«Ата заң – Тәуелсіздік тірегі»: Шымкентте Конституцияның 30 жылдығына орай өткен дөңгелек үстелдің маңызы

«Ата заң – Тәуелсіздік тірегі»: Шымкентте Конституцияның 30 жылдығына орай өткен дөңгелек үстелдің маңызы

2025 жылдың 19 тамызында Шымкент қаласында Қазақстан Республикасы Конституциясының 30 жылдығына арналған «Ата заң – Тәуелсіздік тірегі» атты дөңгелек үстел ұйымдастырылды. Бұл іс-шара Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы бекіткен ұлттық жоспар аясында жүзеге асырылып, құқықтық мәдениетті нығайтуға, заң үстемдігін қамтамасыз етуге және жас ұрпақ арасында құқықтық сана қалыптастыруға бағытталды.

Дөңгелек үстелге сот өкілдері, құқық қорғау органдарының қызметкерлері, үкіметтік емес ұйымдардың жетекшілері, жастар бірлестіктерінің белсенділері қатысты. Жиынды қала прокурорының орынбасары Марат Ержан ашып, Конституцияның ел тәуелсіздігін нығайтудағы, қоғамдағы тұрақтылықты сақтаудағы және азаматтардың негізгі құқықтарын қорғаудағы шешуші рөлін ерекше атап өтті.

Кездесу барысында бірқатар өзекті тақырыптар талқыланды:

• заң үстемдігін қамтамасыз ету;
• қылмыстық процесс аясында азаматтардың құқықтарын қорғау;
• Қазақстан Республикасы Конституциялық Сотының нормативтік қаулыларын орындау.

Жиын соңында қатысушылар құқықтық мемлекетті дамыту, ұрпақтар сабақтастығын сақтау және жастарды әділеттілік пен елжандылыққа тәрбиелеу – барлығымыздың ортақ парызымыз деген ортақ пікірге келді.

Шымкент қаласында Конституция күніне орай іс-шаралар бұрын да өткізіліп келгенімен, биылғы кездесудің ауқымы мен мазмұны ерекше болды.

Мәселен, 2020 жылы қала мектептерінде «Конституция – елдің негізгі заңы» атты ашық сабақтар ұйымдастырылып, онда оқушыларға негізгі заңның тарихы мен құрылымы түсіндірілген еді. Ол шара танымдық сипатта болып, жас буынға бағытталды.

2022 жылы Шымкент қаласының Жастар ресурстық орталығы Конституция күніне орай жастар форумын өткізді. Бұл форумда жастардың ел басқару ісіне қатысуы, құқықтық мәдениетті арттыру және патриоттық сана қалыптастыру мәселелері талқыланды.

Ал 2023 жылы қала әкімдігі «Ата заң – әділет кепілі» атты конференция ұйымдастырып, оған ғалымдар мен заңгерлер шақырылды. Онда Конституцияның қоғамдағы рөлі ғылыми тұрғыдан сараланып, заң саласындағы өзгерістер талданды.

Осыған қарағанда, 2025 жылғы дөңгелек үстел тек теориялық қана емес, тәжірибелік бағытта да маңызы зор болды. Себебі талқылау барысында құқық қорғау органдарының өкілдері нақты мысалдар келтіріп, заңды қолдану тәжірибесін бөлісті.

Дөңгелек үстелге қатысқан жастар ұйымдарының өкілдері мұндай кездесулердің тиімділігін атап өтті. Олардың пікірінше, заң үстемдігі мен құқықтық мәдениетті дамыту тек мамандардың емес, әрбір азаматтың жауапкершілігіне байланысты.

Мысалы, жастар белсенділері құқықтық сауаттылықты мектеп кезінен қалыптастыру қажеттігін айтты. Олар үшін Конституция тек ресми құжат емес, күнделікті өмірде құқықтарын қорғап, әділдікті орнатуға мүмкіндік беретін негізгі құрал екендігі маңызды.

Үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері де сөз алып, мұндай іс-шаралар билік пен қоғам арасындағы диалогты нығайтып, ортақ мақсаттарға жетуге ықпал ететінін жеткізді.

Дөңгелек үстелде көтерілген мәселелердің ішінде ең маңыздыларының бірі – жастарды елжандылыққа, әділетке тәрбиелеу болды. Бұл бағытта Шымкент қаласында алдағы уақытта да түрлі форматтағы кездесулер, тренингтер мен ашық алаңдар өткізу жоспарланып отыр.

Сонымен қатар, қатысушылар Конституцияның қағидаттарын қоғамда кеңінен насихаттау үшін әлеуметтік желілерді, БАҚ пен жастар орталықтарын белсенді пайдалану қажеттігін айтты.

«Ата заң – Тәуелсіздік тірегі» атты дөңгелек үстел Қазақстан Конституциясының 30 жылдығына орай өткізілген ең маңызды іс-шаралардың бірі болды. Ол тек заң саласындағы мамандардың басын қоспай, қоғамның әртүрлі топтарының пікір алмасуына жағдай жасады.

Өткен жылдардағы ұқсас іс-шаралармен салыстырғанда, биылғы кездесу тәжірибелік бағытқа көбірек көңіл бөлді. Бұл өз кезегінде Конституцияның тек ресми мереке күні еске алынатын құжат қана емес, күнделікті өмірде азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғап тұрған басты заң екендігін тағы да дәлелдеді.