аударды. Бұл — арнайы бекітілген бір жылжымалы немесе стационарлы орындарда жүргізілетін кешенді рейдтер, онда патрульдік полиция қызметкерлері нақты құқықбұзушылықтарды ұстап, әрекетін заң аясында санкциялайды. Ең басты ерекшелігі — түнгі уақытта жүзеге асырылуы, бұл тұрғындар тыныштығын қорғаудың тиімді тәсілі болғандықтан ерекше маңызға ие.

 2018–2022 жылдары Шымкент және Қазақстанның басқа қалаларында түрлі құқықбұзушылықтарды алдын алуға бағытталған рейдтер тұрақты түрде өткізіліп келді. Атап айтқанда, «Жол жүрісі қауіпсіздігі апталығы», «Мотокөлік қозғалысына қарсы іс-шаралар» секілді акциялар арнайы бір бағытта шоғырланған болса, «Бір нүктелік» формат өзінің қысқа мерзімді, бірақ дәл бағытталған әсерімен ерекшеленеді.

Мысалы, 2023 жылы қала жолдарында «Мотокөлік қозғалыс мәдениеті» акциясы өткізіліп, жүргізушілердің шлем киюі, белгісіз маршрутпен қатынас жасауы сияқты мәселелер қозғалған. Алайда сол іс-шаралар негізінен бақылауға және кеңес беруге бағытталған, жазалау шаралары шектеулі болды.

2024 жылы өткізілген түнгі рейдтерде түнгі клубтар мен музыкалық іс-шаралар аймағында құқық бұзушылықтарды белгілеуге көңіл бөлінген, бірақ бұл рейдтердің масштабы мен ауқымы «Бір нүктелік іс-шарамен» салыстырғанда күрделілігі төмендеп тұрды. Биылғы іс-шарада құқық бұзушы азаматтарды нақты анықтау, дәлелдеу және әкімшілік шара қолдану белсенді жүргізілді.

 Бұл іс-шараның ең маңызды функциясы — құқық бұзушылыққа ортақ жауапкершілікті қалыптастыру. Тұрғындар түнгі уақытта тыныштық сақтау маңыздылығын түсініп, ережелерге дайын болжаммен қарау үшін талаптар ұғынықты түрде жеткізілді. Хабарландырулар, рейд барысындағы әрекеттер қоғамдық талқылауға түсіп, әлеуметтік желілерде жан-жақты талқыланды.

Сонымен қатар, патрульдік полиция өкілдері азаматтарды заң талаптарына сай әрекет етуге және басқа тұрғындардың тыныштығына құрметпен қарауға шақырды. Бұл бастама – өмірлік практикадан алынған түсінікке негізделген құқықтық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған маңызды құрал.

 «Бір нүктелік іс‑шара» қоғамдық тәртіп пен құқық бұзушылықтың алдын алу бағытындағы модель ретінде тиімді. Дегенмен оны келешекте жақсарту бойынша ұсыныстар бар:

• Акцияларды тұрақты түрде өткізу: түнгі уақыттағы құқық бұзушылықтардың алдын алу кезеңі ретінде;
  
  

• Медиа арқылы халыққа регуляр ақпарат беру: рейд кезінде анықталған құқықтары мен жазалау шаралары туралы;
  
  

• Бірдей форматты басқа аудандарға тарату: қала сырты мен ауылдық елді мекендерде;
  
  

• Азаматтық бақылауды күшейту: тұрғындарды белсенді қатысуға шақыру, «жас жігіттер инспекциясы» үлгісін дамыту.

Шымкент қаласындағы «Бір нүктелік ісшара» – қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған нақты және дәл әрекет. Оқиғалар түнгі уақытта жүзеге асырылғандықтан, арнайы құқық бұзушылықтарға тосқауыл қойылды, және рейд нәтижесінде әкімшілік шаралар қолданылды. Болашақта осындай форматты жүйелі түрде әрі кең көлемде өткізу қоғамның құқықтық мәдениетін дамытуға айтарлықтай ықпал етеді. Бұл жұрттың заңға деген құрметін арттырып, сенімді әрі қауіпсіз орта қалыптастыруға үлес қосады.