Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу шаралары: қорғау нұсқамасы бар тұлғаларға жүргізілген тексеру жұмыстары

Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу шаралары: қорғау нұсқамасы бар тұлғаларға жүргізілген тексеру жұмыстары

Қоғамдағы тұрақтылықтың, азаматтардың тыныштығы мен отбасының амандығының маңызды кепілі — тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу. Осы бағыттағы кешенді шаралар мемлекет тарапынан жүйелі түрде жүзеге асырылып келеді. Қазақстан Республикасында отбасы-тұрмыстық қатынастар саласындағы құқық бұзушылықтардың жолын кесу, зорлық-зомбылық құрбандарын қорғау және құқық бұзушыларға ықпал ету механизмдері заңнамалық деңгейде бекітілген. Соның бірі — «Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы.

Аталған Заңның 20-бабына сәйкес, «қорғау нұсқамасы» санатында есепте тұратын тұлғаларға қатысты профилактикалық бақылау мен тексеру жұмыстары тұрақты негізде ұйымдастырылады. Қорғау нұсқамасы — бұл тұрмыстық зорлық-зомбылық әрекетін жасаған тұлғаның зардап шегушімен белгілі бір мерзім ішінде байланысқа түсуіне, жақындауына, үй-жайға кіруіне тыйым салатын, әрі оның мінез-құлқына бақылау орнатуға мүмкіндік беретін құқықтық құрал. Мұндай шаралар отбасылық жанжалдардың қайта туындауына жол бермеуге және зардап шегушінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.

Осы мақсатта 2025 жылғы 2 қараша күні Тұран ауданы аумағында аудан әкімдігі қызметкерлері және жергілікті полиция қызметкерлері бірлесіп, қорғау нұсқамасы бойынша есепте тұрған азаматтардың тұрғылықты мекенжайлары бойынша профилактикалық тексеру жұмыстарын жүргізді.

Тексеру барысында келесі міндеттерге ерекше назар аударылды:

• Қорғау нұсқамасының талаптарының орындалуы-орындалмауы тексерілді;
• Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың қайталануына жол бермеу мақсатында түсіндіру-профилактикалық әңгімелер жүргізілді;
• Зардап шегуші тараптың жағдайы, тұрмыс және қауіпсіздік ахуалы анықталды;
• Егер құқық бұзушылықтың қайталану белгілері байқалса, тиісті шаралар қабылданатыны туралы құқық бұзушыларға ескерту жасалды.

Сонымен қатар тексеру топтары отбасы мүшелеріне дауларды күш көрсетусіз шешу жолдарын түсіндіріп, қажет болған жағдайда психологтар мен әлеуметтік мамандардың көмегіне жүгіну мүмкіндігі туралы хабардар етті. Құқық бұзушылыққа бейім азаматтарға олардың заң алдындағы жауапкершілігі, әкімшілік жазалау шаралары, қорғау нұсқамасын бұзған жағдайда сот арқылы қосымша шектеулер енгізілетіні жан-жақты түсіндірілді.

Мұндай профилактикалық іс-шаралардың басты мақсаты — отбасы ішіндегі шиеленістерді ертерек анықтап, оларды шешуге көмектесу, әрі азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуын қамтамасыз ету. Себебі тұрмыстық зорлық-зомбылық көбінесе жабық отбасылық кеңістікте жасырын түрде орын алады және зардап шегушілер әрдайым дер кезінде көмек сұрай бермейді. Сондықтан құқық қорғау органдарының тұрақты бақылауы жәбірленушілердің өздерін қауіпсіз сезінуіне мүмкіндік береді.

Тұран ауданы бойынша жүргізілген тексеру барысында бірқатар отбасыларда жағдайдың тұрақтанғаны байқалды. Дегенмен профилактикалық жұмыстың мәні тек құқық бұзушылықты анықтап қана қою емес, оның алдын алу және болашақта қайталану қаупін жою. Осы тұрғыда жауапты мамандармен қарым-қатынастың сенімді деңгейін қалыптастыру маңызды рөл атқарады.

Жергілікті полиция қызметкерлері мен әлеуметтік қызмет мамандары тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына көмек көрсету тәсілдерін түсіндіріп, тиісті ұйымдар мен орталықтардың байланыс деректерін қалдырды. Қажет болған жағдайларда зардап шегушілерді бейімдеу орталықтарына, уақытша баспаналарға орналастыру мүмкіндігі де қарастырылатыны атап өтілді.

Бұл бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғасын таппақ. Қоғамдағы құқықтық мәдениетті арттыру, отбасы құндылықтарын сақтау және зорлық-зомбылықты түбегейлі жою — баршамыздың ортақ міндетіміз. Осыған орай профилактикалық тексерулер, ақпараттық-түсіндіру науқандары, мамандардың кәсіби даярлығын жетілдіру шаралары жүйелі түрде жүргізілетін болады.

Қорытындылай келе, 2 қарашада өткен жоспарлы тексеру жұмыстары — тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған маңызды қадамдардың бірі. Мемлекет отбасылық тыныштық пен азаматтардың құқықтарын қорғауды әркез басты назарда ұстайды. Әрбір отбасыда сыйластық пен түсіністік орнап, тұрмыстық жанжалдардан ада қоғам қалыптастыру — құқық қорғау органдарының ғана емес, барлық азаматтардың ортақ жауапкершілігі.